An Giang: Cháy kho phế liệu, hàng trăm người tham gia dập lửa
Theo nhiều thống kê, sau hơn một thập kỷ ổn định hoặc cải thiện, sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên đã lao dốc vào đầu những năm 2010. Theo đó tỉ lệ trầm cảm, lo âu, tăng đột biến, thậm chí tăng gấp đôi so với thời gian gần đây. Tại sao lại thế? Điều này sẽ được giải đáp trong cuốn Thế hệ lo âu mà tỉ phú Bill Gates chọn là một trong những tác phẩm yêu thích của mình. Trong cuốn sách này, nhà tâm lý học xã hội Jonathan Haidt lập luận rằng sự suy giảm các hoạt động chơi tự do trong thời thơ ấu và sự gia tăng việc sử dụng điện thoại thông minh ở thanh thiếu niên chính là hai nguyên nhân chính gây ra căng thẳng tâm lý ngày càng tăng ở giới trẻ, đặc biệt là thế hệ Z.Theo Haidt, khi các bạn trẻ dần từ bỏ điện thoại bấm nút để chuyển sang điện thoại thông minh với các ứng dụng mạng xã hội, thời gian trực đã tuyến tăng mạnh trong khi ngược lại thời gian giao tiếp trực tiếp với bạn bè và gia đình giảm đi đáng kể, từ đó mà sức khỏe tâm thần cũng suy giảm theo.Dựa trên các nghiên cứu tâm lý và sinh học, Thế hệ lo âu khẳng định có "2 sai lầm lớn mà chúng ta đã mắc phải đó là: Bảo vệ trẻ em quá mức trong thế giới thực (nơi chúng cần học hỏi từ rất nhiều kinh nghiệm trực tiếp) và thiếu bảo vệ trong thế giới ảo (nơi chúng đặc biệt dễ bị tổn thương ở tuổi dậy thì). Đồng thời, tác giả cũng đưa ra 4 cải cách quan trọng, là cơ sở để tạo ra một tuổi thơ khỏe mạnh hơn trong thời đại công nghệ. Đó là: không dùng điện thoại thông minh trước lớp 9 (khoảng 14 tuổi), không dùng mạng xã hội trước 16 tuổi, trường học không có điện thoại, tương tác trực tiếp và vui chơi không bị giám sát để phát triển các kỹ năng xã hội một cách tự nhiên.Từ khi ra mắt, cuốn sách đã tạo được hiện lớn và đánh giá cao. Bill Gates nhận định đây là quyển sách mà bất kỳ người nuôi dạy trẻ nào (kể cả ba mẹ và nhà giáo dục) cũng nên đọc qua bởi ông lo lắng khả năng tư duy phản biện và tập trung của trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi công nghệ. Gates chia sẻ: "Haidt giải thích sự thay đổi trong cách trẻ em ngày nay trải qua tuổi thơ, từ nô đùa chạy nhảy đến chỉ dùng điện thoại, tác động khả năng các bé phát triển và xử lý cảm xúc. Tôi đánh giá cao việc tác giả không chỉ nêu ra vấn đề mà còn trình bày giải pháp đáng cân nhắc".Khán giả 'hoảng hốt' với show diễn hóa trang, có đại diện đến từ Việt Nam
