Dòng kênh ô nhiễm vì rác
Lá thăm may rủi đưa đội tuyển futsal nữ Việt Nam nằm ở bảng B, có sự xuất hiện của Iran, Hồng Kông và Philippines. Đánh giá về kết quả bốc thăm, HLV trưởng đội tuyển futsal nữ Việt Nam Nguyễn Đình Hoàng cho biết: "Chúng ta nằm trong bảng đấu có đội bóng rất mạnh là Iran. Họ là ứng cử viên hàng đầu cho 1 suất đi tiếp của bảng đấu. 2 đội còn lại là Philippines và Hồng Kông đều đã thi đấu rất tốt ở vòng loại. Đội tuyển futsal nữ Philippines cho thấy sự tiến bộ rất nhiều so với chính họ khi gặp chúng ta ở giải Đông Nam Á vừa qua với nhiều cầu thủ chất lượng được bổ sung. Chúng ta sẽ gặp khó khăn nhiều khi gặp họ ở vòng chung kết châu Á sắp tới. Đối thủ Hồng Kông cũng đã thi đấu ấn tượng ở giải vòng loại vừa qua nên chúng ta chắc chắn cũng không dễ để vượt qua họ"."Dù khó khăn như thế nào, mục tiêu của đội tuyển futsal nữ Việt Nam vẫn là giành 1 suất tham dự World Cup futsal nữ 2025. Nhưng trước tiên, đội cần phải vượt qua được vòng bảng. Đây là 1 bảng đấu tương đối cân bằng và các đội đều có cơ hội. Trước tiên, đội tuyển futsal nữ Việt Nam sẽ quyết tâm giành 1 vé vào vòng tứ kết giải châu Á", HLV Nguyễn Đình Hoàng khẳng định.Để chuẩn bị cho vòng chung kết futsal nữ châu Á 2025, đội tuyển futsal Nữ Việt Nam dự kiến sẽ tập trung vào cuối tháng 3 tới với kế hoạch đang được HLV trưởng Nguyễn Đình Hoàng đề xuất.Vòng chung kết giải futsal nữ châu Á 2025 đồng thời cũng là vòng loại World Cup futsal nữ châu Á 2025 (lần đầu tổ chức, diễn ra vào tháng 11 năm nay). Theo đó, 3 đội có thành tích tốt nhất (đội vô địch, á quân và hạng 3) giải sẽ giành vé trực tiếp đến với World Cup.Bóng đá Đông Nam Á có 4 đại diện tham gia tranh tài là Thái Lan, Việt Nam, Philippines và Indonesia. Trong đó, đội bóng Đông Nam Á đã chắc chắn xuất hiện ở World Cup futsal nữ 2025 là Philippines, với tư cách chủ nhà. Trong khi đó, Thái Lan là ứng viên nặng ký nhất cho tấm vé dự World Cup. Ở châu Á, đội bóng xứ sở chùa vàng đang có vị trí tốt nhất trên bảng xếp hạng FIFA, khi đứng thứ 6 thế giới.Đội tuyển futsal cũng được đánh giá là có cửa góp mặt tại World Cup, với sự tiến bộ vượt bậc trong thời gian gần đây. Tại giải Đông Nam Á 2024, thầy trò HLV Nguyễn Đình Hoàng đã phá thế thống trị của Thái Lan, khi giành chiến thắng ở chung kết (2-1) và đăng quang chức vô địch khu vực. HLV Đình Hoàng từng chia sẻ: "Futsal nữ Thái Lan có trình độ cao, nhưng Việt Nam cũng không thua kém, nên quan trọng là tâm lý của các cầu thủ khi bước vào trận đấu. Khi đã có chiến thắng, sự tự tin của các cầu thủ futsal Việt Nam sẽ tăng cao, không còn e dè khi đối đầu với người Thái".Cũng theo ông Hoàng, thành tích tại sân chơi Đông Nam Á vừa qua là tiền đề tốt để đội tuyển futsal nữ Việt Nam hướng đến việc chinh phục những giải đấu tầm cỡ cao hơn. Với futsal nữ châu Á, Nhật Bản, Iran và Thái Lan là tốp 3 đội mạnh nhất và sáng cửa giành 3 tấm vé đi World Cup. Nhưng với những gì đã thể hiện, đội tuyển futsal nữ Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc đua, ít nhất là trong việc cạnh tranh trực tiếp với futsal nữ Thái Lan.Doanh thu phí bảo hiểm nhích tăng trở lại
