Chặng đường 10 năm 'thay da đổi thịt' của bóng rổ Việt Nam
Hình ảnh những đứa trẻ thơ chụm đầu lại bên ngọn đèn dầu để tìm ánh sáng tri thức hay nói một cách chân phương là học bài và làm bài vào ban đêm là ký ức không thể nào quên của tôi hay những người bạn cùng thời. Năm tháng tuổi thơ của tôi dần trôi qua với lời dặn dò của người lớn: Cố gắng học bài và làm bài vào ban ngày vì ban đêm đèn dầu không đủ ánh sáng, ảnh hưởng đến thị lực. Cũng may, lúc nhỏ bài học không nhiều nên đa số là giải quyết vào ban ngày, khi nào bận rộn lắm mới học vào ban đêm.Những chiếc đèn dầu có nhiều loại với những công năng khác nhau: Đèn hột vịt thường được đặt trên bàn thờ gia tiên, đèn ABC có kích thước lớn hơn đèn hột vịt và thường được để ở phòng khách hay ở giữa nhà. Cả hai loại đèn thông dụng này đều có núm vặn điều chỉnh tim đèn để có được nguồn sáng như ý muốn. Ngoài hai loại đèn này, nhà nào sang hơn thì sử dụng đèn Hoa Kỳ mà theo nhiều người đây được xem như thành tựu nổi bật nhất của đèn dầu Việt Nam. Hầu như, mỗi nhà trong xóm đều có những chai dầu dự trữ đề phòng đèn hết dầu giữa chừng. Có những lúc hết dầu mà chưa kịp mua, thế là chạy khắp xóm để mượn hay xin một ít chế vào đèn để thắp sáng. Thế mới biết ánh sáng thật có giá trị vào những đêm tối! Hình ảnh những chiếc đèn dầu soi sáng con đường quê len lỏi vào trong tâm thức tôi và càng khắc sâu hơn khi tôi được đọc tác phẩm Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam và mãi mãi là những kỷ niệm đáng nhớ của một thời tuổi thơ.Năm tôi học lớp 9, ba sắm được một chiếc bình ắc quy và một chiếc đèn nhỏ. Thế là gian nhà nhỏ bừng lên ánh sáng trắng của bóng đèn sạc bình. Một chiếc bình nhỏ tương ứng với năng lượng và công suất của bóng đèn thắp sáng được trưng dụng thay thế những chiếc đèn dầu ngày xưa là một kỳ công của người dân nông thôn, dĩ nhiên trong đó có cả gia đình tôi. Nghề sạc bình rất thịnh hành vào thời điểm này. Có những nơi hoạt động hết công suất mà vẫn không đáp ứng được nhu cầu của khách. Thế là hẹn lần, hẹn lượt và có nhiều khi là khách giận hờn vì không có bình để thắp sáng đèn vào ban đêm. Chiếc bình ắc quy không những thắp sáng mà có một công dụng nữa đó là sử dụng để xem TV. Những chiếc TV trắng đen ngày ấy khi gần hết bình là cái khung sẽ dần nhỏ lại cho đến khi không còn thấy hình được nữa. Nhiều khi đang xem phim hấp dẫn mà hết bình thì thật là tức anh ách! Nhưng dù sao đi nữa thì chiếc bình ắc quy vẫn được xem là một bước phát triển so với những chiếc đèn dầu."Dòng điện mê say gọi ngày tương lai. Dòng điện bao la, gọi đời bay xa …" - những ca từ trong bài hát Trị An âm vang mùa xuân của cố nhạc sĩ Tôn Thất Lập mà lúc nhỏ tôi nghe các cô chú hát trong những lần hội thi văn nghệ quần chúng đã trở thành sự thật ở xóm tôi, khi những cây cột điện lần lượt được dựng lên. Cả xóm được hòa chung vào lưới điện quốc gia trong khí thế "dòng điện trong ta gọi đời bay xa". Những chiếc đèn dầu, bình ắc quy từ từ trở thành những vật kỷ niệm của một thời đã qua khi được thay thế bằng những chiếc bóng đèn hiện đại với nhiều chủng