Bâng khuâng nhớ vị sấu chín mùa thu
Sự tăng trưởng không đồng đều về tiêu thụ ô tô mới giữa các quốc gia khiến thị trường ô tô Đông Nam Á chưa thể lấy lại đà tăng trưởng. Theo dữ liệu thống kê vừa được chuyên trang Focus2move công bố, trong năm 2024 tổng doanh số bán ô tô mới tại Đông Nam Á đạt 3,2 triệu xe, giảm 4,8% so với năm 2023. Với kết quả này, Đông Nam Á vẫn là thị trường tiểu khu vực lớn thứ 5 trên thế giới.Đáng chú ý, trái với sự suy giảm của dòng xe dùng động cơ đốt trong, ô tô điện tại khu vực Đông Nam Á ghi nhận mức tăng trưởng lên đến 44,6%. Sự xuất hiện ồ ạt của các mẫu mã ô tô điện đến từ Trung Quốc, cùng sự quan tâm của khách hàng… tạo động lực giúp doanh số bán ô tô điện tăng trưởng. Theo Focus2move, nỗ lực mở rộng thị trường giúp VinFast dẫn đầu doanh số bán ô tô điện với 30% thị phần, trong khi các thương hiệu Trung Quốc như BYD , MG và Wuling cũng đạt được mức tăng trưởng dương về mặt doanh số để củng cố vị thế.Trong số các thị trường trong khu vực Đông Nam Á, Indonesia là quốc gia tiêu thụ ô tô nhiều nhất. Đã có 790.647 xe ô tô mới bán ra tại xứ vạn đảo trong năm 2024, dù vậy con số này vẫn thấp hơn năm 2023 khoảng 14,1%. Vị trí thứ 2 có sự thay đổi khi Thái Lan không còn giữ được vị thế, thay vào đó, sự vươn lên của Malaysia với 782.023 xe không chỉ giúp quốc gia này chiếm 24,4% thị phần ô tô khu vực Đông Nam Á mà còn tăng 2% so với năm 2023.Thái Lan rơi xuống vị trí thứ 3 khi chỉ bán được 678.010 xe, giảm 16%. Khác với Thái Lan, Indonesia, những thị trường còn lại trong khu vực đều có sự tăng trưởng về doanh số bán ô tô mới. Cụ thể, Philippines tiêu thụ 468.879 xe (tăng 7,7%), kết quả này giúp Philippines xếp vị trí thứ 4. Trong khi đó, những bước tiến trong những tháng cuối năm giúp Việt Nam kết thúc năm 2024 với 379.527 xe (tăng 9,2%).Singapore cũng tăng 1 bậc trên bảng xếp hạng với 43.023 xe bán ra (tăng 42,4%) và Campuchia xếp thứ 7 với 35.465 xe bán ra (tăng 7%). Dù vậy, bước tăng trưởng của các thị trường như Philippines, Việt Nam, Singapore hay Campuchia không đủ để bù đắp cho sự sụt giảm khá lớn tại Thái Lan, Indonesia - hai thị trường lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Theo Focus2move, đây chính là lý do kéo tổng doanh số bán ô tô tại Đông Nam Á sụt giảm so với năm 2023. Hai vị trí cuối bảng lần lượt thuộc về Lào với 22.886 xe ô tô mới bán ra trong năm 2024 (tăng 2,6%) và Myanmar xếp thứ 9 với 4.203 xe (tăng 12,6%).Lịch chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH tháng 3
Hôm 7.3, Tổng thống Trump viết trên mạng xã hội Truth Social rằng đang cân nhắc nghiêm túc việc cấm vận ngân hàng, thuế quan và các biện pháp quy mô lớn khác đối với Nga vì nước này tiếp tục tấn công mạnh Ukraine.Nhà lãnh đạo cho biết lệnh cấm vận sẽ được duy trì cho đến khi đạt ngừng bắn và thỏa thuận cuối cùng về hòa bình lâu dài, đồng thời kêu gọi Nga và Ukraine lập tức đàm phán. Trả lời phỏng vấn CNN cùng ngày, cựu Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton cho rằng lời đe dọa của Tổng thống Trump "hoàn toàn sáo rỗng"."Tôi không hiểu. Năm ngoái, năm duy nhất chúng ta có số liệu đầy đủ, (hàng hóa Mỹ nhập từ Nga) chưa bằng 3 tỉ USD, con số rất nhỏ so với tổng kim ngạch thương mại Mỹ với phần còn lại của thế giới", ông Bolton giải thích.Vị cựu cố vấn nói tiếp rằng trong năm 2021, năm trọn vẹn gần nhất trước khi Nga bắt đầu tấn công Ukraine, Mỹ nhập khoảng 30 tỉ USD hàng hóa từ Nga, đồng nghĩa lượng hàng mà Mỹ nhập từ Nga đã giảm 90% trong thời gian chiến sự. Việc này đồng nghĩa lời đe dọa đánh thuế của Tổng thống Trump bị cho là