Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 bằng thi Rung chuông vàng
- Thanh toán linh hoạt chỉ từ 2% số tiền dư nợ trên sao kê hằng tháng.Cần Thơ: Thành lập 30 đội hình tình nguyện Tiếp sức mùa thi
Truyền thông Thái Lan đưa tin, theo đề xuất của Liên đoàn Bóng đá Thái Lan (FAT) lên Tổng cục TDTT Thái Lan (SAT), quốc gia chủ nhà của SEA Games 33 muốn dành nội dung bóng đá nam cho các cầu thủ trong lứa tuổi 22. Ngoài ra, cũng theo đề xuất này, những cầu thủ ngoài 22 tuổi sẽ không được bổ sung cho các đội bóng đá nam tham dự đại hội thể thao Đông Nam Á. Sở dĩ Thái Lan muốn độ tuổi dự SEA Games 33 là lứa U.22, với mục đích đón đầu giải bóng đá U.23 châu Á năm 2026. Cần biết rằng độ tuổi tham dự nội dung bóng đá nam tại các kỳ SEA Games không hề giống nhau. Ví dụ như tại SEA Games 30 năm 2019 (được tổ chức tại Philippines) và SEA Games 31 năm 2022 (được tổ chức tại Việt Nam), độ tuổi quy định là U.23, đồng thời mỗi đội được bổ sung thêm 3 cầu thủ ngoài 23 tuổi. Nhưng đến SEA Games 32 năm 2023 được tổ chức tại Campuchia, các đội không được bổ sung những cầu thủ quá tuổi 23. Thông thường, hội đồng thể thao Đông Nam Á sẽ thông qua điều lệ các môn và các nội dung thi đấu tại SEA Games, sau khi tham khảo ý kiến của các Ủy ban Olympic của các quốc gia thành viên. Tuy nhiên, theo thông lệ, tiếng nói của các nước chủ nhà của từng kỳ đại hội rất quan trọng ở những cuộc họp đồng thể thao khu vực. Chính vì thế, một khi phía chủ nhà Thái Lan đề xuất phương án sử dụng lực lượng U.22 thi đấu tại SEA Games 33, các đội bóng ở Đông Nam Á có thể bắt đầu tính toán lực lượng theo lứa tuổi trên.Việt Nam và Indonesia có sẵn lực lượng phù hợp Indonesia sẽ có lợi với đề xuất của FAT và SAT, vì Indonesia gần như sử dụng lực lượng U22 tham dự AFF Cup 2024. 22/24 cầu thủ Indonesia dự giải vô địch bóng đá Đông Nam Á nằm trong độ tuổi vừa nêu. Coi như các cầu thủ trẻ thuộc xứ sở vạn đảo đã có đợt "thử lửa" quan trọng trước SEA Games 33.Về phía bóng đá Việt Nam, cho dù lực lượng U.22 hay U.23 được quyền tham dự kỳ SEA Games sắp tới, chúng ta hầu như không thay đổi đáng kể sức mạnh. Hầu hết các cầu thủ trẻ tốt nhất của bóng đá Việt Nam đang ở độ tuổi 22, như thủ môn Trần Trung Kiên, Đoàn Huy Hoàng (cùng 22 tuổi), Cao Văn Bình (21 tuổi), hậu vệ Lê Nguyên Hoàng, Nguyễn Mạnh Hưng, Nguyễn Bảo Long (20 tuổi), Nguyễn Hồng Phúc, Hồ Văn Cường (22 tuổi), tiền vệ Khuất Văn Khang, Nguyễn Văn Trường, Nguyễn Thái Sơn, Nguyễn Đức Việt, Nguyễn Phi Hoàng (cùng 22 tuổi), tiền đạo Bùi Vĩ Hào, Nguyễn Quốc Việt, Nguyễn Thanh Nhàn, Trần Ngọc Sơn (cùng 22 tuổi), Nguyễn Đình Bắc (21 tuổi)…Chỉ có một ít gương mặt bị loại khá đáng tiếc, nếu độ tuổi tham dự SEA Games 33 là U.22, thay vì U.23, đáng kể nhất trong số này là thủ môn Nguyễn Văn Việt (23 tuổi, đang khoác áo CLB SLNA).Với lực lượng nói trên, đội tuyển U22 Việt Nam đủ sức cạnh tranh HCV nội dung bóng đá nam tại đại hội thể thao Đông Nam Á trong năm nay. Điều đáng chú ý là lực lượng U22 Việt Nam có khá nhiều kinh nghiệm thi đấu quốc tế. Những Trung Kiên, Vĩ Hào, Khuất Văn Khang, Thái Sơn, Văn Trường, Đình Bắc, Quốc Việt đã được khoác áo đội tuyển Việt Nam ở các giai đoạn khác nhau. Trong khi đó, Đức Việt, Thanh Nhàn, Văn Bình, Nguyên Hoàng, Mạnh Hưng từng dự vòng chung kết (VCK) U.20 châu Á năm 2023, hoặc dự VCK U.23 châu Á năm 2024. So về chất lượng chuyên môn lẫn kinh nghiệm thi đấu quốc tế, các cầu thủ trẻ của bóng đá Việt Nam hiện nay không hề thua kém các cầu thủ cùng trang lứa trong khu vực.