Mỗi dịp mùng 10 tháng giêng hằng năm, thị trường vàng trong nước lại chứng kiến một cơn sốt “mua sắm”. Nhiều người tin rằng mua vàng vào ngày Vía Thần tài sẽ mang lại may mắn, tài lộc cả năm. Nhưng liệu thói quen này có thực sự giúp họ phát tài, hay chỉ là một hiệu ứng tâm lý khiến giá vàng bị đẩy lên cao?Sáng mùng 9 tháng giêng năm Ất Tỵ (tức ngày 6.2.2025), giá vàng miếng SJC vẫn không ngừng hạ nhiệt ở mức gần 91 triệu đồng, vàng nhẫn cũng không đứng ngoài cuộc đua, cũng quanh mức trên 90 triệu đồng ở chiều bán ra.Dù biết giá cao, những ngày này nhiều người vẫn chờ mua vàng vì quan niệm "có còn hơn không" chờ đón ngày Vía Thần tài.Không chỉ ảnh hưởng từ nhu cầu trong nước, giá vàng còn chịu tác động từ thị trường quốc tế. Những chính sách của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump với Trung Quốc và một số nước, những động thái của ông Donald Trump về cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine có thể khiến dòng tiền đổ vào vàng như một kênh trú ẩn an toàn.Giá vàng trong thời gian qua đã liên tục tăng mạnh, giá vàng thế giới thì khoảng hơn 2.870 USD/ounce. Dù có thể tiếp tục tăng, nhưng theo chuyên gia kinh tế Huỳnh Thanh Điền, biên độ tăng sẽ không còn quá lớn. Nếu vàng chạm ngưỡng 100 triệu đồng/lượng, đây có thể là điểm dừng và khó tăng mạnh hơn nữa.Ông Huỳnh Thanh Điền cũng nhận định một số người nghe phân tích rằng giá vàng còn có thể tăng, nên vội vàng mua vào với hy vọng sinh lời. Nhưng nếu không có kế hoạch rõ ràng, việc đầu tư vào vàng thời điểm này cần cân nhắc kỹ lưỡng. Đặc biệt, vay tiền để mua vàng là điều tối kỵ, bởi nếu giá vàng không tăng như kỳ vọng, người vay vẫn phải trả lãi, thậm chí gánh thêm áp lực tài chính khi giá giảm.
Giá heo hơi hôm nay 13.5.2024: Thiếu con giống, giá tăng cao
Ban Chỉ đạo 35 T.Ư vừa giao các đơn vị liên quan tổ chức "Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 5, năm 2025", trong đó Ban Chỉ đạo 35 T.Ư Đoàn là đầu mối tiếp nhận, chấm và đề cử các bài dự thi của đoàn viên, thanh niên.Phát biểu tại buổi họp báo triển khai cuộc thi vừa diễn ra, anh Nguyễn Minh Triết, Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội Sinh viên Việt Nam, cho biết cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là một hoạt động rất quan trọng để thực hiện Nghị quyết 35, Kết luận 89 của Bộ Chính trị, góp phần nâng cao nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên, nhân dân, trong đó có đoàn viên, thanh niên về nền tảng tư tưởng của Đảng, từ đó nêu cao ý thức trách nhiệm của mình trong công tác này. Đồng thời, thông qua cuộc thi, các cơ quan, tổ chức, địa phương có thêm chất liệu, sản phẩm để tăng cường tuyên truyền, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. "Qua 4 lần tổ chức, cuộc thi đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ, ngày càng thu hút đông đảo đảng viên, quần chúng nhân dân tham gia. Đặc biệt, những cải tiến, đổi mới của cuộc thi, nhất là việc bổ sung hình thức thi sản phẩm truyền thông đã tạo điều kiện để lan tỏa mạnh mẽ những giá trị, tác phẩm dự thi tới cộng đồng, phù hợp với đặc thù của từng lứa tuổi. Những con số thống kê ấn tượng về số lượng bài dự thi qua các lần tổ chức đã nói lên điều đó", anh Nguyễn Minh Triết nói. Theo anh Nguyễn Minh Triết, với trách nhiệm của mình, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh những năm qua đã xác định đây là một trong những trọng tâm công tác của Ban Chỉ đạo 35 Đoàn Thanh niên các cấp; triển khai vận động đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Đặc biệt, năm 2024, với nhiều phương thức triển khai quyết