Thiếu giáo viên nhưng quy mô đào tạo sư phạm giảm, vì sao?
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Trao tiền bạn đọc giúp gia đình bị tai nạn
Ngày 16.3, tại Vĩnh Phúc, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức lễ khởi công và phát động phong trào thi đua xây dựng Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn cùng lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương tới dự.Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN, cho biết đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên là dự án trọng điểm, cấp bách, có ý nghĩa rất quan trọng để truyền tải điện từ các nhà máy thủy điện khu vực Tây Bắc và các tỉnh lân cận lên hệ thống điện quốc gia, tăng khả năng vận hành an toàn và ổn định cho hệ thống điện."EVN cam kết chỉ đạo ban quản lý dự án, các nhà thầu, đơn vị tư vấn, phối hợp với chính quyền địa phương quyết tâm triển khai thi công công trình, hoàn thành đóng điện đúng tiến độ Thủ tướng Chính phủ giao", ông Tuấn nói.Dự án Đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên có mức đầu tư 7.410 tỉ đồng, được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, giao EVN làm chủ đầu tư. Đây là công trình đường dây 500 kV mạch kép có chiều dài 229,5 km, với tổng cộng 468 vị trí móng cột điện, đi qua 4 tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ và Vĩnh Phúc, với điểm đầu là trạm 500 kV Lào Cai, điểm cuối là trạm 500 kV Vĩnh Yên. Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, nhấn mạnh mục tiêu phấn đấu tăng trưởng GDP hơn 8% trong năm nay, để thực hiện mục tiêu này, phải có sự tăng trưởng về năng lượng.Thủ tướng biểu dương EVN trong những năm qua đã làm được nhiều công trình lớn, gần đây nhất là Đường dây 500 kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối dài hơn 500 km trong điều kiện rất khó khăn nhưng đã hoàn thành sau hơn 6 tháng. Thủ tướng yêu cầu phát huy các bài học, kinh nghiệm để làm đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên với tinh thần nhanh hơn, hiệu quả, chất lượng, an toàn hơn… Dự án này có quy mô nhỏ hơn cả về chiều dài, vốn đầu tư, địa hình không khó khăn như miền Trung thì "không có lý do gì làm dài hơn"."Chúng ta hẹn nhau ngày 31.8 để khánh thành dự án này. Đây là mệnh lệnh của người chỉ huy, mệnh lệnh của Chính phủ, mệnh lệnh của tinh thần trách nhiệm, dám nghĩ dám làm. Dự án cần gì, có vướng mắc, khó khăn gì báo cáo Chính phủ, trực tiếp là Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn để xử lý", Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.
Giá USD hôm nay 19.4.2024: Tỷ giá trung tâm tiếp tục tăng
Tại TP.HCM, giá heo mảnh tại chợ đầu mối tăng nhẹ 76.000 - 77.000 đồng/kg. Giá thịt heo không có nhiều biến động: Ba rọi 115.000 đồng/kg, sườn non từ 145.000 đồng/kg, sườn già 99.000 đồng/kg, nạc vai 101.000 đồng/kg, chân giò rút xương 113.000 đồng/kg, ba rọi rút xương 168.000 đồng/kg…
Sáng 4.1, Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư phối hợp với Bộ Thông tin - Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam và Báo Nhân Dân tổ chức hội nghị giao ban báo chí đầu xuân Ất Tỵ 2025.Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Trưởng ban Tuyên giáo - Dân Vận T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, thời gian qua, các cơ quan báo chí đã lan tỏa mạnh mẽ và truyền cảm hứng lạc quan tin tưởng, tạo khí thế quyết tâm trong hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên và nhân dân để nhân dân ta tự tin bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh của đất nước.Theo ông Nguyễn Trọng Nghĩa, tại hội nghị sáng cùng ngày, Ban Bí thư T.