Túi tiền nhẹ, tình có nặng cũng đành chịu. Nhỏ bạn than thở: "Công nhân may mà hay gặp rủi. Tao vừa bị trừ lương vì mấy sản phẩm dính lỗi. Cũng bởi cái tội xao lãng vì nhớ nhà. Tháng gần tết mà xui xẻo. Đúng là chó cắn áo rách". Chị nói bông lông cho bạn đỡ buồn: "Ai biểu! Nhớ nhà thì để tối hẵng nhớ. Nước mắt sẽ được bóng đêm an ủi".Chị chưa quên chuyện sắm tết năm ngoái. Mặc dù mấy hộp mứt, hạt dưa, trà… đã được chị "giảm giá" gần một nửa khi mẹ hỏi, nhưng bà vẫn chê mắc, la um sùm: "Sang năm để tiền về chợ mình mua, mấy thứ này được cái tốt mã, ở trong có nhiêu đâu". Mẹ thường vậy, hay ngờ những gì bóng bẩy. Muốn ghé chợ nhưng chị tặc lưỡi: "Thôi". Chiều nay vẫn như chiều qua: Trứng luộc, canh cải với tóp mỡ cho qua ngày. Một mình với bữa cơm chiều, chị xoay bên nào cũng lệch. Anh chàng chung vách, là thợ điện, hơn tuần nay lên bệnh viện nuôi mẹ, bỗng bước qua ngồi chình ình trước cửa. Anh nói họ "trọ" tụi mình tới bữa ai cũng ăn "qua quýt". Mà qua quýt cũng ngon, cơm có canh "khổ qua", cùng bữa có "quýt" tráng miệng. Chị cười nhưng không nói gì. Như sực nhớ, anh về bưng qua dĩa quýt đầy có ngọn: "Em gái ở quê mới gởi lên. Tụi mình ăn cho vui nha". Chị thấy lạ khi nghe hai tiếng "tụi mình". Làm như đã "có gì" với nhau vậy. Nhưng chị đã nghe lòng khang khác, lao xao, như một cơn gió lạ khẽ thổi qua.Dãy phòng trọ chen chúc hơn chục lao động tứ xứ. Phòng nhỏ, sân chật, con gà của chú bảo vệ dạo chơi vài chục bước đã "ôm cua". Công nhân lam lũ nên cái sân của họ cằn cỗi. Riêng sân của anh thì mướt lắm. Mùa hè có luống bông sao nhái hồng phớt; mùa thu thì vài ba khóm cúc tím nhạt; giờ xuân vừa ngấp nghé đã có mấy vạt vạn thọ vàng tươi. Chú bảo vệ cà rỡn: "Một đời chơi bông chơi hoa, một đời giữ cổng cũng qua một đời". Anh cười: "Chú ghẹo hoài, để con làm màu, kiếm chút vợ chứ".Nhớ tháng này năm ngoái, đang đứng ngắm bông, anh "bắt được", hỏi có ưng không tui tặng. Chị cười: "Ngắm ké thôi, khỏi tưới nước". Anh này coi bộ cũng hay hay, rất "nghệ sĩ", tính hiền lành, hay giúp người, nhiều tài vặt. Dãy trọ phòng nào mưa dột, điện đóm chập chờn, cửa nẻo xập xệ… nhờ một tiếng là anh chạy qua sửa liền. Chị cũng từng nhờ anh "tút" lại cái bậc thềm sứt sẹo. Làm đường dây ở ngoại ô, anh hay tha về mớ bông dại, tỉ mẩn o bế thành bình bông coi được lắm. Anh shipper đi ngang: "Ngó bình bông, tui biết ông đang yêu". Câu nói khiến chị giả đò đi ngang liếc xéo: "Đẹp thiệt". Chị hay gặp anh lúc sáng sớm khi cùng khóa cửa đi làm. Đôi lần anh nhờ chị sẵn đi chợ mua giùm mớ rau, con cá. Anh đưa tiền khi thiếu, khi dư (chắc là để gây lăng nhăng dây nhợ đây mà). Thiếu thì anh qua trả rồi đứng xớ rớ nói mấy câu mới chịu về. Dư thì buộc chị phải xẹt qua phòng anh, để tiền trên bàn rồi bước ra cái rột. Về rồi mới ngẩn ngơ, tiêng tiếc, sao mình không nói mấy câu đã "học thuộc" trước khi qua.Chị lướt mạng thấy cái clip nói về "thiền" bằng cách theo dõi hơi thở cho tâm an, dễ ngủ. Phải đó, mình làm quần quật, mệt đứt hơi, biết đâu thiền sẽ "nối" lại. Sau vài lần thực hành, tâm trí chú ý "hít vào, thở ra" giấc ngủ vẫn không thèm tới. Đã vậy, chị còn nghe rõ tiếng thở dài mình lại thương mình, thấy rõ căn nhà nhỏ ngoài quê xỉn màu mưa nắng, thấy rõ cái dáng tất bật của ba mở cửa chuồng bò khi