liệt, trong toàn Đoàn đã có 63.779 đoàn viên, thanh niên tham gia với 127.532 bài dự thi đã được nộp, nhiều hơn gấp 6,6 lần so với năm 2023; các cấp bộ Đoàn tổ chức chia sẻ, lan tỏa 11.632 bài dự thi trên trang thông tin điện tử, mạng xã hội, tổng hợp 1.153 bài viết trong kỷ yếu điện tử và triển khai rộng rãi để tất cả các cấp bộ Đoàn tham khảo, nghiên cứu, sử dụng. Đã có nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả từ cơ sở, như tổ chức riêng cuộc thi sáng tác sản phẩm truyền thông, đưa việc tham gia cuộc thi vào sinh hoạt của các câu lạc bộ lý luận trẻ…Anh Nguyễn Minh Triết cũng cho biết, Ban Bí thư T.Ư Đoàn sẽ tổ chức hoạt động hưởng ứng cuộc thi và giao ban, đôn đốc hàng tuần, triển khai mạnh mẽ, quyết liệt trong toàn hệ thống; lan tỏa thông tin, tuyên truyền về cuộc thi trên tất cả các nền tảng truyền thông, báo chí xuất bản của Đoàn để tăng cường sự tham gia và số lượng bài dự thi trong thanh niên."Chúng tôi tin tưởng rằng, cuộc thi sẽ nhận được sự hưởng ứng và tham gia trách nhiệm, tích cực của tuổi trẻ, thông qua đó, giúp mỗi đoàn viên, thanh thiếu niên ý thức rõ trách nhiệm của mình với quê hương, với đất nước, mỗi tổ chức; tin tưởng vào nền tảng tư tưởng của Đảng, tự biết "chắt lọc" thông tin đúng - sai, tự cảm thấy bất bình và tự giác hành động khi thấy thông tin sai lệch ảnh hưởng tới Đảng, tới đất nước", anh Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh.Theo kế hoạch của ban tổ chức, Ban Chỉ đạo 35 T.Ư Đoàn sẽ gửi tối đa 200 tác phẩm cho tất cả các thể loại tham gia dự thi cấp T.Ư.Tác phẩm dự thi là sản phẩm sáng tạo lần đầu, chưa được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng và mạng xã hội tính từ thời điểm phát động cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 5, năm 2025 (ngày 20.10.2024). Ban tổ chức cuộc thi cấp T.Ư nhận hồ sơ, tác phẩm dự thi từ thời điểm họp báo công bố triển khai cuộc thi (ngày 6.2) cho đến hết ngày 15.7 (tính theo dấu bưu điện). Các tác giả, nhóm tác giả là đoàn viên, thanh niên gửi tác phẩm dự thi về Ban Chỉ đạo 35 T.Ư Đoàn (các tỉnh, thành Đoàn và tương đương gửi tác phẩm dự thi về Ban Chỉ đạo 35 T.Ư Đoàn và báo cáo kết quả cho Ban Chỉ đạo 35 địa phương).Dự kiến cuối tháng 10.2025 sẽ tổ chức lễ trao giải cuộc thi cấp T.Ư.Ban Chỉ đạo cuộc thi cấp T.Ư sẽ trao giải theo 5 loại hình tác phẩm dự thi, gồm: tạp chí, báo, phát thanh, truyền hình, video clip. Mỗi loại hình tác phẩm báo, tạp chí dự kiến trao 3 giải A, 6 giải B, 10 giải C, 20 giải khuyến khích. Mỗi loại hình tác phẩm phát thanh/truyền hình dự kiến trao 2 giải A, 4 giải B, 6 giải C, 10 giải khuyến khích; loại hình video clip dự kiến trao 1 giải A, 2 giải B, 3 giải C, 6 giải khuyến khích. Ban Chỉ đạo cuộc thi cấp T.Ư dự kiến lựa chọn, trao 1 giải đặc biệt cho tác phẩm thuộc tất cả các loại hình.Ban tổ chức trao 20 giải tập thể xuất sắc cho các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức cuộc thi tại cơ quan, đơn vị, địa phương mình một cách sâu rộng, sáng tạo; có nhiều tác phẩm dự thi cấp T.Ư đạt chất lượng tốt, trong đó có tác phẩm đoạt giải chính thức.Trao 20 giải triển vọng cho tác phẩm dự thi của tác giả, nhóm tác giả là đoàn viên, thanh niên, sinh viên lọt vào vòng chung khảo có số điểm cao nhất trong số tác phẩm của đoàn viên, thanh niên, sinh viên; trao phần thưởng cho tác giả cao tuổi, nhỏ tuổi tiêu biểu.