Nữ sinh 'gây sốt' mạng xã hội với điệu nhảy voọc chà vá
Thị trường vàng trong nước đang chứng kiến những biến động mạnh khi giá vàng nhẫn vượt cả vàng miếng. Tính đến chiều 19.3.2025, giá vàng nhẫn 4 số 9 đã có nơi chính thức vượt 100 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, giá vàng miếng SJC tiếp tục đà tăng.Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho biết giá vàng tăng cao chủ yếu do động thái thị trường thế giới và tâm lý găm giữ vàng trong nước. "Giá vàng quốc tế đã vượt 3.030 USD/ounce do ảnh hướng của các yếu tố địa chính trị và khủng hoảng kinh tế. Trong nước, nguồn cung vàng hạn chế kèm tâm lý tích trữ đã đẩy giá lên cao", ông Hiếu nhận định.Lý giải về việc giá vàng nhẫn vượt cả vàng miếng, tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu chỉ ra hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, vàng miếng vẫn bị kiểm soát giá bởi Ngân hàng Nhà nước theo chương trình bình ổn. Trong khi đó, vàng nhẫn được giao dịch tự do nên có tính cạnh tranh cao hơn. Thứ hai, nhu cầu mua vàng trang sức và vàng nhẫn tăng mạnh khi giá vàng miếc bị neo cao.Dù vàng mang lại lợi nhuận hấp dẫn so với chứng khoán, bất động sản và tiền gửi ngân hàng, chuyên gia cảnh báo rằng đây cũng là kênh đầu tư rủi ro nhất do biến động liên tục. "Nhà đầu tư cần theo dõi thị trường chặt chẽ, tránh vay tiền để đầu tư vàng vì nguy cơ thua lỗ rất lớn", TS Hiếu khuyên cáo.
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Chọn nhẫn cưới, cách mỗi cặp đôi kể câu chuyện hôn nhân của mình
Theo The Times of Israel ngày 11.3, các chiến đấu cơ Israel đã thực hiện các cuộc không kích vào cơ sở quân sự tại tỉnh Daraa, miền nam Syria hôm 10.3. Đây là đợt tấn công mới nhất nhằm vào hạ tầng từng được sử dụng dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad.Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) nói rằng đã tấn công những cơ sở tại miền nam Syria bị cho là gây mối đe dọa đến Israel, với mục tiêu “loại bỏ các mối đe dọa trong tương lai”. Reuters dẫn 2 nguồn tin an ninh Syria nói rằng có ít nhất 6 cuộc không kích nhằm vào căn cứ ở thị trấn Jabab của Syria và 8 đợt tấn công khác vào căn cứ quân sự cũ ở thành phố Izraa. Báo cáo ban đầu chưa ghi nhận thương vong.Theo quân đội Israel, các tiêm kích nước này đã bắn trúng hệ thống radar và các thiết bị được sử dụng để tạo hình ảnh tình báo trên không. Hãng thông tấn SANA ở Syria xác nhận có các cuộc không kích vào Jabab và Ezraa.Các quan chức Israel nhiều lần khẳng định sẽ phi quân sự hóa miền nam Syria, gần biên giới Israel, sau khi chính quyền ông al-Assad sụp đổ. Động thái của Israel diễn ra vào bối cảnh tại Syria xảy ra các cuộc giao tranh đẫm máu, giữa lực lượng của chính quyền lâm thời và những người trung thành với ông al-Assad. Có hơn 1.000 người được cho là thiệt mạng trong bạo lực. Chính quyền Syria ngày 10.3 tuyên bố đã hoàn thành “chiến dịch quân sự” chống lại những tay súng đối lập. Bạo lực tập trung ở các tỉnh ven biển, nơi có phần lớn cộng đồng người thiểu số Alawite tại Syria sinh sống. Ông al-Assad là một người Alawite.Israel chỉ trích lãnh đạo lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa “thực hiện hành động chống lại dân thường. Ông al-Sharaa phản bác những bình luận của Israel là “vô nghĩa”, chỉ trích ngược Israel vướng vào cuộc xung đột với Hamas trong hơn 1 năm, với thương vong ước tính lên đến hàng chục ngàn người.
