Lý do khiến 10 người du học Mỹ, 5 người chọn STEM
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Nữ giới tham gia nghĩa vụ quân sự được hưởng quyền lợi, ưu tiên gì?
Trong tiết trời mùa xuân mát mẻ, tràn ngập sắc màu hoa anh đào nở rộ, hàng ngàn bà con kiều bào cùng người dân bản địa tới sân cổ vũ cho các trận cầu hấp dẫn.
Triệt phá băng nhóm thực hiện 20 vụ trộm cướp táo tợn
Theo Agribank, khách hàng cần lưu ý một số thủ đoạn như giả mạo là công an địa phương, nhân viên ngân hàng, nhân viên công ty điện, nước; lừa đảo tri ân dịp tết, lì xì online. Đối tượng lừa đảo có thể giả mạo công an địa phương yêu cầu người dân cập nhật thông tin giấy tờ tùy thân hoặc đe dọa đang liên quan đến vụ án nghiêm trọng; đối tượng lừa đảo cũng có thể giả mạo nhân viên ngân hàng mời mở thẻ tín dụng, hỗ trợ chuyển tiền, giả danh nhân viên công ty điện nước đe dọa sẽ cắt điện nước. Đối tượng lừa đảo mạo danh là thương hiệu uy tín hoặc người thân, bạn bè gửi tin nhắn, email thông báo khách hàng được nhận lì xì qua tài khoản ngân hàng, ví điện tử hoặc quà tặng gửi đến tận nhà. Tiếp theo, kẻ xấu sẽ gửi đường link lạ, mã QR là trang website, phần mềm giả mạo hoặc đường dẫn chứa vi - rút chiếm quyền điện thoại đến máy của người dân thông qua trình tin nhắn, Zalo, Telegram, Messenger… Khi truy cập vào website, ứng dụng giả mạo, khách hàng sẽ phải nhập các thông tin cá nhân, thông tin thanh toán là thông tin tài khoản ngân hàng, số thẻ, mật khẩu, mã OTP. Sau đó đối tượng lừa đảo sẽ sử dụng thông tin này để chiếm đoạt tài sản.Một thủ đoạn khác đánh vào tâm lý nhu cầu đổi tiền mới của người dân để lì xì tết, kẻ lừa đảo sử dụng các trang mạng xã hội, trang thương mại điện tử tiếp cận khách hàng có nhu cầu và yêu cầu cọc tiền trước hoặc trả trước toàn bộ số tiền cần đổi. Sau khi nhận tiền, đối tượng sẽ cắt liên lạc, không đổi tiền theo thỏa thuận, đưa không đủ tiền, chuyển tiền giả cho người dân.Ngân hàng TMCP Bản Việt (BVBank) mới đây cũng đưa ra khuyến cáo khách hàng những chiêu lừa đảo. Theo BVBank nhu cầu giao dịch trong dịp cận Tết Nguyên đán tăng cao cũng là lúc hình thức lừa đảo có xu hướng gia tăng. Một số thủ đoạn phổ biến gần đây là nguy cơ kiểm soát số điện thoại từ số tài khoản ngân hàng. Đối tượng gian lận có số tài khoản khách hàng và cố tình nhập sai mật khẩu nhiều lần dẫn đến tài khoản sẽ bị khoá. Kẻ lừa đảo giả mạo nhân viên ngân hàng điện thoại dẫn dụ khách hàng vào link tải ứng dụng giả mạo. Lúc này, khách hàng thường hoảng loạn nên thực hiện theo hướng dẫn, cung cấp thông tin đăng nhập, cài phần mềm độc hại… dẫn đến kẻ lừa đảo chiếm quyền kiểm soát thiết bị và rút tiền từ tài khoản khách hàng. Theo nhận định của BVBank, phương thức lừa đảo này tương tự việc lừa cài ứng dụng, tuy nhiên thủ đoạn này tinh vi và nguy hiểm hơn do số tài khoản và số điện thoại khách hàng thường được công bố.Sau khi chỉ rõ những thủ đoạn lừa đảo của kẻ gian trong dịp Tết Nguyên đán, các ngân hàng cũng khuyến cáo khách hàng nên đảm bảo một số nguyên tắc cần tuân thủ. BVBank cho rằng khách hàng nên thực hiện xác minh, kiểm chứng thông tin qua các kênh chính thống và kiểm chứng thông