Ước mơ xây trường cho trẻ em vùng cao của cô gái 18 tuổi
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.
Tháng Thanh niên: Nhiều hoạt động hướng về Trường Sa
Bóng đá Mông Cổ không thuộc nhóm đầu châu Á, nhưng đây là đối thủ không thể bị xem thường.
Những người giữ đình xứ Đoài: Những người lính Tường Phiêu
Trong đêm 29.3, 4 nghệ nhân ẩm thực hàng đầu Việt Nam là Phan Tôn Gia Hiền, Lê Nguyễn Hoàn Long, Lê Văn Khánh và Doãn Văn Tuấn trình diễn chế biến những tinh hoa món ngon 3 miền đến du khách trong và ngoài nước, cùng với sự cố vấn của nhà nghiên cứu văn hóa ẩm thực Lê Tân, mang lại những câu chuyện văn hóa, ẩm thực thú vị đằng sau mỗi món ăn ngon.
Với việc sáng tác tranh bằng đinh, chỉ và dụng cụ chủ yếu là búa sắt nên đã không ít lần Tín phải chịu đau đớn vì... trật búa. Nếu không có sự kiên trì, đam mê cháy bỏng với tranh đinh chỉ, Tín sẽ không thể chịu nổi những lần búa đinh đóng nhầm vào ngón tay, tóe máu.
Từng bị dè bỉu, chê cười, nhiều người trẻ thành công nhờ những điều này...
Ngày 5.1, mạng xã hội lan truyền đoạn clip ghi lại cảnh một người đàn ông hung hăng, chặn đầu xe, đập nát kính chắn gió ô tô tại đoạn đường đông người qua lại.Cụ thể, đoạn clip dài hơn 1 phút, ghi lại cảnh người đàn ông chạy xe máy chở người phụ nữ, bất ngờ chặn đầu một ô tô, xung quanh có rất đông phương tiện qua lại.Người đàn ông rời khỏi xe máy, chửi rồi đấm liên tiếp vào kính chắn gió ô tô. Thấy không phá được ô tô, người này nhặt cục đá đập nhiều lần làm nát kính chắn gió.Chưa dừng lại, người đàn ông dùng tay kéo kính ra rồi ném cục đá lớn vào bên trong ô tô. May mắn tài xế đã tránh được. Sau khi đập phá ô tô, người đàn ông rời đi. Ảnh hưởng từ vụ việc làm giao thông qua khu vực này bị gián đoạn.Qua xác minh, vụ việc xảy ra trên đường Lũy Bán Bích (Q.Tân Phú), khoảng 14 giờ 30 ngày 4.1.Liên quan vụ chặn đầu xe đập nát kính ô tô, Công an Q.Tân Phú và lực lượng CSGT - trật tự đã nắm được thông tin, đang xác minh, mời những người liên quan đến trụ sở để làm rõ.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Nuôi biển là nuôi dưỡng đại dương, nuôi dưỡng con người
Dự kiến mở Cảng hành khách quốc tế Phú Quốc vào ngày 25.3
Theo Hiệp hội rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), trong tháng 1.2025 xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 416 triệu USD, giảm 5,2% so với cùng kỳ năm trước. Ở chiều ngược lại, nhập khẩu rau quả đạt 285 triệu USD tăng 31%.Giải thích về nguyên nhân sụt giảm, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký VINAFRUIT, nói: "Do Trung Quốc tăng cường giám sát chất vàng O trên trái sầu riêng. Điều này khiến mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam bị ảnh hưởng, kéo tổng kim ngạch xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm ngoái, đồng thời cũng giảm so với tháng liền kề trước đó. Cũng giống như Thái Lan, các cơ quan chức năng Việt Nam đã nhanh chóng làm việc với giới chức Trung Quốc để nối lại hoạt động xuất khẩu sầu riêng. Theo đó, để xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc, các lô hàng phải có giấy chứng nhận không có vàng O cùng giấy xác nhận cadmi ở mức cho phép. Hiện tại, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã công bố danh sách 9 phòng kiểm nghiệm được Việt Nam và Trung Quốc công nhận đủ tiêu chuẩn cấp chứng nhận. Đây là cơ sở để sầu riêng Việt Nam tiếp tục xâm nhập thị trường trị giá gần 10 tỉ USD".