WESET English Center ký kết hợp tác cùng Trường đoàn Lý Tự Trọng
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.'Bản copy' Angkor Wat đang xây dựng ở Thái Lan bị Campuchia chỉ trích
Theo đó, thay vì chia 2 bảng, mỗi bảng có từ 5 – 6 đội như các kỳ SEA Games trước đây, ở SEA Games 33, nội dung bóng đá nam có thể chia làm 3 bảng, mỗi bảng có từ 3 – 4 đội U.22. Theo Tổng cục trưởng Tổng cục thể thao Thái Lan (SAT) Kongsak Yodmanee, thay đổi nhằm này "giảm tải" cho các cầu thủ, tránh cho họ khỏi việc thi đấu với lịch dày đặc tại đại hội thể thao Đông Nam Á.Trước đây, với phương thức chia 2 bảng, mỗi bảng 5 – 6 đội, mỗi đội bóng đá nam tham dự SEA Games sẽ thi đấu 4 – 5 trận vòng bảng. Còn với phương thức chia bảng mới đang được đề xuất, mỗi bảng có 3 – 4 đội, mỗi đội tham dự nội dung bóng đá nam SEA Games chỉ thi đấu 2 – 3 trận ở vòng bảng. Đây là phương thức chia bảng xuất hiện ở môn bóng đá, tại các kỳ Olympic, theo xu hướng các cầu thủ thi đấu càng ít trận càng tốt.Giống như đề xuất giảm độ tuổi tham dự SEA Games từ U.23 xuống U.22 đối với các cầu thủ tham dự nội dung bóng đá nam, đề xuất về phương thức chia bảng mới, sẽ được Hội đồng thể thao Đông Nam Á nhóm họp và quyết định trong thời gian tới. Dù vậy, tiếng nói của quốc gia chủ nhà SEA Games 33 là Thái Lan luôn có trọng lượng đáng kể.Việc giảm số trận đấu cho các đội ở vòng bảng, đầu tiên sẽ giảm số lượng các trận mang tính thủ tục. Ví dụ như các trận giữa các đội thuộc nhóm đầu khu vực như Thái Lan, Việt Nam, Indonesia, với các đội nhóm cuối như Brunei hay Timor Leste luôn kết thúc với cách biệt rất cao. Các đội mạnh càng thi đấu ít trận trước các đối thủ quá yếu như thế này càng tốt. Đồng thời, việc giảm số trận đấu của từng đội ở vòng bảng sẽ giúp các cầu thủ tiết kiệm sức, tránh tình trạng quá tải. Với các cầu thủ U.22 Việt Nam (độ tuổi dự kiến tham dự SEA Games 33 năm 2025), việc thi đấu ít trận hơn sẽ giúp các cầu thủ có thêm thời gian nghỉ ngơi trước SEA Games, có thêm thời gian hồi phục trước giai đoạn tranh huy chương tại SEA Games. Còn với VFF và VPF, đội tuyển U.22 Việt Nam càng thi đấu ít trận tại đại hội thể thao Đông Nam Á, việc sắp xếp lịch thi đấu các giải trong nước sẽ càng thuận lợi hơn.Ngoài việc thay đổi độ tuổi, thay đổi thể thức thi đấu nội dung bóng đá nam SEA Games 33, Liên đoàn Bóng đá Thái Lan (FAT) còn đề xuất với SAT phương án đổi địa điểm thi đấu môn bóng đá nói chung (gồm 4 nội dung bóng đá nam, bóng đá nữ, futsal nam và futsal nữ). Theo đó, các trận vòng ngoài của môn bóng đá có thể diễn ra bên ngoài Bangkok (dự kiến ở tỉnh Songkhla). Tuy nhiên, đến giai đoạn tranh huy chương, môn bóng đá sẽ được dời về Bangkok. Riêng các trận từ vòng bán kết nội dung bóng đá nam sẽ diễn ra trên sân Rajamangala ở thủ đô của xứ sở chùa vàng.
Cuộc đời đâu phải chốn rong chơi
Giải vô địch bóng rổ Hà Nội được tổ chức với mục tiêu thúc đẩy phong trào tập luyện và thi đấu bóng rổ dành cho các cầu thủ cấp độ bán chuyên và tiệm cận chuyên nghiệp trên địa bàn Hà Nội.