Tuy nhiên khi xét về mặt vi mô kinh tế hộ gia đình thì năng lực thích ứng của các hộ dân khác nhau sẽ dẫn đến hệ quả phát triển không đồng đều, tạo ra sự phân tầng và khoảng cách xã hội rất lớn."Những nhóm người thích ứng được sẽ phát triển tốt hơn, nhưng sẽ có người dễ bị tổn thương không thích ứng được thì sẽ ngày càng trầm trọng hơn, không chỉ bản thân họ mà có thể kéo dài đến nhiều thế hệ sau", TS Lộc phân tích.Về an sinh xã hội, TS Nguyễn Đức Lộc khuyến nghị chính quyền TP.HCM cần tính toán phương án lâu dài, lộ trình bài bản để mọi người đều có cơ hội cải thiện cuộc sống. Đặc biệt, chỉ trong thời gian ngắn chừng 5 - 6 năm mà TP.HCM di dời số lượng lớn (gần 40.000 hộ dân) thì cần phải tính toán phương cách bền vững hơn."Nếu không có giải pháp phù hợp thì sau khi bước vào cuộc sống mới khoảng 5 - 7 năm, nếu người dân cảm thấy không theo kịp hoặc bị đuối sức trong nhịp sống mới, sẽ tạo ra sự đổ vỡ về niềm tin. Hệ quả là những tổn thương xã hội và mất ổn định còn nghiêm trọng hơn nhiều so với hiện tại", vị chuyên gia cảnh báo.Đánh giá cao giải pháp chăm lo đời sống người dân sau khi di dời nêu trong đề án, TS Nguyễn Đức Lộc đề xuất việc khảo sát và xây dựng chính sách cần được thực hiện theo mô hình đánh giá 3 giai đoạn: đầu kỳ, giữa kỳ và cuối kỳ để có thể linh hoạt điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn.Ngoài ra, trong thiết kế đánh giá cần đảm bảo sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan, không chỉ giới hạn ở khía cạnh kinh tế mà cần mở rộng sang các khía cạnh xã hội, với sự tham vấn của các chuyên gia tâm lý học, nhân học, xã hội học và các nhà hoạch định chính sách để có cái nhìn đa chiều và toàn diện.Ông Lộc nhấn mạnh nguyên tắc "không gây tổn hại" (Do no harm) - một nguyên tắc cốt lõi được Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức quốc tế áp dụng trong các dự án tái định cư (TĐC) - là yếu tố vô cùng quan trọng trong phát triển bền vững. Theo thông lệ quốc tế, các dự án TĐC cần tuân thủ hướng dẫn của Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) về khung chính sách TĐC không tự nguyện, đảm bảo rằng người dân được di dời phải có mức sống tương đương hoặc tốt hơn trước khi di dời.Bên cạnh đó, cần thiết lập các cơ chế giám sát độc lập và hệ thống khiếu nại hiệu quả để người dân có thể phản ánh những khó khăn trong quá trình TĐC. Nếu không thực hiện tốt, hậu quả có thể là sự tổn thương kéo dài qua nhiều thế hệ, gia tăng đói nghèo đô thị, tạo ra những khu vực thiếu ổn định xã hội, từ đó làm tăng thêm gánh nặng cho hệ thống an sinh xã hội quốc gia.Kinh nghiệm từ các dự án TĐC thành công trên thế giới cũng cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng cộng đồng mới với đầy đủ tiện ích xã hội, tạo cơ hội việc làm và hỗ trợ đào tạo