sương chưa tan, thấy rõ dáng mẹ lom khom cắt rau gánh ra chợ sớm. Thôi, "thiền" trong xưởng với cái máy may được rồi. Thiếu tiền phụ ba mẹ lo tết, sắm áo mới cho em thì có thiền kiểu gì rồi chiêm bao cũng thấy tiền. Mà vụ này "có thật" à nghen. Trong mơ, chị thấy những tờ tiền mới cứng rớt quanh mình. Mừng quá chừng, chưa kịp lượm thì chị đã nghe tiếng gà gáy sáng. Hổm rày, khuôn mặt anh hay "xâm nhập" vào lòng cô gái quê chưa có ai để nhớ. Tiểu thuyết ngôn tình hay nói trạng huống này là "hình bóng yêu thương vấn vương xao xuyến". Hồi chiều, anh ở bệnh viện nhắn tin nhờ chị: "Làm ơn cho lũ bông vài ca nước. Tui không về được". Thì tưới! Nhưng chị mắc cỡ vì bạn trọ xì xào: "Dính như mủ mít rồi", "Ủa, hai người bồ bịch hồi nào vậy ta". Chú bảo vệ dắt xe qua: "Đừng nói vậy tội nghiệp nó. Tụi mình như những mảnh phèn dạt lên phố rồi thành hàng xóm với nhau. Giúp nhau là nghĩa láng giềng". Chị cảm động nghĩ: "Đúng là người tốt không nói lời xấu".Có cuộc gọi không thấy tên người, chị hồi hộp, linh cảm: Người lạ hay gió lạ? Ngập ngừng vài giây, chị bấm nghe. "Mẹ tui bớt nhiều rồi. Bữa nào về miền Trung ăn tết nói tui tiễn". Chị hoảng hồn, là tiếng của anh ấy. Chị lí nhí: "Ngày về hả? Dự tính là 25 âm. Nhưng cũng chưa chắc đâu anh". Năm ngoái mua vé trầy trật, chen lấn thiếu điều người dẹp lép như… chiếc dép vẫn không được. Trước cổng công ty có người rỉ tai: Xếp hàng mua vé hả? Có mà thăm thẳm chiều trôi. Phải chợ đen thôi. Chơi không? Hai "chai" (triệu) chớ mấy. Chị bấm bụng gật đầu. Chiều xuống bến, chưa chạm cửa xe chị đã bị lơ phát hiện vé giả. May nhờ hội đồng hương Quảng Ngãi tại thành phố kiếm cho một chỗ ngồi trên chuyến xe thiện nguyện, không thì chị có nước quay về phòng trọ khóc. Chị chạm thềm nhà tối 29 tết, bước chân lóng ngóng vấp ngạch cửa muốn té. Mẹ mừng quýnh. Ba luống cuống đỡ hành lý. Ông mắng, thằng cha mày, miết bữa nay mới ló mặt về, ba với mẹ trông muốn chết. Năm nay phân xưởng cử người mua vé tết cho mấy chục công nhân miền Trung. Đồ đạc, quà bánh đã nằm gọn trong va li. Dãy trọ vắng ngắt. Trước khi ra bến xe, chị "tự giác" qua sân bên tưới nước, ve vuốt mấy cây bông thọ. "Ráng ngậm sương đêm mà tươi lên nghen. Mùng 5 chị vô. Đứa nào ủ rũ chị buồn lắm đó". Chị khóa cửa dềnh dàng, chậm chạp, ngó quanh như đợi ai. Có chút tủi thân, chị nghĩ: "Chỉ mấy bụi bông tiễn mình thôi. Người ta nói chơi chứ đâu có tiễn".Xe giường nằm khởi hành lúc xế chiều. Tài xế tính xuất bến giờ này thì sáng mai mọi người đã chạm ngõ nhà mình. Xe đêm, ai cũng nhắm mắt nhưng không phải để ngủ, mà để thấy chốn về mỗi lúc một gần. Từng chặp, những tiếng reo khẽ khiến ai cũng nhổm người nhìn qua ô kính: "Đã qua Đại Lãnh", "sắp Quy Nhơn rồi"… Mờ sáng, tin nhắn của anh làm chị bồi hồi: "Xin lỗi nha! Thủ tục ra viện cho mẹ tui gặp xíu rắc rối nên không tiễn được. Ăn tết vui nha. Ra giêng gặp". Chị hồi hộp nhắn lại: "Không sao. Biết anh mắc công chuyện mà. Chúc mừng bác đã khỏe. Anh cũng ăn tết vui. Nhớ để phần bánh miền Tây cho tui nghen".Xe lướt êm. Lòng chị reo vui, vui ngày về, vui một điều gì chưa rõ rệt vừa khởi lên, trong trẻo quá. Chị kéo tấm mền mỏng che nụ cười, "che" luôn ý nghĩ: Mình thiệt là thứ hổng biết dị! Đã là gì với người ta đâu mà biểu "để phần bánh". Tiếng hát rất ngọt từ điện thoại của người bên cạnh khiến chị xốn xang, "Anh cho em mùa xuân, nụ hoa vàng mới nở…". Lắng lòng, chị biết mình đang rơi vào miền gió lạ với những cảm xúc mới mẻ.
Trường công lập tự chủ tài chính là gì? Khác gì với trường thường?
Sáng 30.12, giá xăng dầu giảm nhẹ, ghi nhận lúc 7 giờ 45 phút (theo giờ Việt Nam), cả loại dầu chuẩn đều giảm gần 0,2%. Theo đó, giá dầu Brent chuẩn toàn cầu giao dịch ngưỡng 73,67 USD/thùng, trong khi dầu WTI của Mỹ giao dịch ngưỡng 70,47 USD/thùng.Theo các nhà phân tích, thị trường có dấu hiệu ấm dần lên, được hỗ trợ bởi thông tin chính quyền Trung Quốc đồng ý phát hành 3.000 tỉ nhân dân tệ (tương đương 411 tỉ USD) trái phiếu kho bạc đặc biệt vào năm 2025. Đây sẽ là đợt phát hành cao nhất từ trước đến nay, cao gấp 3 lần so với đợt phát hành trái phiếu 1.000 tỉ nhân dân tệ trong năm 2024 - tín hiệu cho thấy nỗ lực phục hồi tăng trưởng kinh tế của quốc gia nhập khẩu dầu thô đứng đầu thế giới rất mạnh mẽ.Tuy vậy, đà tăng không đủ lớn, yếu tố chính hạn chế giá dầu trong tuần trước là sự tiếp tục mạnh lên của đồng USD, vượt mốc 108. Tuần này, thị trường tiếp tục đóng cửa nghỉ ngày đầu năm mới (1.1.2025), nhưng khối lượng giao dịch được dự đoán sẽ duy trì mức thấp cho đến hết tuần.Trong diễn biến khác, Reuters đưa thông tin các công ty năng lượng lớn của châu Âu đã tăng gấp đôi lượng dầu và khí đốt vào năm 2024 để tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn, giảm tốc độ - thậm chí đảo ngược - các cam kết về khí hậu. Chính sách này có thể sẽ tiếp tục thực hiện vào năm 2025. Cụ thể, các công ty năng lượng lớn của châu Âu đã đầu tư rất nhiều vào quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, nhưng nhận thấy hiệu suất thị phần của họ giảm so với đối thủ Mỹ Exxon và Chevron, vốn vẫn tập trung vào dầu và khí. Thế nên, những công ty như BP và Shell trong năm nay đã kéo chậm đáng kể kế hoạch chi hàng tỉ USD cho các dự án năng lượng gió và mặt trời, cũng như chuyển chi tiêu sang các dự án dầu và khí có tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Hay như BP - vốn đặt mục tiêu tăng gấp 20 lần năng lượng tái tạo trong thập kỷ này lên 50 gigaWatt - mới đây, đã tuyên bố sẽ đưa gần như tất cả các dự án gió ngoài khơi của mình thành liên doanh với nhà máy điện Nhật Bản JERA; Shell từng cam kết trở thành công ty điện lực lớn nhất thế giới, phần lớn đã ngừng đầu tư vào các dự án gió ngoài khơi mới, rút khỏi thị trường điện ở châu Âu và Trung Quốc...Trong nước, diễn biến giá thế giới cập nhật đến sáng nay (ngày 30.12) cho thấy, giá xăng dầu trong nước tại kỳ điều hành giá ngày đầu năm mới có thể trái chiều theo hướng giá xăng tăng, giá dầu giảm nhẹ.Ngày 30.12, giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu theo niêm yết của Petrolimex tại các thị trường vùng 1 như sau: xăng RON 95-V 21.040 đồng/lít, xăng RON 95-III, xăng E5 RON92 19.810 đồng/lít, dầu diesel 18.790 đồng/lít, dầu hỏa 18.700 đồng/lít, dầu mazut 15.970 đồng/kg.
Ngày 29.1 (mùng 1 Tết), mạng xã hội TikTok đăng tải 2 đoạn clip được cho là ở khoa Cấp cứu Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Vĩnh Long với nội dung "các bác sĩ tắc trách khiến bé gái 3 tuổi tử vong". 2 đoạn clip này lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội khác và nhận được nhiều thông tin trái chiều.Cùng ngày, trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Thanh Truyền, Giám đốc BVĐK Vĩnh Long cho biết, bệnh viện đã có báo cáo sự việc cho Sở Y tế Vĩnh Long.Theo ông Truyền, bệnh nhi là bé gái L.T.V. (3 tuổi, ở xã Tân Hạnh, H.Long Hồ, Vĩnh Long), nhập viện tại BVĐK Vĩnh Long lúc 9 giờ 23 ngày 27.1 trong tình trạng nôn ói, tiêu lỏng. Sau đó, bệnh nhi được nhập viện điều trị tại Khoa nhi với chẩn đoán rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy cấp không mất nước."Bệnh nhi được theo dõi, điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế. Đến 15 giờ ngày 28.1, bệnh nhi và người nhà không có mặt tại phòng bệnh. Qua trích xuất camera an ninh của bệnh viện cho thấy bệnh nhi và người nhà tự ý rời viện 13 giờ 42 ngày 28.1. Lúc rời viện bé tỉnh, đi vững", ông Truyền nói.Đến 17 giờ 45 cùng ngày (28.1), bệnh nhi này được đưa vào nhập viện tại khoa Cấp cứu với biểu hiện hôn mê, tím tái (mạch = 0, huyết áp = 0; mắt trũng sâu; đồng tử 2 bên 5 mm, không phản xạ ánh sáng; ngưng tim). Sau 30 phút tích cực cấp cứu, bệnh nhi được xác định đã tử vong.Giám đốc BVĐK Vĩnh Long cho biết, quá trình tiếp nhận, chẩn đoán và xử trí bệnh nhân của bệnh viện khẩn trương, tích cực, kịp thời, giải thích cụ thể chi tiết và điều trị đúng theo phác đồ điều trị của Bộ Y tế. Tuy nhiên, người nhà vẫn ghi hình và sau đó đăng tải trên mạng xã hội. Sau khi sự việc xảy ra, cơ quan công an đã vào cuộc xác minh sự việc.Theo ông Truyền, bệnh nhi được người nhà tự đưa về trong tình trạng tri giác tỉnh táo, đi đứng bình thường (thông qua hình ảnh từ camera). Tuy nhiên, trong 4 giờ bệnh nhi về nhà (từ 13 giờ 42 đến 17 giờ 45 ngày 28.1), khả năng bệnh nhi còn tiêu lỏng, nôn ói nhiều lần sau đó nhưng người nhà không theo dõi phát hiện kịp thời dẫn đến tình trạng mất nước nặng (mắt trũng sâu, ngưng tuần hoàn hô hấp). Vì vậy, khi bệnh nhi quay trở lại bệnh viện cấp cứu, hồi sức không hiệu quả, dẫn đến tử vong.
Các công trình xanh trở thành trọng tâm của thị trường bất động sản
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump hôm 7.1 đã từ chối loại trừ khả năng sử dụng quân sự hoặc kinh tế trong nỗ lực giành quyền kiểm soát kênh đào Panama và lãnh thổ Greenland của Đan Mạch.Ông nói: "Không, tôi không thể đảm bảo với quý vị về một trong hai điều đó. Nhưng tôi có thể nói điều này, Mỹ cần [kênh đào Panama và Greenland] vì an ninh kinh tế".Tuyên bố đặc biệt được đưa ra khi ông Trump làm rõ thêm những nét chính về ý định mở rộng nước Mỹ ở thời điểm hai tuần trước khi ông tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20.1 tại Washington."Mỹ cần Greenland vì mục đích an ninh quốc gia. Tôi đã được thông báo điều đó từ lâu. Thậm chí rất lâu trước khi tôi tranh cử", ông Trump nhấn mạnh.Ông Trump gợi ý rằng ông sẽ áp thuế đối với Đan Mạch nếu nước này cưỡng lại lời đề nghị mua Greenland, lãnh thổ mà ông cho là rất quan trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ.Đan Mạch tuyên bố không bán Greenland.Bà Aaja Chemnitz, thành viên người Greenland trong quốc hội Đan Mạch, cho biết: "Vấn đề là liệu chúng ta có nên hợp tác nhiều hơn một chút với Mỹ không? Chúng ta không nên bị ai mua lại vì Greenland không và sẽ không phải thứ để bán, nhưng chúng ta có thể hợp tác chặt chẽ hơn trong việc phát triển kinh doanh với Mỹ".Bà Chemnitz đưa ra bình luận như vậy khi con trai cả của Tổng thống đắc cử Trump là ông Donald Jr. hôm 7.1 đã đến thủ phủ Nuuk của Greenland trong chuyến thăm cá nhân.Về Panama, Tổng thống nước này là Jose Raul Mulino trước đây đã bác bỏ quan điểm chuyển kênh đào trở lại cho Washington. Mỹ từng sở hữu kênh đào trước khi bàn giao quyền kiểm soát cho Panama vào năm 1999.Ông Trump nói: "Chúng tôi đã trao kênh đào Panama cho Panama. Chúng tôi không trao nó cho Trung Quốc. Và họ đã lạm dụng nó. Họ đã lạm dụng món quà đó. Lẽ ra không bao giờ nên chuyển giao kênh đào cho Panama. Chính điều đó, theo tôi, là lý do tại sao ông Jimmy Carter đã thất cử [vào năm 1980], có lẽ là còn quan trọng hơn cả khủng hoảng con tin [ở Iran]".Cuộc họp báo diễn ra một ngày sau khi Quốc hội Mỹ chính thức chứng nhận chiến thắng của ông.Trong ngày 7.1, tòa phúc thẩm ở New York đã bác bỏ đề nghị của ông Trump nhằm tạm dừng tuyên án vào hôm 10.1, liên quan bản án trả tiền bịt miệng cho một ngôi sao khiêu dâm.Cũng trong ngày 7.1, một thẩm phán trong một vụ án riêng đã tạm thời ngăn chặn luật sư đặc biệt Jack Smith công bố báo cáo về cuộc điều tra việc ông Trump xử lý sai các tài liệu mật và nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
