Người Thái thảm bại vì tự tin thái quá trước ông Park Hang-seo
Những ngày qua, mạng xã hội lan truyền hình ảnh về tờ văn bản "Biên bản xử lý vi phạm lỡ mồm" với nội dung sửa tiêu ngữ của Việt Nam. Cụ thể, dưới quốc hiệu "Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", văn bản này lại chế phần tiêu ngữ thành "Độc lập - Tự do - Hé lộ tí thôi". Theo hình ảnh được chia sẻ trên các trang mạng, biên bản này được cho là xuất hiện tại một buổi chiếu phim tài liệu Anh trai say hi. Trong văn bản còn có logo của công ty Nomad Management Vietnam và DatVietVAC.Trên các trang mạng, hình ảnh về biên bản này vấp phải làn sóng chỉ trích dữ dội từ khán giả. Nhiều người tỏ ra bức xúc trước hành vi chế tiêu ngữ và yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc xử lý. Bên cạnh đó, một số người tấn công phía công ty quản lý dàn Anh trai say hi vì cho rằng liên quan đến đơn vị này. Ngày 10.3, phía công ty Nomad Management Vietnam đăng thông báo lên fanpage chính thức NOMAD MGMT Vietnam, phủ nhận liên quan đến hình ảnh văn bản đang lan truyền trên mạng xã hội. Công ty này cho biết: "Biên bản xử lý vi phạm lỡ mồm" nói trên đã cắt ghép hình ảnh thương hiệu doanh nghiệp (logo) vào một cách trái phép."Thông qua thông báo này, chúng tôi khẳng định rằng văn bản nêu trên không xuất phát từ doanh nghiệp. Hình ảnh thương hiệu Nomad đã bị sử dụng mà không có sự đồng ý hoặc cấp phép. Hiện, chúng tôi đã và đang làm việc với cơ quan chức năng để làm rõ sự việc", thông báo nêu. Đối với những tổ chức, cá nhân cố tình lan truyền thông tin sai sự thật, xúc phạm danh dự doanh nghiệp, phía công ty khẳng định sẽ sử dụng biện pháp pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Hiện sự việc vẫn đang gây xôn xao trên mạng xã hội. Dân mạng đặt nhiều câu hỏi về nguồn gốc của tờ biên bản này và mong cơ quan chức năng xử lý nghiêm.Trường quốc tế AISVN đưa phương án xử lý tiền đóng trước của phụ huynh
Hai mẫu xe này đều là xe nhập khẩu nguyên chiếc và được Honda và Yamaha phân phối chính hãng tại Việt Nam. Tuy nhiên, Honda CB150R Streetster nhập khẩu từ Thái Lan, trong khi đó Yamaha XS155R nhập khẩu từ Indonesia. Yamaha XS155R có giá chỉ 77 triệu đồng, trong khi giá Honda CB150R Streetster lên tới 105,5 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Hơn 100 vận động viên tham gia giải đua thuyền truyền thống trên sông Vệ
Sau khi chia sẻ về việc điều trị ung thư vú, tình hình sức khỏe của ca sĩ Hồng Nhung được mọi người quan tâm. Trên trang cá nhân mới đây, giọng ca Nhớ mùa thu Hà Nội chia sẻ loạt ảnh mới, kèm theo dòng trạng thái: “Gần 3 tháng rưỡi trôi qua từ ngày đầu gặp các bác sĩ, y tá tại trung tâm chăm sóc sức khỏe, nhận chẩn đoán bệnh. Rồi tôi được điều trị, chăm sóc tận tình, trong khi vẫn tạo điều kiện để bệnh nhân thực hiện được live concert và thu đĩa than hát về Hà Nội”.Dịp này, Hồng Nhung gửi lời cảm ơn trước sự quan tâm, hỏi han động viên của bạn bè, đồng nghiệp và khán giả dành cho mình từ sau khi cô chia sẻ về tình hình sức khỏe trên trang cá nhân. Đối diện với biến cố, nữ ca sĩ khẳng định: “Khi bạn đọc