nghề cho người dân để họ có thể hòa nhập nhanh chóng vào môi trường sống mới.TS Nguyễn Thị Hậu, Tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử TP.HCM, đánh giá đề án cải tạo gần 40.000 căn nhà ven kênh mà TP.HCM sắp triển khai xét về quy mô có thể ngang bằng với đề án phát triển đường sắt đô thị, khi đụng chạm đến cuộc sống 40.000 hộ gia đình, ước tính hơn 100.000 người dân. Bà Hậu nhấn mạnh 3 yếu tố quan trọng khi triển khai gồm TĐC, phát huy di sản văn hóa sông nước và thích ứng biến đổi khí hậu.Dưới góc độ văn hóa đô thị, TS Nguyễn Thị Hậu cho biết đây là dự án rất lớn nên cần điều tra xã hội học thực sự khoa học và khách quan để nhận được tất cả ý kiến đồng thuận và đề xuất giải quyết đời sống của người dân. Bởi lẽ, các dự án TĐC trước đây TP.HCM làm chưa tốt, và nhà ở xã hội, nhà cho người thu nhập trung bình thấp hiện vẫn là điểm nghẽn rất lớn. Điều bà Hậu lo lắng nhất là khi giải tỏa khối lượng lớn thì bố trí TĐC ra sao, không chỉ ở góc độ vật chất mà còn các tiện ích phục vụ đời sống. Và quan trọng hơn là tạo sinh kế mới cũng như tạo thuận tiện cho người dân gắn bó với sinh kế cũ và vùng lao động cũ.Ở góc độ cảnh quan và văn hóa sông nước, TS Nguyễn Thị Hậu cho biết TP.Bangkok (Thái Lan) vài chục năm trước không khác gì thực trạng hiện nay mà TP.HCM đang giải quyết. Khi đó, chính quyền Bangkok có kế hoạch chỉnh trang với mục tiêu đầu tiên là khơi thông dòng chảy, đảm bảo môi trường để bảo vệ sức khỏe người dân, cải thiện văn hóa. Lợi nhuận từ sức khỏe và văn hóa không thể đong đếm được bằng tiền và đây là lợi ích lâu dài. "Tôi rất mong muốn TP.HCM tiếp cận theo hướng ưu tiên yếu tố dân sinh lên đầu tiên để phát triển bền vững chứ không phải là thu lợi nhuận từ đất đai", TS Hậu chia sẻ.Chuyên gia này cũng lo ngại nếu TP.HCM giải tỏa trắng toàn bộ, đến mức 2 bên chỉ còn đường giao thông, bờ kè và công viên thì sẽ không giữ được bản sắc thành phố sông nước của Nam bộ nữa. Bà khuyến nghị nghiên cứu mô hình của Thái Lan và Campuchia về đô thị ven sông, hỗ trợ người dân sửa nhà quay mặt tiền ra sông, giữ gìn vệ sinh chung để tạo điểm đến phát triển du lịch. "TP.HCM có thể nghiên cứu giữ lại một số cụm dân cư điển hình ở Q.8, là nơi đông dân phải giải tỏa nhất. Mình muốn phát triển đường sông thì đầu tiên phải để cho người dân hưởng, rồi mới đến phát triển du lịch", TS Hậu nói.Về lâu dài, TS Nguyễn Thị Hậu cho biết với tốc độ biến đổi khí hậu diễn ra rất nhanh thì TP.HCM cần quay lại với tư duy thích ứng, sống chung với nước của ông bà ta trước đây. Muốn sống với sông nước thì thích ứng theo hướng xây nhà sàn bên sông, kênh rạch nhưng sử dụng vật liệu bền vững như bê tông.
Nhậu say dắt xe máy về có bị phạt nồng độ cồn: Luật sư nói gì?
Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.
