Da Nang Mikazuki: một Nhật Bản thu nhỏ với vô vàn các hoạt động độc đáo
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.V-League 2023 - 2024: Cú sốc cho ứng viên vô địch?
Giá vàng miếng SJC giảm 200.000 đồng mỗi lượng, Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn-SJC mua vào 82,5 triệu đồng, bán ra 84,5 triệu đồng; Công ty Phú Quý giảm giá mua vàng miếng xuống 82,6 triệu đồng, bán ra 84,5 triệu đồng… Trong khi đó, giá vàng nhẫn vẫn đứng yên, Công ty SJC mua vào 82,5 triệu đồng, bán ra 84,3 triệu đồng; Công ty Phú Quý mua vào 83,2 triệu đồng, bán ra 84,7 triệu đồng… Vàng miếng SJC cao hơn thế giới 3,6 triệu đồng/lượng.Trong khi đó, giá vàng thế giới tăng 5 USD, lên 2.625 USD/ounce. Trong những ngày cuối năm 2024 và ngày Tết Dương lịch, giá vàng dự báo sẽ biến động trong phạm vi hẹp. Nhiều nhà phân tích dự đoán giá vàng sẽ vẫn dao động giữa lợi suất trái phiếu tăng và nhu cầu trú ẩn an toàn do bất ổn địa chính trị và kinh tế ngày càng gia tăng.Tuần qua, giá vàng được giới hạn ở mức 2.650 USD/ounce, tuy nhiên, thị trường đã có thể chống chọi được với những trở ngại đáng kể khi lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm tăng lên 4,64%, mức cao nhất trong 7 tháng.Khả năng phục hồi của vàng trong tuần này được củng cố bởi căng thẳng địa chính trị leo thang. Các nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ các cuộc xung đột ở Đông Âu và Trung Đông. Các diễn biến vũ trang tuần qua đã củng cố sức hấp dẫn của vàng như một tài sản trú ẩn an toàn. Nhìn vào dữ liệu kinh tế, năm 2024 kết thúc với một lịch trình khá nhẹ nhàng khi thị trường sẽ nhận được một số số liệu bán nhà và dữ liệu sản xuất của Mỹ. Thị trường cũng sẽ tiếp tục theo dõi vấn đề lao động Mỹ, đặc biệt là dữ liệu về đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần. Số lượng đơn xin trợ cấp thất nghiệp tuần trước liên tục tăng lên mức cao nhất trong một năm. Trong đó, số lượng người Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu vẫn tương đối ổn định, thì những người lao động bị sa thải đang phải vật lộn để tìm việc làm mới.
Michelin Guide gọi cà phê sữa đá là 'viên ngọc', cà phê trứng là 'tuyệt tác'
Cư dân mạng mới đây vô cùng bức xúc khi xem qua một đoạn video lan truyền trên các diễn đàn, hội nhóm mạng xã hội, ghi lại tình huống một tài xế cố tình lái ô tô lạng lách, đánh võng, chèn đường xe khác bất chấp nguy hiểm trên quốc lộ.Vụ việc được xác định xảy ra vào khoảng 17 giờ ngày 26.2.2025 trên Quốc lộ 13, đoạn qua địa bàn phường Hiệp Bình Phước, TP.Thủ Đức, TP.HCM.Theo hình trích xuất từ camera hành trình gắn trên ô tô con cùng lưu thông, thời điểm nói trên, xe này đang di chuyển trên Quốc lộ 13, hướng từ Bình Dương về nút giao cầu Bình Lợi (TP.HCM). Khi đến khu vực gần ngã tư Bình Phước, tài xế phát hiện từ phía sau xuất hiện một ô tô khác loại MPV 7 chỗ màu xám trắng, hiệu Toyota Innova, mang biển kiểm soát 51G-518.71 đang chạy trên làn hỗn hợp sát lề đường bất ngờ vượt lên.Đáng nói, ngay khi vượt qua ô tô gắn camera hành trình, chiếc Toyota Innova lập tức bật xi-nhan sang trái xin nhập vào hàng xe đang nối đuôi nhau xếp hàng nhưng không được nhường đường. Do quá "cay cú", tài xế lái chiếc xe 7 chỗ này sau đó đã bất chấp nguy hiểm, cố lái xe lách lên, tạt đầu và liên tục lạng lách, đánh võng trước mũi ô tô gắn camera hành trình để… "dằn mặt".May mắn, vụ việc sau đó không dẫn đến xô xát hay tai nạn. Mặc dù vậy, đoạn video ghi lại tình huống giao thông nói trên sau đó được đăng tải trên các diễn đàn, hội nhóm mạng xã hội đã nhanh chóng lan truyền, thu hút sự chú ý từ cộng đồng mạng. Đa phần người xem qua vụ việc đều tỏ ra hết sức bức xúc và phẫn nộ trước hành vi lái xe lạng lách, đánh võng và thái độ thách thức của tài xế xe Toyota Innova nói trên.Bên cạnh đó, nhiều cư dân mạng cũng lên tiếng yêu cầu cơ quan chức năng cần vào cuộc xác minh và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm.Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định:Phạt tiền từ 40 - 50 đồng đối với người điều khiến xe thực hiện hanh vi điều khiến xe lạng lách, đánh võng trên đường bộ; chạy quá tốc độ đuổi nhau trên đường bộ (Khoản 12 Điều 6). Đồng thời tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 10 - 12 tháng; tịch thu phương tiện nếu tái phạm.Trường hợp thực hiện hành vi vi phạm gây tai nạn, tài xế bị phạt tiền từ 50 - 70 triệu đồng, tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 22 - 24 tháng.