loại, màu sắc, kích cỡ theo thị hiếu của khách hàng. Đời sống của người dân được nâng chất theo sự phát triển của mạng lưới điện nông thôn. Nếu trước đây, từ trung tâm huyện đi vào xóm là hình ảnh le lói của những ngọn đèn dầu, đèn pin soi đường thì giờ đây với hệ thống đèn đường những người dân xóm tôi yên tâm hơn khi có việc ra khỏi nhà vào ban đêm. Vào những buổi tối thứ bảy trên ti vi có cải lương, bà con trong xóm không sợ cái cảnh phải về nhà sớm giữa chừng khi chưa hết tuồng vì có ông điện lực đảm bảo rồi! Vui nhất là những lần có World Cup hay Euro Cup, cả xóm tôi thật rộn ràng. Ngay cả những người phụ nữ không biết đến bóng đá cũng nôn nao. Họ chuẩn bị đủ thứ, nào là mì gói, cháo ăn liền, cà phê, sữa… để cho cánh đàn ông có sức mà thức cùng bóng đá. Những tối trực tiếp bóng đá, quán cà phê chú Ba luôn đông nghẹt. Thật thú vị khi hàng chục người chụm đầu vào màn hình la rầm trời rầm đất mỗi khi có bàn thắng hay những pha hỏng ăn của cầu thủ. Khoảng thời gian giữa hai hiệp đấu là vui nhất. Thường là một nồi cháo lòng được chuẩn bị từ lúc đầu hôm để làm ấm lòng những tín đồ túc cầu giáo giữa đêm khuya. Nếu không có nồi cháo thì cũng xôi nếp, khoai lang hay mì gói. Tình làng nghĩa xóm thật ấm lòng làm sao với sự lan tỏa tích cực của mạng lưới điện trên khắp mọi miền. Trong dịp tết vừa rồi, ngồi hàn huyên tâm sự với những người bạn cùng thời tất cả chúng tôi đều có chung một suy nghĩ là từ khi mạng lưới điện được phủ sóng thì đời sống vật chất và tinh thần của mọi người được nâng lên dần, trong đó có cả người dân trong xóm tôi hay nói một cách khác là nhờ có điện mà cuộc sống được cải thiện và xa hơn nữa là kinh tế sẽ phát triển tạo tiền đề để đất nước được giàu mạnh hơn. Cuộc thi viết "50 năm thắp sáng niềm tin" có tổng giải thưởng lên đến 100 triệu đồng. - Nhận bài thi đến hết ngày 30.04.2025. - Email: 50namdienmiennam@thanhnien.vn. Mời quý bạn xem thể lệ cuộc thi trên thanhnien.vn hoặc evnspc.vnTay ném gốc Việt giúp Nha Trang Dolphins đánh bại Hanoi Buffaloes ở bán kết VBA 2023
Sinh sống ở Bỉ từ lâu nhưng với nghệ sĩ độc lập Quynh Iris Nguyen - de Prelle (người sáng lập IVB - Trung tâm Liên văn hóa Việt Nam và Thái Bình Dương tại Brussels), tết vẫn là khoảng thời gian tuyệt vời. Chia sẻ với Thanh Niên, chị cho biết trong nhiều năm qua, chị đã tổ chức triển lãm Tết Việt online với rất nhiều hình ảnh về Tết qua sắp đặt mâm quả và trang trí Tết. Cả gia đình chị cùng nấu bánh chưng cùng những anh chị em người Việt ở Bỉ. "Tôi cùng các anh chị em trong Tổng hội người Việt Nam tại Bỉ tổ chức và gói bánh, làm bánh, mọi khâu chuẩn bị và sau đó thì ba bố con là thành viên tích cực nấu bánh và trông nồi bánh".Chị còn có một nhóm "Triết học của Tết" để gìn giữ hình ảnh Tết Việt khi xa nhà, xa quê hương Việt Nam trong nhiều năm. "Trong ký ức của tôi, Tết Việt là một triết học và tư tưởng của người Việt về sự đoàn kết, xum họp gia đình, là sự gắn kết tuyệt đẹp nhất của mỗi gia đình, cộng đồng và xã hội. Đến tết là vui, là mong ước hạnh phúc. Là chợ hoa, là ẩm thực Tết không thể thiếu bánh chưng. Bố mẹ tôi ở Việt Nam bây giờ đã nghỉ hưu vẫn làm bánh chưng mỗi khi tết về để con cháu từ xa nhìn được không khí tết ấy trong suốt hơn 40 hiện hữu của tôi cùng gia đình", chị hào hứng nói.