tin về website/đường link. Đăng xuất ngay sau khi kết thúc phiên giao dịch hoặc khi không còn sử dụng. Đồng thời chỉ đăng nhập tài khoản ngân hàng với những thiết bị đáng tin cậy. Ngoài ra, BVBank khuyến cáo khách hàng không nên viết mật khẩu ra giấy hoặc ghi chếp, lưu dưới bất kỳ hình thức nào. Không sử dụng thông tin cá nhân để đặt mật khẩu. Đặc biệt không được sử dụng các thiết bị di động đã bị phá khoá hoặc can thiệp hệ điều hành để sử dụng dịch vụ.Nhằm đảm bảo an toàn khi sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử và bảo vệ tài sản của khách hàng, Agribank khuyến cáo người dùng tuyệt đối không truy cập vào đường link lạ, quét mã QR lạ, cài đặt và cấp quyền truy cập các phần mềm lạ. Đối với các phần mềm như VNEID, Dịch vụ công, ứng dụng ngân hàng… Khách chỉ nên tải các phần mềm trên chợ ứng dụng của điện thoại (App Store đối với iOS, CH Play/cửa hàng Play đối với Android…), đồng thời kiểm tra lượt tải, đánh giá của ứng dụng trên chợ ứng dụng trước khi quyết định tải phần mềm.Ngoài ra, khách hàng tuyệt đối không cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng như mật khẩu, mã OTP… cho bất kỳ ai, kể cả nhân viên ngân hàng. Cảnh giác với những cuộc gọi tự xưng là công an địa phương, là nhân viên của ngân hàng, công ty điện nước… Hạn chế đưa thông tin cá nhân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng, các hóa đơn điện tử có chứa các thông tin cá nhân lên trang mạng xã hội.
Thành công của đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2024 khiến cuộc đua cho các hạng mục danh hiệu Quả bóng vàng Việt Nam thêm hấp dẫn. Trong đó, tâm điểm tập trung vào tiền đạo Nguyễn Xuân Son. Chân sút sinh năm 1997 tỏa sáng rực rỡ với 7 bàn thắng, chỉ cần 5 trận đấu để đoạt ngôi vua phá lưới và cầu thủ hay nhất AFF Cup 2024. Không quá khi nói, Xuân Son là 50% sức mạnh đội tuyển Việt Nam, khi sự đa năng, toàn diện và đẳng cấp của cầu thủ mang áo số 12 đã giúp toàn đội chinh phục đỉnh cao. Tuy nhiên thời điểm anh chính thức trở thành công dân Việt Nam là ngày 15.10.2024. Và theo quy định về pháp lý cũng như chuyên môn, Xuân Son chỉ được FIFA cho phép thi đấu cho đội tuyển Việt Nam là vào ngày 21.12.2024 (đúng thời điểm gặp đội Myanmar ở vòng bảng AFF Cup 2024).Ở thời điểm ban tổ chức hoàn thành danh sách đề cử, Xuân Son chỉ mới vừa có quốc tịch Việt Nam."Rafaelson, anh ấy đã hoàn thành nhập tịch Việt Nam với tên Việt Nam là Xuân Son, nhưng thời gian thi đấu trước khi nhập tịch với tư cách ngoại binh nên để tên Rafaelson ở hạng mục Cầu thủ xuất sắc nước ngoài. Nếu đưa vào danh sách Quả bóng vàng nam thì không hợp lý. Có thể sang năm, Quả bóng vàng Việt Nam 2025, nếu bạn ấy xứng đáng thì có thể có tên trong danh sách cầu thủ nam xuất sắc", Phó chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) Trần Anh Tú chi biết. Xuân Son được đề cử cho danh hiệu "Ngoại binh hay nhất năm". Với 31 bàn thắng sau 26 trận để đưa CLB Nam Định lên ngôi vô địch V-League, cùng màn thể hiện chói sáng tại đội tuyển Việt Nam, Xuân Son gần như chắc chắn chinh phục danh hiệu này, vượt qua những đối thủ như Hendrio Araujo, Leo Artur hay Rimario