Mang thương hiệu Honda, cùng tầm giá dưới 50 triệu đồng và sử dụng động cơ 125 phân khối.... Cả Honda Air Blade 125 và Honda Vario 125 mới đều là những lựa chọn đáng quan tâm trong phân khúc xe tay ga tầm trung tại Việt Nam.
Tặng smartphone cho đồng bào Cơ Tu để hỗ trợ chuyển đổi số
Hoàng Trung Thông (20 tuổi, ngụ thôn 3, xã Quảng Nhân, H.Quảng Xương, Thanh Hóa) - tân binh sẽ lên đường nhập ngũ vài ngày tới. Thông có hoàn cảnh khó khăn, thuộc diện được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự (ở với ông bà ngoại đã hết tuổi lao động, già yếu), nhưng chàng trai này dứt khoát tình nguyện nhập ngũ để góp sức mình bảo vệ Tổ quốc. Thông sinh ra không có bố (mẹ đơn thân), lên 2 tuổi thì mồ côi mẹ, kể từ đó em được ông bà ngoại nuôi dưỡng, chăm sóc trong ngôi nhà cấp bốn tạm bợ, mái lợp lá kè ở thôn 3 (xã Quảng Nhân).Trong đợt tuyển quân 2025, Thông đã tình nguyện viết đơn xin thực hiện nghĩa vụ quân sự và đã trúng tuyển, trở thành tấm gương cho nhiều thanh niên địa phương noi theo.Vừa tốt nghiệp ngành sửa chữa ô tô với tấm bằng loại khá, Thông từng mong học xong nghề để đi làm có tiền nuôi dưỡng ông bà ngoại nay đã 75 tuổi. Nhưng trước tết Nguyên đán, Thông nghĩ bản thân cần chín chắn, trưởng thành hơn nên quyết định làm đơn tình nguyện đi bộ đội, và quyết định của Thông đã được ông bà vui vẻ đồng ý. "Em cũng mong mỏi một điều nữa là khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, bản thân cũng đã được rèn luyện ngoài xã hội và cả trong môi trường quân đội thì có thể tự tin đứng trước bàn thờ mẹ nói "con đã trưởng thành và có ích cho xã hội". Em tin điều đó cũng là mong muốn lớn nhất của mẹ em nếu mẹ còn trên đời", Thông chia sẻ.Tinh thần tình nguyện của Hoàng Trung Thông phần nào được truyền từ ông bà ngoại, những người từng có nhiều năm tháng là thanh niên xung phong phục vụ kháng chiến chống Mỹ.Ông Phan Văn Phúc (ông ngoại Hoàng Trung Thông) dù nay đã 75 tuổi nhưng khi nói chuyện giọng ông vẫn còn "hăng hái" như thời mười tám đôi mươi. Ông Phúc chỉ mong mỏi một điều duy nhất là em Hoàng Trung Thông trưởng thành và có công ăn việc làm ổn định, nuôi được bản thân."Vợ chồng tôi rồi sẽ già đi, không ở mãi với cháu nó được. Mong mỏi duy nhất là Thông tự lập, trưởng thành, có cuộc sống bình thường như bao người khác. Vợ chồng tôi dù đã già nhưng vẫn đủ sức chăm sóc nhau, chỉ mong muốn rằng cháu nó hoàn thành nghĩa vụ, cứng cáp hơn để lập nghiệp tự nuôi sống bản thân", ông Phúc chia sẻ.Ông Lê Văn Minh, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự xã Quảng Nhân, cho biết Hoàng Trung Thông là tân binh có hoàn cảnh đặc biệt, thuộc diện được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự nhưng Thông rất có ý thức, trách nhiệm với Tổ quốc."Thông đã xung phong thực hiện nghĩa vụ quân sự và chỉ còn vài ngày nữa sẽ lên đường nhập ngũ. Đây là tấm gương cho các thanh thiếu niên trên địa bàn noi theo về trách nhiệm của mình với Tổ quốc", ông Minh nói.