Ở Bỉ, chị cũng đồ xôi nếp và không thể thiếu bánh chưng, giò chả và hoa quả Tết. Các bạn nhỏ trong nhà cùng chuẩn bị tết với cha mẹ và háo hức kể chuyện, vẽ tranh tặng ông bà hay đơn giản là thưởng thức mứt dừa ngày tết như thủa nhỏ ở Việt Nam. "Chờ đón giao thừa cả tết tây và tết ta là khoảnh khắc bên gia đình ở đây hay sự kết nối với cha mẹ và gia đình ở Việt Nam là giờ khắc luôn thiêng liêng với tôi. Tết là nhà là quê hương dù bất cứ nơi đâu". Cũng giống như chị Quỳnh Iris, chị Ngô Đỗ Thu Hường (tên tiếng Anh là Helen) - đồng sáng lập dự án Kênh Việt Happiness Station, đang sinh sống và làm việc tại Bỉ. Khi nói về Tết nguyên đán, chị khẳng định với bản thân và nhiều người, đó là món ăn tinh thần không thể thiếu vào những dịp cuối năm và mở đầu cho một năm mới, là dịp lễ quan trọng nhất của người dân Việt Nam. Đây là dịp người người nhà nhà được nghỉ lễ nhiều để "trở về" nhà, về với cội nguồn. Bất cứ ai dù ở nơi đâu cũng muốn trở về bên gia đình, tổ tiên, để cùng đi sắm tết, sang sửa - trang trí nhà cửa, nhau quây quần bên nồi bánh chưng đêm giao thừa. Theo chị Helen, tết cũng là dịp gieo niệm lành, tưởng nhớ đến công lao của tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những người đã khuất trong gia đình, dòng họ, đất nước... "Hồi xưa, chuẩn bị dịp lễ tết, tôi thường được bố mẹ dẫn đi tảo mộ, thắp hương, xếp mâm ngũ quả, sắm cành đào quất, làm mâm cỗ để cúng tất niên... Sang châu Âu rồi, ngày tết của dân tộc thì lại không rơi vào ngày nghỉ ở bên này, nên tôi và gia đình vẫn đi làm, đi học như một ngày bình thường. Dù vậy tôi cũng rất háo hức mong chờ như trẻ thơ, mình cũng dành thời gian gọi điện về hỏi thăm bố mẹ, gia đình họ hàng nội ngoại. Những ngày giáp tết và tết thường gọi về nhiều hơn, nhớ quê, nhiều cảm giác đi sắm tết tất bật, vui vẻ, rộn ràng quên mệt nhọc. Khi gọi điện về, bố mẹ tôi thường kể và quay cảnh ở quê: cảnh bố mẹ sắm tết năm nay có gì, cảnh bố mẹ nấu bánh chưng, khoe bàn thờ. Khi giao thừa về nhà tôi như 1 cầu truyền hình nối Việt Nam với châu Âu, bố mẹ và các con cháu trao nhau những lời chúc", chị Helen chia sẻ với Thanh Niên.Chị Helen cũng thường cùng mọi người tổ chức gói bánh chưng và tổ chức tết cho các gia đình anh chị em xa nhà, rất vui và ý nghĩa, các chị lập nhóm với một cái tên rất thân thương "Hội nghiện ăn tết". Lúc tổ chức tết thì cũng mỗi người một việc, người nấu ăn - người phụ trách trang trí, dọn dẹp rồi mặc áo dài, chụp hình... tổ chức hoạt động cho các bé lên hát các bài về tết, về xuân, chúc mọi người và nhận lì xì. Các chị em rục rịch chuẩn bị tết từ hàng tuần trước đó, rất sôi nổi... còn sau tết thì dư âm vẫn còn đọng lại nhiều ngày sau đó.
HLV Miura đến Qatar dự lễ bốc thăm VCK U.23 châu Á
Giá heo hơi bình quân cả nước mức 59.900 đồng/kg. Giá heo hơi của Công ty CP Việt Nam ổn định mốc 63.000 đồng/kg ở miền Bắc, khu vực miền Nam là 62.000 đồng/kg.