Gordon. Nhìn trên tổng thể màn trình diễn, cuộc đua cho danh hiệu cầu thủ nam xuất sắc nhất sẽ diễn ra giữa Nguyễn Tiến Linh, Nguyễn Hoàng Đức và Nguyễn Quang Hải. Tiến Linh có năm 2024 đáng nhớ với 15 bàn thắng cho CLB Bình Dương. Ở V-League 2024 - 2025, Tiến Linh đang chơi tốt với 7 bàn sau 9 trận, dẫn đầu danh sách vua phá lưới. Tại AFF Cup 2024, dù Tiến Linh ngồi dự bị cho Xuân Son, nhưng anh cũng có 4 bàn thắng, chỉ đứng sau người đồng đội trong danh sách lập công cho đội tuyển Việt Nam. Trong các bàn thắng của Tiến Linh, có những khoảnh khắc quan trọng như tình huống đá phạt đền thành công vào lưới Singapore ở trận bán kết lượt đi trên sân Jalan Besar, hay bàn thắng cũng trước Singapore ở trận lượt về, giúp đội nhà thắng chung cuộc 3-1.Hoàng Đức cũng là ứng viên rất nặng ký, khi anh là trụ cột tuyến giữa của đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2024. Tiền vệ sinh năm 1998 chơi nổi bật ở bán kết và chung kết với những pha xử lý và che chắn bóng đẳng cấp, giúp toàn đội trụ vững trước sức ép của Thái Lan và Singapore. Dù không in dấu giày vào bàn thắng, nhưng đóng góp của Hoàng Đức rất có giá trị.Song, điểm trừ của Hoàng Đức là phong độ chỉ ở mức tạm ổn tại Thể Công Viettel trong nửa đầu năm, trước khi anh xuống hạng nhất chơi cho CLB Ninh Bình. Tại đây, Hoàng Đức góp công giúp đội đứng đầu bảng, nhưng chất lượng giải hạng nhất kém xa V-League, nơi Tiến Linh đang tranh tài.Còn với Quang Hải, những bàn thắng và kiến tạo quan trọng dù chỉ vào sân từ ghế dự bị tại AFF Cup giúp anh cũng là một ứng viên sáng giá.
Công tác xã hội - một nghề nhân văn, đáng để tự hào
Vào lúc 14 giờ ngày 11.3, Báo Thanh Niên tổ chức chương trình tư vấn truyền hình trực tuyến "Chọn ngành học tương lai: Ngành khoa học xã hội và sư phạm trước tác động của công nghệ". Chương trình diễn ra đồng thời ở các kênh: thanhnien.vn, Fanpage facebook, kênh YouTube, Tik Tok Báo Thanh Niên.Thời gian qua, kể từ khi trí tuệ nhân tạo (AI) bùng nổ tác động mạnh mẽ tới tất cả mọi lĩnh vực, chúng ta vẫn đọc và nghe nhiều thông tin rằng AI sẽ khiến nhiều công việc bị mất đi đồng nghĩa với nhiều người bị mất việc. Tuy nhiên, có những công việc, lĩnh vực mà AI không thể thay thế hoặc không thể thay thế hoàn toàn.Chương trình tư vấn truyền hình trực tuyến với chủ đề "Chọn ngành học tương lai: Ngành khoa học xã hội và sư phạm trước tác động của công nghệ" sẽ giúp học sinh và phụ huynh hiểu rõ hơn về những ngành học đặc thù này để có định hướng và lựa chọn đúng đắn. Các thông tin về xu hướng ngành nghề, cơ hội việc làm, quá trình đào tạo, điều kiện tuyển sinh lĩnh vực này… cũng được chia sẻ trong chương trình. Đặc biệt là phần tư vấn chuyên sâu về những ngành học ra trường trở thành nhà báo, luật sư, làm việc tại các cơ quan ngoại giao…Chương trình diễn ra theo 2 khung giờ:*Đợt 1 từ 14-15 giờ 15 gồm các chuyên gia: *Đợt 2 từ 15 giờ 30-16 giờ 45 gồm các chuyên gia: Bạn đọc quan tâm tới việc chọn ngành học tương lai khối ngành khoa học xã hội và sư phạm, có thể tương tác trực tiếp với chuyên gia chương trình tư vấn truyền hình trực tuyến bằng cách để lại bình luận tại các địa chỉ trên.