vô nghĩa."Việc đánh thuế gần như vô nghĩa. Còn cấm vận ngân hàng, nếu còn lệnh cấm ngân hàng nào mà chúng ta chưa áp đặt lên Nga, tôi muốn được biết tại sao lại không đấy", ông Bolton nói tiếp.Cảnh báo được Tổng thống Trump đưa ra sau khi Mỹ dừng viện trợ quân sự cũng như cung cấp tình báo cho Ukraine. Ông Bolton chỉ trích hành động này và đánh giá Tổng thống Trump đang xử lý quan hệ giữa Mỹ và các nước như quan hệ cá nhân giữa ông Trump và lãnh đạo các nước đó."Tất cả việc này đều là một phần của cách ông Trump làm việc. Mọi thứ đều là chuyện cá nhân. Ông Trump tin rằng quan hệ của Mỹ với các nước được thể hiện qua mối quan hệ cá nhân của ông ấy với các nguyên thủ nước ngoài. Ông ấy nghĩ (Tổng thống Nga) Vladimir Putin là bạn. Ông ấy chưa bao giờ thích (Tổng thống Ukraine Volodymyr) Zelensky, không phải từ sau cuộc điện thoại hoàn hảo nổi tiếng năm 2019. Và đây là điều bạn nhận được", ông Bolton nói.Năm 2019, không lâu sau khi ông Zelensky nhậm chức, ông Trump được cho là đã gọi điện để gây sức ép lên lãnh đạo Ukraine điều tra việc kinh doanh của con trai ông Joe Biden là ông Hunter Biden tại Ukraine. Vụ việc diễn ra khi ông Biden đang vận động trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Ông Trump nói không làm gì sai và miêu tả cuộc gọi là "hoàn hảo" trong khi ông Zelensky nhấn mạnh không bị đe dọa. Ông Trump bị Hạ viện Mỹ thông qua các điều khoản luận tội vì lạm quyền và cản trở công lý, nhưng sau đó được Thượng viện tuyên trắng án.Theo ông Bolton, ông Trump đang tìm cách thể hiện thái độ cân bằng giữa Nga và Ukraine sau cuộc cãi vã với ông Zelensky tại Nhà Trắng và dừng viện trợ cho Kyiv. "Tôi nghĩ ông Putin hoàn toàn hiểu rằng lời đe dọa đó là hoàn toàn sáo rỗng", ông Bolton kết luận.Ông Bolton từng là cố vấn an ninh quốc gia khi ông Trump làm tổng thống nhiệm kỳ đầu tiên. Tuy nhiên, vị cố vấn sau đó bị cách chức và thường xuyên có những tuyên bố chỉ trích nhà lãnh đạo.
Biến đổi khí hậu khiến cà phê đắng hơn và đắt đỏ hơn
Sáng 14.3, tại hà Nội, Tập đoàn Meta phối hợp Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) chính thức khởi động Chương trình thách thức đổi mới sáng tạo 2025, đánh dấu năm triển khai thứ ba của chương trình với mục tiêu thúc đẩy phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam.Chương trình năm nay tập trung vào dự án ViGen với nỗ lực tạo ra bộ dữ liệu tiếng Việt mã nguồn mở chất lượng cao để đào tạo, đánh giá và từ đó nâng cao hiệu quả của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs), giúp các mô hình AI hiểu rõ hơn văn hóa, bối cảnh và cách diễn đạt trong tiếng Việt. Nhằm hỗ trợ dự án, Tập đoàn Meta sẽ đóng góp các bộ dữ liệu mã nguồn mở từ chương trình AI và dữ liệu vì lợi ích cộng đồng của mình, bao gồm những thông tin chi tiết về di chuyển và kết nối xã hội, cũng như dữ liệu đào tạo từ các bản đồ dân số có sự hỗ trợ của AI.Phát biểu tại buổi họp báo sáng nay, ông Sarim Aziz, Giám đốc Chính sách công tại Meta, chia sẻ: "AI là thành tố quan trọng đưa Việt Nam vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình. Để phát triển được AI cần sự bao trùm, thu hút sự quan tâm của mọi người dù đó là người giàu hay người nghèo, đa dạng về giới, về văn hóa... Đây là dự án dành cho cả đất nước.Chúng tôi đóng góp hơn 20 bộ dữ liệu cho Việt Nam, về Việt Nam, thể hiện được văn hóa Việt Nam, được sử dụng dưới dạng nguồn mở. Các doanh nghiệp, nhà nghiên cứu Việt Nam có thể sử dụng dữ liệu này để giải quyết các vấn đề trong nước".Theo ông Trần Việt Hùng, Nhà sáng lập & CEO của Tổ chức AI for Vietnam: "ViGen sẽ đóng góp cho