Tiến hành đối ngoại quốc phòng thực chất, hiệu quả
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ chẩn đoán viêm ruột thừa có biến chứng được các y bác sĩ (BS) Bệnh viện (BV) Nhân dân Gia Định (TP.HCM) phát triển thành công. AI này hứa hẹn triển khai ở hầu hết các BV quận, huyện trên địa bàn TP.HCM, cũng như các cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa, nơi không có đầy đủ trang thiết bị để hệ thống có thể hỗ trợ BS hiệu quả trong chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa mà không cần đến các thiết bị y tế phức tạp khác.Ứng dụng AI hỗ trợ chẩn đoán viêm ruột thừa có biến chứng của BV Nhân dân Gia Định đã tham dự Giải thưởng thành tựu y khoa VN lần thứ 5, chuyên đề Y tế thông minh.TS-BS Mai Phan Tường Anh, Phó giám đốc BV Nhân dân Gia Định, cho biết viêm ruột thừa là tình trạng nhiễm trùng của ruột thừa, nguyên nhân thường do tắc nghẽn của ruột thừa với tỷ suất mới mắc là 11/10.000 người. Đây là tình trạng cấp cứu ngoại khoa thường gặp, chẩn đoán thường không quá khó, nhưng cũng có những trường hợp phát hiện trễ, điều trị chậm.Theo BS, hiện nay viêm ruột thừa được chia thành 2 thể: chưa biến chứng (chưa hoại tử hay vỡ) và có biến chứng (đã hoại tử, vỡ). Với tình trạng chưa biến chứng, bệnh nhân (BN) có thể được trì hoãn mổ, thậm chí theo những nghiên cứu mới nhất cho thấy có thể điều trị bảo tồn (không mổ) bằng thuốc cho những trường hợp rủi ro khi mổ quá cao. Ở thể bệnh có biến chứng gây viêm phúc mạc (nhiễm trùng trong màng bụng) hoặc áp xe ruột thừa thì cần phẫu thuật.Các cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại như các máy chụp cắt lớp điện toán (CT-scanner) hay cộng hưởng từ (MRI), việc đánh giá thể viêm ruột thừa có biến chứng hay chưa biến chứng sẽ dễ dàng và chính xác. Tuy nhiên, ở những đơn vị hạn chế về nguồn lực như BV vùng sâu, vùng xa hay vùng hải đảo thì việc chẩn đoán viêm ruột thừa chủ yếu thông qua kinh nghiệm thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cơ bản. Vì vậy, phát triển ứng dụng AI để có thể hỗ trợ BS phân biệt 2 thể viêm ruột thừa, làm cơ sở quyết định điều trị tại chỗ hay chuyển lên tuyến trên...Để nghiên cứu sản phẩm ứng dụng AI hỗ trợ chẩn đoán viêm ruột thừa có biến chứng, nhóm tác giả đã thu thập dữ liệu từ khoảng 10.000 BN từng điều trị viêm ruột thừa tại BV Nhân dân Gia Định trong giai đoạn 2016 - 2021, bao gồm dữ liệu siêu âm và xét nghiệm máu để huấn luyện mô hình học máy (machine learning). Với kết quả siêu âm, nhóm xây dựng các dữ liệu về vị trí, khả năng thâm nhiễm xung quanh, hình ảnh dịch ổ bụng, đường kính... của ruột thừa. Với xét nghiệm máu, nhóm xây dựng dữ liệu các tổng số lượng bạch cầu, bạch cầu đa nhân trung tính và bạch cầu lympho. Dựa trên những chỉ số của máy sẽ cho được kết quả xác suất BN này nguy cơ bị viêm ruột thừa có biến chứng bao nhiêu phần trăm, từ đó BS có hướng điều trị phù hợp. Đó là mong ước của nhóm nghiên cứu khi thực hiện sản phẩm này."Thuật toán trong nghiên cứu đã chứng minh tỷ lệ dự đoán đúng trên 85%. Nghĩa là cứ 10 người được nhập dữ liệu vào thì 8 - 9 người được đoán đúng tỷ lệ viêm ruột thừa có biến chứng. Cứ mỗi 3 tháng, nhóm nghiên cứu sẽ lấy dữ liệu mổ viêm ruột thừa của BV Nhân dân Gia Định nhập vào máy để chạy huấn luyện thuật toán tiếp. Tôi tin rằng độ chính xác cũng như độ thông minh của nó sẽ càng ngày càng cao và sẽ dự đoán chính xác hơn", TS-BS Mai Phan Tường Anh nói."Chúng tôi mong muốn AI này sẽ được tích hợp vào trong bệnh án điện tử, rất đơn giản. Như vậy, khi BN viêm ruột thừa đến khám, làm xét nghiệm, thông số sẽ tự động ra được viêm ruột thừa có biến chứng là bao nhiêu phần trăm. Nếu các BV khác triển khai mà muốn tích hợp thì có thể liên hệ, BV Nhân dân Gia Định sẵn sàng chia sẻ code", TS-BS