Khoa Y (ĐH Quốc gia TP.HCM) sử dụng 9 phương thức tuyển sinh năm 2024
Bên cạnh đó, "King James" còn đang xếp hạng 9 ở cuộc đua MVP mùa 2023 - 2024. Anh cũng là cầu thủ lớn tuổi nhất trong danh sách này (trong khi Jokic là người lớn tuổi thứ nhì cũng kém James đến 10 tuổi).'Tổng tài' Lê Hải khiến khán giả bức xúc vì không chịu tỏ tình với Trịnh Thảo
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
TP.HCM hôm nay nắng nóng từ 12 - 16 giờ: Người dân cần lưu ý gì?
Ngày 18.2, TAND tỉnh Kiên Giang mở phiên tòa hình sự sơ thẩm để xét xử và tuyên phạt bị cáo Lê Hữu Thắng (36 tuổi, ở P.Đông Hồ, TP.Hà Tiên, Kiên Giang) 7 năm tù giam về tội giết người.Theo cáo trạng của Viện KSND tỉnh Kiên Giang, trước đó, anh T.L.A.K. (36 tuổi, ở P.Đông Hồ, TP.Hà Tiên) nợ Thắng 6 triệu đồng, anh K. hứa mỗi tháng sẽ trả cho Thắng 3 triệu đồng nhưng không thực hiện. Tối 19.9.2023, Thắng hẹn anh K. gặp nhau ở một quán cà phê tại TP.Hà Tiên để giải quyết nợ.Khi cả hai gặp nhau ở quán cà phê, anh K. không trả nợ 3 triệu mỗi tháng như lời hứa mà xin Thắng cho anh trả 2 triệu đồng mỗi tháng. Do không đồng ý cách xử lý nợ của anh K. nên Thắng và anh K. xảy ra mâu thuẫn, cãi vã căng thẳng. Lúc này, Thắng lấy một con dao xếp đâm liên tiếp 4 nhát vào vai trái của anh K. Trong lúc giằng co, chống trả thì anh K. bị Thắng dùng dao đâm thêm 3 nhát nữa vào người, dẫn đến bị thương nặng.Mặc dù trên người bị nhiều vết thương nhưng anh K. vẫn nỗ lực chạy vào trong quán cà phê và được mọi người đưa đi cấp cứu kịp thời nên thoát chết. Kết quả giám định, anh K. bị thương tật tỷ lệ 57%.Riêng đối với Lê Hữu Thắng, sau khi gây án, Thắng đã ném con dao xuống ao nước gần đó rồi bỏ trốn khỏi hiện trường. Qua xác minh điều tra, một thời gian sau lực lượng Công an tỉnh Kiên Giang đã tiến hành khởi tố bị can và bắt tạm giam Thắng về hành vi giết người cho đến ngày vụ án đưa ra xét xử.
"Các em đá căng cứng, không thoải mái" – đó là nhận xét của HLV Thái Bình Thuận về áp lực tâm lý mà các cầu thủ của ông mang theo khi bước vào trận đấu với Trường ĐH Trà Vinh. Dù đã ghi ba bàn thắng và chỉ để thủng lưới một lần, vị thuyền trưởng vẫn cho rằng đội cần cải thiện tâm lý thi đấu."Mục tiêu quan trọng nhất của ban huấn luyện là giúp các em giải tỏa áp lực và chơi bóng tự tin hơn. Chúng tôi quyết tâm không để thua ở trận tiếp theo" – HLV Bình Thuận khẳng định. Đội Trường ĐH Trà Vinh và tân binh Trường ĐH Quy Nhơn có màn so tài hấp dẫn, ở trận đấu thuộc lượt thứ 2 của bảng A, giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam - 2025 cúp THACO, diễn ra vào chiều 4.3. Chung cuộc, đội Trường ĐH Quy Nhơn giành 3 điểm khi thắng 3-1.
Đại tướng Lương Cường chủ trì lễ đón Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Lào
Hợp chất nói trên chưa từng được sử dụng trong một cuộc tấn công khủng bố nào ở Mỹ hay châu Âu, và các nhà điều tra đang tìm hiểu cách kẻ tấn công, được xác định là Shamsud-Din Jabbar (42 tuổi), học cách sản xuất chất nổ, theo tờ The Telegraph ngày 5.1 dẫn lời các quan chức thực thi pháp luật.Jabbar đã sử dụng hợp chất nói trên trong hai quả bom tự chế, được tìm thấy trong tủ lạnh trên phố Bourbon, nơi thủ phạm thực hiện vụ tấn công chết người vào ngày đầu năm mới. Hai quả bom đó đã không phát nổ và vẫn chưa rõ liệu bom không nổ là do trục trặc hay do chưa được kích hoạt.Dù Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã kết luận rằng Jabbar có khả năng không được bất kỳ ai khác hỗ trợ trong vụ tấn công, nhưng giờ đây FBI sẽ tìm cách xác định xem Jabbar có được một cá nhân hay tổ chức nào đó dạy cách chế tạo thiết bị nổ bằng hợp chất hiếm hay không.Jabbar cũng đã cố đốt một căn hộ do thủ phạm thuê, nơi giới chức tìm thấy các vật liệu chế tạo bom khác. Jabbar đã gây ra đám cháy nhỏ trong hành lang của căn hộ thuê, cẩn thận đặt chất xúc tác nhằm làm lan rộng đám cháy, theo FBI. Tuy nhiên, ngọn lửa đã tắt trước khi lính cứu hỏa đến, cho phép giới chức thu thập bằng chứng.Hai khẩu súng và một bộ điều khiển nhằm kích nổ bom cũng được tìm thấy trong xe bán tải của Jabbar và đã được đưa đến phòng thí nghiệm của FBI để kiểm tra.Giới chức liên bang đã khám xét nhà của Jabbar ở thành phố Houston thuộc bang Texas và phát hiện những vật liệu nguy hiểm được cho là đã được sử dụng để chế tạo thiết bị nổ.Các quan chức thực thi pháp luật cũng đã phát hiện ra rằng Jabbar đã đặt trước chiếc xe bán tải mà nghi phạm đã dùng để đâm nạn nhân trước đó 6 tuần, cho thấy Jabbar đã lên kế hoạch tấn công từ trước.FBI cũng đang điều tra hành trình di chuyển của Jabbar, trong đó có cả chuyến đi đến Ai Cập và cố gắng xác định xem người này có trở nên cực đoan trong chuyến đi hay không.Trước khi tiến hành vụ tấn công, Jabbar (một công dân Mỹ sinh ra ở Texas và là cựu quân nhân) đã đăng một số tin nhắn trên mạng xã hội với nội dung rằng ông ta đã được truyền cảm hứng từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).Văn phòng giám định tử thi đã liệt kê nguyên nhân tử vong của tất cả 14 nạn nhân trong vụ đâm xe của Jabbar là "chấn thương cùn". Phát ngôn viên Carolina Giepert của Trung tâm Y tế Đại học New Orleans cho hay 13 người vẫn nằm viện, trong đó có 8 người đang được chăm sóc đặc biệt.