cộng đồng những bộ dữ liệu lớn và chất lượng cao bằng tiếng Việt nhằm cải thiện hiện trạng tiếng Việt đang bị coi là một ngôn ngữ còn hiện diện hết sức khiêm tốn trong AI. Dự án này sẽ như con đường cao tốc đưa AI ứng dụng vào Việt Nam".Nhìn nhận AI đang chuyển đổi thế giới, ông Võ Xuân Hoài, Phó giám đốc NIC, phân tích các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp đang sử dụng AI ngày càng phổ biến. Nhiều nội dung số, video được doanh nghiệp đưa lên các nền tảng mạng xã hội được tạo ra từ AI. AI cũng hiện diện rõ rệt trong khu vực công."Việc phát triển các tập dữ liệu Việt Nam quy mô lớn, chất lượng cao và mã nguồn mở để đào tạo, đánh giá AI đã trở thành ưu tiên cấp bách. Có bộ dữ liệu tiếng Việt không chỉ phục vụ doanh nghiệp mà còn phục vụ các cơ quan Chính phủ để có thể tận dụng thế mạnh của AI trong công việc.Dự án ViGen phù hợp với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị nhằm thúc đẩy đột phá trong khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đòi hỏi nỗ lực chung từ các nhà hoạch định chính sách, nhóm nghiên cứu, nhà nghiên cứu, nhà phát triển, chuyên gia và người dùng", ông Hoài nói.Dự án ViGen khởi nguồn từ hợp tác ba bên giữa Tập đoàn Meta, NIC và Tổ chức AI for Vietnam. Trong đó, NIC đóng vai trò là đơn vị chủ quản, điều phối, bảo đảm dự án phù hợp với các mục tiêu quốc gia của Việt Nam. AI for Vietnam là đối tác triển khai dự án với những hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính từ Tập đoàn Meta. Các đối tác chiến lược bao gồm NVIDIA, Viettel, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam.
Đây là hoạt động thuộc dự án Today's Voice nhằm mang lại cho sinh viên một góc nhìn mới về các kỹ năng mềm cốt lõi giúp các bạn trẻ Việt "biến nỗi lo thành động lực", tự tin chinh phục các nhà tuyển dụng trong tương lai. Dự án giúp sinh viên có cơ hội tìm hiểu và trải nghiệm bộ kỹ năng 4Cs quan trọng trong thời đại 4.0 bao gồm: tư duy sáng tạo, phản biện, giao tiếp, hợp tác.
Mỹ tài trợ 6,4 tỉ USD để Samsung tăng sản xuất chip ở Texas
Theo Hãng AP, tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ 2 của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phần nào hé lộ những dấu hiệu về diễn biến tại Nhà Trắng trong những năm tới.Chỉ trong vòng vài giờ sau khi tuyên thệ nhậm chức, ông Trump đã ân xá cho hơn 1.500 người bị kết án hoặc bị buộc tội trong vụ tấn công Đồi Capitol ngày 6.1.2021, trong đó có những người tấn công gây thương tích cảnh sát. Đây là động thái đầu tiên trong số nhiều quyết định của ông Trump nhằm tưởng thưởng đồng minh và trừng phạt người chỉ trích. Theo AP, ông Trump không còn thấy bị kìm hãm vì không cần quan tâm đến tái tranh cử do đã đạt giới hạn 2 nhiệm kỳ. Hơn nữa, ông không lo ngại hậu quả phát lý sau khi Tòa án Tối cao Mỹ mở rộng quyền miễn trừ cho tổng thống.Ở chiều ngược lại, ông Trump ngừng gia hạn các biện pháp bảo vệ đối với tiến sĩ Anthony Fauci (cựu cố vấn về đại dịch Covid-19 dưới thời ông Trump), cựu Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo. Đây là những nhân vật bị đe dọa tính mạng, và đã liên tục được bảo vệ trong nhiệm kỳ cựu Tổng thống Joe Biden. Ông Trump cũng hủy bỏ chứng nhận an ninh - tức một loại giấy phép giúp các quan chức tiếp cận tài liệu nhạy cảm - đối với các cựu quan chức chính phủ đã chỉ trích ông, trong đó có cựu Chủ tịch Hội đồng tham mưu liên quân Mark Milley.Trong những ngày đầu nhậm chức, Tổng thống Trump chứng minh được ông và đội ngũ của mình đã rút ra nhiều bài học từ 4 năm nhiệm kỳ đầu, cùng 4 năm bị đẩy ra ngoài rìa.