Tường Anh nói và khẳng định: Ứng dụng AI cảnh báo viêm ruột thừa có biến chứng giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, giảm chi phí, đặc biệt hiệu quả tại các khu vực hạn chế về nguồn lực. Mô hình đơn giản, dễ sử dụng, không yêu cầu trang thiết bị đắt tiền, có thể triển khai tại các cơ sở y tế nhỏ lẻ.Hiện sản phẩm được cụ thể hóa thành website viemruotthua.com để BS có thể thao tác và nhập các chỉ số nhằm đưa ra tiên đoán về tình trạng viêm ruột thừa biến chứng trên BN. Thuật toán AI tích hợp trên trang web này là sản phẩm của đề tài nghiên cứu cấp Sở KH-CN TP.HCM. Công trình do nhóm tác giả BV Nhân dân Gia Định và Trường ĐH Y Dược TP.HCM tiến hành trong 18 tháng. Công trình nghiên cứu này đã được nghiệm thu năm 2023 và kết quả của công trình đã công bố trên tạp chí quốc tế. (còn tiếp) BV Nhân dân Gia Định còn có sản phẩm thứ hai tham dự Giải thưởng thành tựu y khoa VN lần thứ 5, đó là phần mềm VTEShield 4.0 trong dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch.TS-BS Giang Minh Nhật, Trưởng khoa Hồi sức tim mạch, BV Nhân dân Gia Định, cho biết thuyên tắc tĩnh mạch trên BN nội trú tại các BV tăng 5 - 10 lần so với cộng đồng. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và biến chứng ở BN nhập viện, nhất là BN đã qua phẫu thuật, bất động kéo dài hoặc có yếu tố nguy cơ cao. Nếu BV nào có tỷ lệ BN thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch cao thì chứng tỏ chất lượng điều trị tại BV có vấn đề. Điều đó đặt ra vấn đề dự phòng căn bệnh này, Bộ Y tế cũng đã có khuyến cáo. Từ tình hình trên, nhóm nghiên cứu BV Nhân dân Gia định lập phần mềm VTEShield 4.0 phòng ngừa thuyên tắc huyết khối ở người bệnh nằm viện, ứng dụng vào năm 2021.TS - dược sĩ Phạm Hồng Thắm, Phó trưởng khoa Dược, BV Nhân dân Gia Định, cho biết hướng dẫn của Bộ Y tế là tất cả BN nhập viện phải thực hiện 4 bước: đánh giá nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch; đánh giá nguy cơ BN có bị xuất huyết hay không; lựa chọn biện pháp phù hợp; đưa ra giải pháp."Bình thường BS sẽ làm bằng tay với mớ câu hỏi thì mất thời gian suy nghĩ, đánh giá, nhận định... Nhưng ở đây, BS đổ dữ liệu vào và phần mềm VTEShield 4.0 giúp đưa ra cả 4 bước trên, cho ra số điểm, đồng thời phân tầng yếu tố nguy cơ của BN và đưa ra giải pháp thực hiện. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn là BS cân nhắc", TS Phạm Hồng Thắm nói.BV Nhân dân Gia Định có 50.000 BN nội trú/năm, tỷ lệ BN thuyên tắc tĩnh mạch xuất viện tại BV này đã giảm đáng kể. Theo đó, năm 2021 chiếm tỷ lệ 5,1%, năm 2022 là 4,6%, năm 2023 là 2,8%. Phần mềm đã giúp nâng cao chất lượng điều trị cho BN và giảm khối lượng công việc cho nhân viên y tế. Hiện tại, phương pháp này chỉ mới ứng dụng tại khối nội và ngoại khoa. Với kết quả này, BV Nhân dân Gia Định sẽ ứng dụng rộng rãi các chuyên khoa khác như sản khoa, ung thư, đồng thời có thể áp dụng rộng rãi ra các BV khác.Đường xuống cấp trầm trọng, đi lại nguy hiểm
Khi đậu xe dưới trời nắng gắt, không có bóng râm, nhiệt độ bên trong cabin có thể vượt ngưỡng 80 độ C. Sức nóng cực đoan này không chỉ làm hư hại nội thất mà còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ từ những vật dụng tưởng chừng vô hại. Áp suất tăng cao có thể khiến một số đồ dùng phát nổ, thậm chí dẫn đến hỏa hoạn.Bật lửa là một trong những đồ vật dễ phát nổ khi gặp nhiệt độ cao, đặc biệt nếu vỏ bị rạn nứt. Tương tự, pin sạc dự phòng khi bị quá nhiệt có thể phồng rộp và gây cháy. Ngoài ra, các loại bình xịt chứa khí nén như nước hoa dạng lỏng, chất khử mùi nội thất,... cũng có thể phát nổ khi chịu nhiệt độ và áp suất tăng cao.Để hạn chế rủi ro, cần kiểm tra bên trong xe trước khi rời đi, tránh để lại những vật dụng dễ cháy nổ, nhất là trong những ngày nắng nóng.