Trong không khí Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 tràn ngập, nhóm nông dân sân thượng của anh Phan Văn Liêm (50 tuổi, ở Q.Tân Phú) hào hứng tham gia hoạt động đoán cân nặng của những trái khổ qua, trái bầu với kích cỡ "khổng lồ" để nhận về những phần quà đón tết. "Nhóm chúng tôi gồm những thành viên có đam mê trồng cây sân thượng. Mọi người làm đủ ngành nghề, sống khắp các quận, huyện ở TP.HCM. Biết nhau qua mạng xã hội đã nhiều năm nhưng nhóm mới bắt đầu tập hợp sinh hoạt định kỳ khoảng 3 tháng nay vào mỗi tối thứ 6 hàng tuần", anh Liêm nói.5 năm qua, anh Liêm được cộng đồng yêu trồng cây sân thượng ở TP.HCM biết đến với việc trồng được những loại cây trái có kích thước khủng. Mọi người đặt tên cho khu vườn của anh Liêm là "vườn khổng lồ". Dịp tết, anh Liêm mời các thành viên đến thu hoạch rồi mang thành quả để tổ chức một trò chơi hấp dẫn."Thành quả được một giỏ khổ qua lớn, từng thành viên lần lượt nhấc lên để đoán cân nặng. Người nào đoán đúng hoặc gần đúng nhất với số cân nặng sẽ nhận được một chậu cây cảnh đặc biệt để về chưng tết", anh Liêm chia sẻ.13 kg, 10 kg, 8 kg... mỗi người lần lượt nhấc giỏ khổ qua và đưa ra con số dự đoán. Khi giỏ khổ qua được đặt lên bàn cân, mọi người hồi hộp xúm lại xem. Đồng hồ hiện lên con số 9,1, anh Nguyễn Danh (ở Q.8) - người bất ngờ vỡ òa khi được anh Liêm xướng tên với số cân nặng dự đoán gần đúng nhất là 9 kg. "Tôi làm nghề buôn bán, ngày nào cũng cân hàng hóa nên nhờ vậy mà dự đoán gần đúng. Món quà của tôi là một cây tùng la hán xanh tươi, rất phù hợp về chưng trong bàn khách dịp tết", anh Danh chia sẻ. Không để các thành viên khác chờ lâu, anh Liêm chọn một trái khổ qua lớn nhất, cho mọi người dự đoán số hạt bên trong. Ngoài ra, một trái bầu lớn của thành viên mang đến góp vui cũng được đem ra để đoán cân nặng nhận quà. Trò chơi và phần quà đều đến từ thành quả chăm sóc khu vườn sân thượng của các thành viên trong năm nên ai cũng rất vui và hào hứng. "Tuy ở TP.HCM không có nhiều không gian nhưng có sân thượng nhỏ cũng đủ để mọi người thỏa mãn đam mê trồng cây của mình. Đây là dịp để chúng tôi cùng nhìn lại thành của một năm làm vườn", chị Hải Đăng (50 tuổi, ở H.Hóc Môn) chia sẻ. Sau 3 năm trồng cây, chị Hải Đăng học được cách làm ra một loại men dùng để ủ rác hữu cơ thành phân bón cho cây trồng. Đến với buổi gặp mặt chị Đăng mang theo những túi men tặng cho mọi người với mong muốn mọi người sẽ tận dụng rác hữu cơ, rác nhà bếp hằng ngày của gia đình để làm nên phân bón. Các thành viên khác cũng mang đến các loại cây, hoa nhà trồng và các chậu sứ nhỏ để tặng cho nhau. Chị Mai Phan (61 tuổi) cho biết thích trồng cây từ lâu nhưng mãi đến năm 2020 khi biết đến nhóm anh Liêm trên mạng xã hội thì mới quyết định trồng cây. Đến với buổi gặp mặt cuối năm, chị Mai Phan mang theo những chậu sen đá nếp cẩm của nhà trồng đến tặng mọi người. Chị cho biết chậu trồng bằng sứ nhỏ xinh cũng được các thành viên tặng. Trồng được cây phát triển tốt và có thành quả tặng lại mọi người là điều chị thấy rất vui. "Nhờ những chậu cây nho nhỏ được cho trong các buổi gặp mặt, phiên chợ cây 0 đồng tôi mới có thêm động lực trồng cây. Nhờ có nhóm mà tôi học được nhiều kinh nghiệm và niềm vui trong cuộc sống", chị Mai Phan nói.Trước đó, vợ chồng anh Liêm trang trí khoảng sân nhà nhỏ bằng những chậu mâm xôi, vạn thọ, treo lồng đèn đỏ... tạo thành một không gian tết Việt. Vì thế, khi tham gia chương trình, các nông dân sân thượng mặc áo dài, áo bà ba với nhiều màu rực rỡ để cùng nhau chụp hình tết trong tiếng nhạc xuân rộn ràng.