được những dòng này, hãy yên tâm vì Hồng Nhung đã mang trong mình một tâm thế mới: lạc quan và sẵn sàng chia sẻ”. Hồng Nhung công khai thông tin điều trị ung thư vú hồi cuối tháng 1.2025. Nữ ca sĩ nói chính sự yêu thương, động viên của mọi người là nguồn động lực giúp cô lạc quan khi chiến đấu với bệnh tật. Hôm 11.2, H’Hen Niê gây chú ý khi chia sẻ hình ảnh được bạn trai trao tặng nhẫn kim cương. Bức ảnh này nhận về lượt tương tác “khủng” với hơn 525.000 lượt thích và hàng ngàn bình luận. Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017 bày tỏ niềm hạnh phúc khi nhận được lời chúc mừng từ mọi người trong khoảnh khắc trọng đại. Sau đó, bạn trai H’Hen Niê là nhiếp ảnh gia Tuấn Khôi công khai loạt ảnh hậu trường đầy hài hước, khiến khán giả thích thú. Dù không quá chênh lệch về chiều cao song bạn trai đã phải đứng trên một bậc, còn nàng hậu sinh năm 1992 chủ động nghiêng người thấp xuống để có được những bức ảnh lãng mạn trong khoảnh khắc đặc biệt này. Kèm theo đó, nhiếp ảnh gia nhắn nhủ ngọt ngào đến H’Hen Niê: “Mấy bạn bảo kiếp trước anh đi giải cứu thế giới nên mới có được em. Rồi kiếp này phải làm gì tiếp để kiếp sau anh lại có được em đây”. Dưới phần bình luận, nhiều khán giả mong chờ đám cưới của cặp đôi trong thời gian tới. Nhà thiết kế Nguyễn Minh Tuấn được chẩn đoán ung thư tuyến giáp giai đoạn trước tết vài tuần. Được bác sĩ động viên, anh giữ tinh thần lạc quan và tiến hành phẫu thuật theo chỉ định. Trao đổi với chúng tôi, người đại diện cho biết Nguyễn Minh Tuấn vừa trải qua hơn 5 tiếng phẫu thuật, mọi thứ đã ổn định. “Biết ơn những lời hỏi thăm của mọi người. Hy vọng anh Tuấn sớm về và gặp lại mọi người”, phía nhà thiết kế cho hay. Thời gian đầu đối diện với biến cố sức khỏe, Nguyễn Minh Tuấn không tránh khỏi lo lắng, hoang mang. Song sau đó anh ổn định tinh thần, thực hiện theo phác đồ điều trị của bác sĩ. Khi đối diện với bạo bệnh, Nguyễn Minh Tuấn thấy trân trọng sức khỏe hơn. “May mắn là Tuấn phát hiện bệnh tình sớm nên mọi thứ vẫn ổn”, người đại diện cho hay. Nguyễn Minh Tuấn sinh năm 1992, quê Bình Dương. Anh là nhà thiết kế đứng sau chiếc váy giúp Thùy Tiên tỏa sáng ở Miss Grand International 2021. Trong sự nghiệp, Nguyễn Minh Tuấn còn tạo ra nhiều mẫu váy cho các hoa hậu, á hậu trong nước và quốc tế. Nhân dịp Đức Phúc trình làng sản phẩm âm nhạc mới, Hòa Minzy có những tiết lộ thú vị về người em thân thiết. Khi nói về mối quan hệ của cả hai, giọng ca Rời bỏ bộc bạch: “Cũng đã 8 năm bọn mình ở bên cạnh nhau, từ những người xa lạ ta gặp gỡ và rồi coi nhau như gia đình. Nếu không coi nhau như gia đình, con của chị đã chẳng gọi 2 em tiếng gọi thân thương là cậu nhỉ”. Hòa Minzy nói vì đã có con nên cô ít khi đồng hành cùng với Đức Phúc và Erik như trước. Nữ ca sĩ 9X chia sẻ: “Hai em sẽ có thời gian chia sẻ với nhau nhiều hơn. Bây giờ tôi có cuộc sống khác nhưng tôi cũng muốn tâm sự để Đức Phúc không có cảm nhận rằng tôi ít quan tâm em ấy”.
Bán kính vòng quay (m)
Các tay đua mô tô nước hứa hẹn sẽ mang đến những trận đấu mãn nhãn
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