Sự yên bình trong ngôi nhà đáng mơ ước này dựa theo chủ nghĩa tối giản Japandi
Tuy nhiên, khách hàng cũng cần đặc biệt lưu ý, với mức lãi suất lên tới 10%/năm chỉ dành cho khoản tiền lớn và kỳ hạn dài; ngoài ra chỉ nhận lãi vào cuối kỳ. Nếu nhận trước kỳ hạn thì mức lãi suất tiền gửi sẽ trở về mức không kỳ hạn (chỉ khoảng 0,2 - 0,5%/năm).
Hiện nay, cuộc sống của người Bana đã có nhiều thay đổi. Trước đây, đến lễ ăn cốm lúa mới, bà con thường tổ chức từng nhà, cùng đàn hát, đánh cồng, đánh chiêng suốt 2 ngày 2 đêm thì nay ở nhiều làng việc tổ chức lễ ăn cốm lúa mới thường diễn ra trong ngày, ở cùng một địa điểm để cả làng chung vui. Lễ ăn cốm lúa mới dù tổ chức ở quy mô lớn hay nhỏ thì cốm để dâng lên cúng Giàng phải là những hạt lúa mới lấy về từ nương rẫy và được bà con chọn riêng trước đó.
Giúp dân khắc phục hậu quả do biển xâm thực
Hội đồng Anh và IDP vài ngày trước thông báo tất cả kỳ thi IELTS tại Việt Nam sẽ chuyển đổi sang hình thức thi trên máy tính từ sau 29.3, tức sẽ dừng thi IELTS trên giấy từ 30.3 trở đi. Chủ đề này nhanh chóng thu hút sự chú ý trên mạng xã hội và khiến không ít thí sinh lo lắng, e ngại. "Mình thấy cộng đồng mạng loạn hết cả lên nên cũng sốt ruột ghê", một bài đăng trên Threads có 264.000 lượt xem cho biết.Nguyễn Thúy An, học sinh một trường THPT tại Q.5, TP.HCM, chia sẻ với Thanh Niên rằng em vừa mới đăng ký thi IELTS trên giấy một ngày trước, sau khi biết tin hình thức này sẽ bị "khai tử" ở Việt Nam. "Trên trung tâm, em chỉ học cách làm bài thi trên giấy nên sợ thi máy không quen, dẫn đến việc điểm thấp. Lúc đầu em tính tháng 4 mới thi để tránh thi học kỳ trên trường, nhưng đành phải đẩy lịch sớm hơn", An bộc bạch.Trong khi đó, M.P, học viên cao học Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, cũng đã đăng ký thi IELTS trên giấy vào tối 7.1, chỉ vài tiếng sau khi có tin hủy tổ chức. P. kể, dù thường xuyên làm việc trên máy tính nhưng cô lại không quen với việc thi trên máy tính. "Tôi đã thử thi IELTS trên máy tính nhưng không hiệu quả. Việc cầm bút làm bài vẫn phù hợp với tôi hơn", P. cho hay.Trao đổi với Thanh Niên, lãnh đạo một số trung tâm tiếng Anh cho biết sau khi có tin sắp dừng thi IELTS trên giấy, nhiều học viên đã lập tức "chốt" thi hình thức này. Xu hướng này xuất phát từ đa dạng nguyên nhân, như thí sinh bị loạn thị; không quen đọc trên máy tính; kỹ năng dùng máy tính chưa thành thạo (nhất là các bạn học sinh THPT vốn quen thuộc với việc làm bài tập, bài thi và nháp trên giấy); bố cục bài thi có thể khiến các bạn mất tập trung..."