Ngày 20.1, UBND Q.Ngũ Hành Sơn (TP.Đà Nẵng) hoàn thành trang trí vườn hoa xuân phía bắc ngọn Thủy Sơn thuộc di tích quốc gia đặc biệt danh thắng Ngũ Hành Sơn.Vườn hoa xuân nằm ở vị trí ngã tư đường Lê Văn Hiến, Phạm Hữu Nhật (P.Hòa Hải) với tổng mức đầu tư hơn 1,8 tỉ đồng, trong đó nguồn vốn ngân sách thành phố hơn 1,2 tỉ đồng, còn lại vận động xã hội hóa (Công ty CP Đô thị FPT Đà Nẵng tài trợ 400 triệu đồng, Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Silver Shore tài trợ 200 triệu đồng).Sau hơn nửa tháng khẩn trương triển khai, vườn hoa xuân đã hoàn thành, tạo ra điểm check-in lung linh trong sự háo hức của người dân địa phương và du khách những ngày tết cổ truyền của dân tộc.Vườn hoa xuân có 9 mô hình thiết kế đặc sắc, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, màu sắc đa dạng rực rỡ, được trang trí khéo léo từ nhiều loại hoa như mai, cúc, vạn thọ, mâm xôi, trạng nguyên, ngọc thảo, hướng dương… cùng với biểu tượng linh vật rắn của năm Ất Tỵ 2025.Đại diện đơn vị thi công, ông Phan Đình Thuận, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng và kinh doanh tổng hợp Thuận Phát, cho biết những tác phẩm rắn, thuyền, bồn hoa, trái tim, xe lam, xe đạp, hoa mai, đào kết hợp các loại hoa cúc, thược dược, hướng hương… nhiều màu sắc, chủ đạo là sắc đỏ, hồng tượng trưng cho sự may mắn.Trung tâm vườn hoa có mô hình cánh buồm hướng ra Biển Đông, mang ý nghĩa lời chúc "thuận buồm xuôi gió" gửi đến mọi người, mọi nhà. Bên cạnh đó là các tiểu cảnh tái hiện không khí tết xưa do Ban quản lý Di tích danh thắng Ngũ Hành Sơn thực hiện, tạo nên không gian tươi tắn, rực rỡ, nhiều màu sắc và đầy sức sống của mùa xuân mới.Cô giáo Lê Thị Thu Thảo (P.Hòa Hải, Q.Ngũ Hành Sơn, TP.Đà Nẵng) chia sẻ mong muốn không chỉ riêng thời điểm đón xuân mới mà thành phố cần có thêm nhiều vườn hoa, để người dân có thêm khu vui chơi giải trí, nâng cao đời sống tinh thần.Ông Nguyễn Hòa, Chủ tịch UBND Q.Ngũ Hành Sơn, cho biết vườn hoa xuân tại di tích quốc gia đặc biệt danh thắng Ngũ Hành Sơn không chỉ là không gian vui chơi, điểm vui xuân giải trí mà còn mang những giá trị văn hóa truyền thống, tinh thần của người dân địa phương, gửi gắm những khát vọng Ngũ Hành Sơn vươn cao, vươn xa, hội nhập và phát triển.
Học sinh lên ý tưởng cho quyển sách mình mong muốn thực hiện
Hãng Yonhap ngày 26.1 đưa tin các công tố viên tại Hàn Quốc vừa truy tố Tổng thống bị luận tội Yoon Suk Yeol với cáo buộc lãnh đạo một cuộc nổi loạn khi áp đặt thiết quân luật trong thời gian ngắn vào tháng trước.Với bản cáo trạng này, ông Yoon đã trở thành tổng thống đương nhiệm đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc bị truy tố trong thời gian bị giam giữ.Động thái này diễn ra chỉ một ngày trước khi thời hạn giam giữ của ông Yoon kết thúc, sau khi ông bị Văn phòng Điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao (CIO) giam giữ vào ngày 15.1 vì tuyên bố thiết quân luật vào ngày 3.12.2023. Ông chính thức bị tạm giam vào ngày 19.1.CIO - đơn vị dẫn đầu cuộc điều tra ông Yoon - đã chuyển vụ án cho bên công tố vào tuần trước vì cơ quan này không có thẩm quyền pháp lý để truy tố một tổng thống.Sáng ngày 26.1, các công tố viên cấp cao trên cả nước đã tập trung họp để thảo luận về các bước tiếp theo trong vụ án của ông Yoon, dù chưa có cơ hội thẩm vấn trực tiếp ông.Nhóm công tố điều tra vụ án cho biết rằng sau khi xem xét các bằng chứng và dựa trên đánh giá toàn diện, họ xác định rằng việc truy tố bị cáo là phù hợp.Ông Yoon đối diện cáo buộc thông đồng với cựu Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong-hyun và những người khác để kích động nổi loạn bằng cách ra sắc lệnh tuyên bố thiết quân luật. Ông cũng bị cáo buộc triển khai lực lượng quân đội đến quốc hội nhằm ngăn cản các nhà lập pháp bỏ phiếu bác bỏ sắc lệnh.Các công tố viên đã tìm cách thẩm vấn ông Yoon để quyết định có gia hạn thời gian giam giữ hay không, nhưng một tòa án ở Seoul đã bác bỏ yêu cầu của bên công tố về việc gia hạn thời gian giam giữ. Theo luật, nghi phạm phải được thả nếu không bị truy tố trong thời gian tạm giam.