Ông Trump nhanh chóng tận dụng thời gian để tạo dấu ấn ngay trong ngày đầu tiên với gần 200 sắc lệnh hành pháp và bản ghi nhớ chính sách, và thay thế các quan chức cũ. Hành động của tân tổng thống phản ánh mức độ tổ chức kỹ lưỡng mà ông không có được trong nhiệm kỳ đầu.Chỉ trong vài ngày, ông xóa đi công sức 4 năm của chương trình thúc đẩy đa dạng, công bằng và hòa nhập trong cơ quan liên bang, hủy bỏ các rào cản hành pháp của ông Biden về trí tuệ nhân tạo (AI) và tiền điện tử, điều thêm quân đội đến biên giới với Mexico và cứng rắn trong quyết định trục xuất người nhập cư.Trong nhiệm kỳ đầu tiên, các sắc lệnh hành pháp ban đầu của ông Trump mang tính biểu tượng hơn là thực chất, và phần lớn bị Tòa án Tối cao bác bỏ. Lần này, dù vẫn có những giới hạn về thẩm quyền, giới quan sát cho rằng Tổng thốngTrump đã thành thạo hơn trong việc tận dụng thẩm quyền của ông chủ Nhà Trắng.Bài phát biểu nhậm chức của ông Trump được cho là mang giọng điệu tương đối trung dung, tuy nhiên chỉ một tiếng sau đó, công chúng và giới chính trường lại thấy được điều thể hiện tính cách đặc biệt của tổng thống Mỹ thứ 47. Đó là khi ông Trump công kích dữ dội người tiền nhiệm Biden, Bộ Tư pháp Mỹ và các đối thủ chính trị. Sau 8 năm trong chính trường, ông đã có nhiều kinh nghiệm và tổ chức tốt hơn, nhưng đó vẫn là một Donald Trump luôn muốn mình nổi bật nhất ở tâm điểm thảo luận của nước Mỹ.Hệ thống tư pháp Mỹ được dự báo sẽ có nhiều cuộc đối đầu pháp lý với Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ 2. Ngay trong ngày đầu tiên, ông Trump đã ký sắc lệnh hủy quyền công dân theo nơi sinh, được quy định trong Tu chính án thứ 14 từ hơn 1 thế kỷ trước.Thẩm phán tòa án quận John Coughenour cho đó là "sắc lệnh vi hiến trắng trợn" và đã ngăn chặn. Sự đối đầu giữa ông Trump và tòa án không chỉ quyết định số phận của những hành động gây tranh cãi của ông Trump, mà quyết định cả mức độ tận dụng quyền lực của các tổng thống trong tương lai.Tổng thống Trump gọi dầu mỏ là "vàng lỏng", và tin rằng giá dầu sẽ giảm khi Mỹ cùng OPEC khai thác nhiều hơn. Từ đó, lạm phát sẽ bị kéo giảm, và Nga không còn thu được nhiều tiền để chi cho cuộc xung đột ở Ukraine. Đối với ông Trump, dầu mỏ là câu trả lời, là tương lai, bất chấp nguy cơ biến đổi khí hậu.Xuất hiện trong lễ nhậm chức của ông Trump là tập hợp các tỉ phú giàu nhất thế giới. Tuy nhiên, họ lại là đối thủ của nhau. Bắt tay với những người giàu nhất giới công nghệ đồng nghĩa việc ông Trump có thể vướng vào những màn đối đầu giữa họ. Động thái đối đầu đã xuất hiện sau khi ông Trump công bố khoản đầu tư AI 500 tỉ USD từ 2 công ty OpenAI và SoftBank. Tỉ phú Elon Musk chỉ trích rằng SoftBank không có khoản tiền lớn như trên, và con số đầu tư chỉ là phóng đại, nhưng Tổng giám đốc OpenAI Sam Altman khẳng định có đủ nguồn tài trợ.Sự hâm mộ của ông Trump dành cho Tổng thống thứ 25 của Mỹ William McKinley thể hiện ngay trong ngày nhậm chức, với việc ký sắc lệnh đổi tên núi Denali ở bang Alaska thành núi McKinley. Ông Trump được cho là ưa thích chính sách thuế quan của cố tổng thống McKinley và cho rằng nước Mỹ từng ở giai đoạn thịnh vượng nhất vào thập niên 1890, khi ông McKinley tại nhiệm.Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng chính sách của ông McKinley không phải là hình mẫu hợp lý cho thế kỷ 21. Theo tổ chức nghiên cứu chính sách thuế Tax Foundation, doanh thu thuế liên bang năm 1900, thời điểm ông McKinley tái đắc cử, chỉ đạt 3% tổng doanh thu nền kinh tế. Trong khi đó, doanh thu thuế hiện nay chiếm 17% tổng doanh thu nhưng vẫn không đủ gồng gánh chi tiêu chính phủ.