Ít cơ hội tiếp cận với bài thi IELTS trên máy tính cũng là một nguyên nhân, do tới nay Hội đồng Khảo thí và Nhà xuất bản ĐH Cambridge chưa cung cấp nền tảng cho thí sinh trải nghiệm thường xuyên, mà các tài liệu hiện hành vẫn chỉ là những bộ sách giấy. Nhìn chung, thi máy dù có nhiều tiện lợi song có thể không phù hợp với một số bạn", thạc sĩ Phan Thị Song Sương, sáng lập Trung tâm Home English (Đà Nẵng), lý giải.Một số thí sinh cũng thắc mắc, liệu đề thi IELTS trên máy tính có khó hơn thi trên giấy? Trả lời vấn đề này, cả Hội đồng Anh lẫn IDP đều cho biết hai hình thức thi IELTS "tương đồng về định dạng bài thi, câu hỏi và cách thức chấm điểm", tức nội dung bài thi không thay đổi dù chọn thi trên giấy hay trên máy tính. Sự khác biệt duy nhất là cách thức làm bài thi, hai đơn vị nhấn mạnh.Vừa dự thi IELTS trên máy tính hồi tháng 12.2024, Hồ Anh Tuấn, sinh viên Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, cho biết để làm quen với hình thức này sau thời gian dài ôn luyện bằng tài liệu giấy, anh phải chuẩn bị trước một tháng để tập làm quen với các thao tác làm bài thi IELTS trên máy tính, như điền đáp án vào ô trống hoặc chọn phương án đúng."Có hai cách rèn luyện thao tác. Thứ nhất là qua các trang web luyện thi trực tuyến như 'IELTS Online Tests'; hai là chỉnh chế độ hai tab trong một màn hình, một bên là tab đề thi, một bên là tab trang trống để luyện kỹ năng ghi chú (note-taking) và gõ đáp án trong các kỹ năng nghe, đọc, viết", nam sinh đạt IELTS 8.0 khuyên và đồng thời lưu ý thí sinh nên dành ít nhất một tuần để làm quen thao tác trên máy.Ngoài ra, Tuấn cho biết thêm anh cũng gặp vài khó khăn trong quá trình thi IELTS trên máy tính, như có khoảnh khắc anh mất tập trung do phải đảo mắt nhìn hai phần của màn hình (một bên là đề, một bên là câu hỏi). "Ngoài ra khi đến bài thi viết, mình bị hoa mắt nên không đọc hiểu được đề thi viết, phải mất 5-7 phút định hình lại", anh nói. Đó cũng là lý do Tuấn khuyên thí sinh cho mắt tạm nghỉ 10 giây sau mỗi kỹ năng hoặc mỗi phần.Anh Lê Huỳnh Đức, Giám đốc Trung tâm IELTS Huỳnh Đức (TP.Đà Nẵng), chia sẻ trong lúc ôn IELTS, thí sinh nên sử dụng laptop hoặc iPad có bàn phím để thực hiện tất cả thao tác trên máy tính, như ghi chú thông tin, làm bài, luyện tập và tương tác với nhau..."Điều này giúp các bạn quen với định dạng này ngay từ đầu", anh nói. Ngoài ôn tập với các nguồn trực tuyến, thí sinh còn có thể dùng phần mềm giả lập bài thi IELTS trên máy tính của IDP và Hội đồng Anh để làm quen với giao diện, thao tác, áp lực thời gian, anh Đức lưu ý thêm.Cũng theo anh Đức, việc đọc đoạn văn dài trên màn hình có thể gây mỏi mắt và khó tập trung hơn, nhất là với những ai quen đọc tài liệu in. Ngoài ra, thí sinh quen dùng bút để gạch từ vựng cũng sẽ thấy khó khi thi máy. "Nhưng các trung tâm khảo thí đều trang bị màn hình lớn, độ phân giải cao, giúp giảm thiểu tình trạng mỏi mắt. Hơn nữa, giao diện thi IELTS trên máy cũng có chế độ ghi chú và highlight", anh Đức kể."Các bạn cũng cần tập gõ máy tính thường xuyên để cải thiện tốc độ, độ chính xác, nhất là với kỹ năng viết. Các bạn cũng nên tắt chế độ sửa lỗi chính tả tự động ở các ứng dụng gõ bàn phím để tập làm quen với môi trường như khi thi thật. Bên cạnh đó, hãy tìm hiểu kỹ về quy trình thi IELTS trên máy tính cùng các quy định, hướng dẫn khác", nam giáo viên khuyên.