Ư Đảng đánh giá trong năm qua, các cơ quan báo chí rất tích cực trong công tác thông tin, tuyên truyền khi những sự kiện chính trị diễn ra hết sức nhanh chóng, kể cả những vấn đề mới như kỷ nguyên vươn mình."Sự chuyển mình của báo chí đồng hành chuyển mình của đất nước, xã hội", ông Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá.Về nhiệm vụ năm 2025, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị báo chí đẩy mạnh tuyên truyền thi đua yêu nước, khơi dậy lòng yêu nước, tự tin, tự lực, tự hào dân tộc, khơi dậy nguồn lực, tạo sự đồng thuận, sức mạnh để thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước.Một nội dung quan trọng khác được ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhắc tới là tiếp tục tuyên truyền liên quan thực hiện Nghị quyết 18 về sắp xếp, tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.Ông khẳng định, sắp xếp bộ máy là một cuộc cách mạng và đã là cách mạng bao giờ cũng có khó khăn, báo chí phải tiên phong dẫn dắt, củng cố niềm tin để đồng sức, đồng lòng, khi đó cách mạng mới thành công."Vừa qua chúng ta đã thực hiện tốt nhưng đây chỉ là bước đầu, còn rất nhiều việc phải làm. Tiếp đây là hoàn thiện đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị, hệ thống Đảng thực sự vững mạnh, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế", ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.Trưởng ban Tuyên giáo - Dân vận T.Ư lưu ý, sự dẫn dắt của báo chí không phải là cung cấp thông tin mà cung cấp tri thức, bản lĩnh, văn hóa, những gì tốt đẹp nhất của người Việt Nam để truyền cảm hứng, dẫn dắt.Ông Nguyễn Trọng Nghĩa cũng nhắc báo chí cần đẩy mạnh các nội dung tuyên truyền về những ngày lễ lớn, sự kiện quan trọng trong năm 2025. Cụ thể là kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; kỷ niệm 135 Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; kỷ niệm 80 năm ngày thành lập nước và đặc biệt là kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam…Ông lưu ý, báo chí không được để trống trận địa trên không gian mạng. Ở đâu có chủ quyền thì báo chí phải làm chủ không gian đó, bao gồm không gian mạng."Không thể nói rằng báo chí chúng ta thua mạng xã hội. Báo chí phải chuyển đổi, phải xoay sở để không thua kém mạng xã hội", ông Nghĩa nhấn mạnh.Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa dẫn lại phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ trao giải báo chí Búa Liềm vàng 2024, yêu cầu "báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc".
Con gái Chủ tịch Techcombank đăng ký mua hơn 82 triệu cổ phiếu
Ngày 17.2, TAND tỉnh Lâm Đồng xét xử sơ thẩm vụ án "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức" đối với bị cáo Dương Xuân Tú, tuyên phạt 20 năm tù giam.Theo cáo trạng, Dương Xuân Tú (42 tuổi, ngụ xã Tân Lãnh, H.Lương Tài, Bắc Ninh) giả danh, tự xưng nhân viên Thanh tra Chính phủ phụ trách khu vực phía nam để thực hiện nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản với tổng số tiền 1,3 tỉ đồng.Cụ thể, trong thời gian sống tại Q.8 (TP.HCM), Tú dùng tên giả là Nguyễn Tuấn Anh, kinh doanh tự do, quen biết với chị Th. (ngụ xã Lộc Châu, TP.Bảo Lộc, Lâm Đồng). Tú nhiều lần "khoe" với chị Th. cùng bạn bè, người thân của chị Th. rằng mình là "nhân viên Thanh tra Chính phủ phụ trách khu vực phía nam". Tin lời Tú, có ít nhất 2 người thân, bạn bè chị Th. bị dính bẫy lừa.Do có nhiều hành vi phạm tội tại các tỉnh Bình Dương, Đắk Lắk, Tú bị cơ quan công an của các tỉnh này bắt giữ để điều tra. Trước thời điểm tháng 11.2023, khi Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng khởi tố vụ án "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức", Tú đang chấp hành 3 bản án, gồm: 10 năm tù giam về tội "tàng trữ trái phép chất ma túy" và "tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy" (TAND tỉnh Bình Dương tuyên phạt); 14 năm tù giam về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (TAND tỉnh Đắk Lắk tuyên phạt); 7 năm 6 tháng tù giam về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (TAND TP.Thủ Dầu Một, Bình Dương tuyên phạt).Tại phiên tòa, Tú thành khẩn khai báo, thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Xét hành vi của Tú là nghiêm trọng, HĐXX tuyên phạt Tú 16 năm tù giam về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và 4 năm tù về tội "sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức".