Ra mắt phòng máy Xóm by Kingdom - Cà phê và game
Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, rất nhiều đoàn khách quốc tế tìm đến làng rau Trà Quế để du xuân.Làng rau Trà Quế (xã Cẩm Thanh, TP.Hội An, Quảng Nam) yên bình bên dòng sông Cổ Cò, cách phố cổ Hội An 2,5 km về phía đông bắc.Đến với làng du lịch nổi tiếng nhất thế giới này, du khách không chỉ ngắm cảnh, xem người dân trồng rau mà có thể giao lưu với nhà nông để được trải nghiệm về cách chăm sóc, tưới rau, thu hoạch... Khách có thể đạp xe dạo trên những con đường quanh làng rau để được tận hưởng bầu không khí mát mẻ, yên bình...Nhiều năm qua, làng rau Trà Quế trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng. Tháng 4.2022, Bộ VH-TT-DL công nhận nghề trồng rau Trà Quế là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cuối năm 2024, Tổ chức Du lịch Liên Hiệp Quốc (UN Tourism) cũng đã công nhận làng rau Trà Quế là làng du lịch tốt nhất thế giới.Những danh xưng này đang mang đến cho làng nghề truyền thống cơ hội nâng cao thương hiệu, phát triển du lịch bền vững.Đây là làng nghề trồng rau truyền thống được hình thành cách đây hơn 400 năm. Theo các bô lão, danh xưng đầu tiên của làng là Nhự Quế (nghĩa là mùi thơm của rau như mùi hương cây quế), sau đổi thành Trà Quế (rau có vị cay giống quế và thơm như hoa trà).Trà Quế có đến hơn 40 loại rau, trong đó nổi bật phải kể đến rau thơm. Vẫn là hành, rau răm, tía tô, húng, rau mùi... như ở nhiều làng quê khác, nhưng rau Trà Quế thơm và có vị đặc trưng không thể lẫn vào đâu được.Ông Nguyễn Lên (65 tuổi), người có thâm niên 46 năm trồng rau ở làng rau Trà Quế, cho biết những năm qua khách du lịch tìm đến Trà Quế tham quan tương đối đông, đặc biệt là trải nghiệm công việc làm nông. Trung bình mỗi ngày ông phụ trách "cầm tay chỉ việc" cho hàng chục du khách quốc tế, từ xới đất, bón phân cho tới tưới rau."Những ngày giáp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, du khách quốc tế tìm đến làng rau Trà Quế rất đông. Đến với làng rau này, hầu hết du khách đều muốn "hóa thân" thành những nông dân thực thụ để trồng, chăm sóc, tưới nước cho cây rau. Từ khi làng rau được công nhận làng du lịch tốt nhất thế giới, du khách đến đây mỗi ngày một đông hơn, thậm chí đứng trưa vẫn có khách đặt tour trải nghiệm làm nông dân", ông Lên nói.Cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, vườn trải nghiệm trồng rau của ông Lên hiếm khi nào vắng khách.Đang hào hứng gánh nước tưới đều luống rau mới vun trồng, bà Siobhan (du khách Australia) vui vẻ cho hay thông qua kênh thông tin đại chúng, vợ chồng bà biết được làng rau Trà Quế vừa được công nhận là làng du lịch tốt nhất thế giới.Vì vậy, ngay khi sang Việt Nam những ngày giáp tết, địa điểm đầu tiên vợ chồng bà muốn đến tham quan là làng rau Trà Quế."Thật thú vị khi được hóa thân thành nông dân để thực hiện các công đoạn của việc trồng rau. Đây chắc chắn là kỷ niệm không thể nào quên", bà Siobhan chia sẻ.Dưới đây là một số hình ảnh PV Thanh Niên ghi nhận du khách quốc tế du xuân ở làng rau di sản hơn 400 năm tuổi ở TP.Hội An:
