Metro số 1 gỡ nút thắt cuối cùng phía nhà thầu Nhật
Kinh hoàng xe đầu kéo rọi đèn pha, chạy ngược chiều trên cao tốc trong đêm
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.
Ăn cả 5 giác quan, mỹ vị đẹp mắt, thanh tao nhẹ nhàng với món ăn Tết
Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, sự suy giảm testosterone này có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe lâu dài. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo giảm testosterone ở nam giới.Testosterone thấp có thể dẫn đến tăng cân, đặc biệt là tích tụ mỡ thừa quanh bụng. Tình trạng mỡ thừa tích tụ trên cơ thể quá nhiều sẽ ức chế khả năng tiết testosterone, dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết. Không những vậy, các tế bào mỡ có thể chuyển đổi testosterone thành estrogen, khiến mức testosterone càng giảm nhiều hơn, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Để ứng phó, nam giới cần áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, ăn các loại thực phẩm chất lượng như rau lá xanh, protein nạc, các loại hạt cùng các thực phẩm giàu kẽm, vitamin D. Bên cạnh đó, các món nhiều đường và thực phẩm chế biến như xúc xích, thịt nguội, lạp xưởng cần phải hạn chế. Nâng tạ sẽ giúp tăng cơ, đốt mỡ và tăng testosterone.Nồng độ testosterone thấp khiến nam giới cảm thấy mệt mỏi, mức năng lượng thấp. Tình trạng này vẫn xảy ra ngay cả khi họ ngủ đủ giấc. Nguyên nhân là do mức testosterone chịu trách nhiệm điều chỉnh mức năng lượng của cơ thể.Để xử lý, nam giới cần ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng/đêm. Giảm căng thẳng vì căng thẳng sẽ kích thích cơ thể tạo hoóc môn cortisol. Cortisol quá cao sẽ ức chế testosterone.Testosterone thấp sẽ tác động trực tiếp đến giảm ham muốn tình dục. Nguyên nhân có thể do suy tinh hoàn, lão hóa, mất cân bằng nội tiết ở tuyến yên hay vùng dưới đồi.Cách khắc phục là cần tập thể dục thường xuyên vì tập luyện sẽ giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường sức khỏe tình dục. Nếu nguyên nhân giảm ham muốn có liên quan đến mất cân bằng nội tiết hay tiểu đường, suy giáp, cường giáp, xơ vữa động mạch, trầm cảm, lo âu thì cần sớm đến bác sĩ khám.Testosterone là loại hoóc môn rất cần thiết để phát triển cơ bắp. Vì vậy, mức testosterone thấp sẽ dẫn đến mất khối lượng cơ, khiến nhiều hoạt động thể chất trở nên khó hơn. Đặc biệt, những người có mức testosterone thấp sẽ khó tăng cơ khi tập gym. Ngoài đi bác sĩ khám, họ cần tăng cường các bài sức mạnh, nạp đủ protein, ngủ đủ giấc và tránh lối sống ít vận động, theo Healthline.
Ông Đinh Xuân Sâm, Chủ tịch UBND H.Nghĩa Hành, cho biết, đây là dịp để các vận động viên thể hiện kỹ năng chèo, lái thuyền trên sông nước, tạo thành sức mạnh tập thể; giúp cho lớp trẻ rèn luyện thể lực, học hỏi, tích lũy kinh nghiệm để vận dụng vào thực tế khi tham gia công tác tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trong mùa mưa, bão hàng năm.
Phẫn nộ xe buýt lại ‘cướp làn’, vượt đèn đỏ: Phải xử phạt nặng!
Trong đợt tập trung U.22 Việt Nam để chuẩn bị cho chuyến tập huấn tại Trung Quốc, ông Kim Sang-sik và quyền HLV trưởng Đinh Hồng Vinh thống nhất gọi 5 tiền đạo: Nguyễn Đình Bắc (CLB Công an Hà Nội), Nguyễn Quốc Việt (Ninh Bình), Nguyễn Thanh Nhàn, Nguyễn Lê Phát (PVF-CAND) và Nguyễn Hà Anh Tuấn (Bà Rịa - Vũng Tàu).Trong số này, Anh Tuấn và Lê Phát được triệu tập để tích lũy thêm kinh nghiệm. Cả hai hoặc còn quá trẻ, hoặc chưa có dấu ấn ở các cấp độ trước đây. Chỉ có Đình Bắc, Thanh Nhàn và Quốc Việt từng khoác áo đội tuyển Việt Nam. Cộng thêm Bùi Vĩ Hào, chân sút trẻ đang dần tìm được chỗ đứng ở đội tuyển quốc gia, U.22 Việt Nam nhiều khả năng dự vòng loại U.23 châu Á 2026 và SEA Games 33 với 4 tiền đạo. Tín hiệu tích cực với ông Kim Sang-sik, là 3 trong số 4 tiền đạo U.22 Việt Nam đã hoặc đang chơi ở V-League. Đình Bắc đã chơi 15 trận cho CLB Công an Hà Nội từ đầu giải (9 trận đá chính), ghi 1 bàn. Với cầu thủ còn chưa tròn 21 tuổi, đó là con số đáng khích lệ. Chuyển từ tập thể tầm trung (Quảng Nam) đến đội bóng giàu tham vọng bậc nhất V-League không phải lựa chọn dễ dàng. Đình Bắc chấp nhận thử thách đi kèm nguy cơ cao phải ngồi dự bị. Một lựa chọn dù có phần... "ngông" đúng với cá tính Đình Bắc, nhưng đến lúc này, lại giúp chân sút quê Nghệ An được nhiều hơn mất.Đình Bắc dù vẫn có những pha xử lý rườm rà, lạm dụng tốc độ và kỹ thuật thay vì tập trung vào tính hiệu quả, song đến thời điểm này, cầu thủ trẻ của đội Công an Hà Nội cũng đã tiến bộ. Được tập luyện và thi đấu với những hảo thủ như Quang Hải, Leo Artur, Alan Grafite, Văn Đức... là món quà với Đình Bắc. Đến thời điểm này, cựu sao Quảng Nam vẫn nỗ lực để nắm lấy cơ hội. Vĩ Hào đã chứng minh năng lực ở V-League, với 79 trận và 10 bàn thắng sau 4 mùa giải. Tiền đạo sinh năm 2003 được ông Kim tin dùng ở AFF Cup 2024, sau đó nhanh chóng đáp lại niềm tin với 1 bàn thắng sau 6 trận (5 trận đá chính). Trước đây, Vĩ Hào cũng thuộc mẫu tiền đạo cậy tốc, nhưng hiện tại đã chơi khôn ngoan, điềm tĩnh hơn. Sự năng nổ và nhiệt huyết trong khâu pressing giúp Vĩ Hào được HLV Kim Sang-sik tin dùng. Tại U.22 Việt Nam, Vĩ Hào có khả năng trở thành thủ lĩnh hàng công. Quốc Việt cũng là gương mặt tiềm năng, khi anh từng mang danh "vua giải trẻ" với danh hiệu vua phá lưới U.17, U.19 và U.21 quốc gia và U.19 Đông Nam Á. Bước ngoặt với Quốc Việt đến vào năm 2023, khi anh tới HAGL. Con số 2 bàn sau 40 trận cho thấy con đường từ giải trẻ đến V-League còn gian nan với Quốc Việt, nhưng dẫu sao, kinh nghiệm ở sân chơi này cùng tấm vé lên tuyển cũng ghi nhận sự tiến bộ của tiền đạo 22 tuổi.Tiền đạo U.22 duy nhất chưa từng đá V-League là Thanh Nhàn, nhưng anh lại là chân sút hiếm hoi của đội từng đá kỳ SEA Games trước. HLV Kim Sang-sik từng nhấn mạnh: các cầu thủ trẻ thiếu chỗ đứng ở V-League. Với các tiền đạo, vấn đề còn trầm trọng hơn. Ngay cả đội tuyển Việt Nam cũng thiếu tiền đạo giỏi và phải "nhập ngoại" Nguyễn Xuân Son để giải quyết khâu ghi bàn, khó trách U.22 Việt Nam chật vật.Cả 4 tiền đạo U.22 Việt Nam hiện tại đều đá cánh hoặc đá lùi ở CLB. Dễ hiểu, bởi suất tiền đạo vốn được trao cho các ngoại binh. Ở SEA Games 32, HLV Philippe Troussier từng tin dùng Nguyễn Văn Tùng. Dù ít được ra sân ở đội chủ quản Hà Nội, nhưng Văn Tùng vẫn ghi 5 bàn tại giải đấu trên đất Campuchia, giúp U.22 Việt Nam giành hạng ba. Bởi Văn Tùng vẫn có bản năng của tiền đạo cắm. Anh chạy chỗ và đánh đầu tốt, biết làm tường cho tuyến sau.Trong tay ông Kim Sang-sik lúc này không có một trung phong thuần túy như vậy. Một cầu thủ khác có thể đá trung phong như Nguyễn Văn Trường thực ra sở hữu tư duy của tiền vệ hơn là tiền đạo. Anh có xu hướng rê dắt và che chắn bóng, hơn là săn tìm khoảng trống để dứt điểm.Khi chưa tìm được "sát thủ" đảm nhiệm khâu ghi bàn, ông Kim phải tạm hài lòng với những gì mình có. Tìm ra lối chơi phù hợp sẽ tốt hơn là chờ đợi nhân sự tối ưu.