Đầu tháng 1.2025, Tổng cục Hải quan Trung Quốc yêu cầu các trạm kiểm soát hải quan trên toàn quốc từ chối nhập khẩu sầu riêng Thái Lan nếu không xuất trình được kết quả xét nghiệm không có chất vàng O. Điều này khiến sầu riêng của Việt Nam cũng bị "vạ lây". Giá sầu riêng vụ nghịch của Việt Nam đang ở mức 180.000 - 200.000 đồng/kg giảm hơn một nửa vào những ngày giáp tết và hiện dao động từ 80.000 - 90.000 đồng/kg với sầu riêng Thái loại A. Với việc các phòng kiểm nghiệm chất vàng O được cấp phép, hoạt động xuất khẩu được nối lại và giá sầu riêng sẽ tăng trở lại trong những thời gian tới. Sầu riêng vụ nghịch của Việt Nam sẽ kéo dài đến cuối tháng 3. Từ giữa tháng 4, các tỉnh miền Tây bắt đầu bước vào mùa thu hoạch sầu riêng chính vụ.Trong khi đó, nhập khẩu rau quả của Việt Nam tăng đáng kể do các doanh nghiệp tăng nhập hàng để chuẩn bị phục vụ thị trường Tết Nguyên đán.Ông Nguyên cho biết thêm, ngoài thị trường chính Trung Quốc, VINAFRUIT tiếp tục tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại ở nhiều thị trường khác. Vào ngày 3.2 tới, đoàn doanh nghiệp VINAFRUIT sẽ tham dự hội chợ rau quả Fruit Logistica, tại CHLB Đức. Đây là một trong những hội chợ rau quả lớn nhất thế giới và là lần thứ 5 có sự góp mặt của các doanh nghiệp Việt Nam.
Cuộc chơi ngoài, đối tác trong của Anh và Pháp
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên và đoàn công tác vào ngày 18.3 có cuộc làm việc với một số đơn vị tại TP.HCM về vấn đề sản xuất thuốc, vắc xin, sinh phẩm y tế.Tại cuộc làm việc, ông Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo (Bộ Y tế) cho biết, trong lĩnh vực khoa học công nghệ, ngành y tế đang triển khai ba tổ hợp. Trong đó tổ hợp thứ ba là phát triển công nghệ sinh học, đây là một trong những ưu tiên hàng đầu mà ngành y tế tập trung.Đó là công nghệ nghiên cứu và sản xuất vắc xin, bao gồm sinh phẩm chẩn đoán, sinh phẩm điều trị. Với mục tiêu phát triển vắc xin thế hệ mới và sinh phẩm chẩn đoán, thuốc sinh học để phòng ngừa, điều trị các loại bệnh, đặc biệt là bệnh truyền nhiễm, các bệnh phức tạp. "Trước đây vắc xin với quan điểm là để phòng bệnh, còn hiện nay tiếp cận vắc xin là để điều trị, nhất là các bệnh mà thuốc tân dược hoặc phương pháp điều trị khác thất bại, không có hiệu quả. Như vậy, việc phát triển công nghệ sinh học, đặc biệt là công nghệ vắc xin hết sức quan trọng", ông Nguyễn Ngô Quang nói.Cũng theo ông Nguyễn Ngô Quang, trên thế giới có rất nhiều công nghệ sản xuất vắc xin nhưng hiện công nghệ mới (mRNA) dần thay thế công nghệ truyền thống. Ngành y tế Việt Nam xác định tập trung vào công nghệ mới, đặc biệt là để sản xuất vắc xin để điều trị."Sau 20 năm, Việt Nam đã có 8 trung tâm nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng vắc xin. Cùng với đó có các nghiên cứu ở cộng đồng, bệnh viện. Hệ thống quản lý phát triển vắc xin của Việt Nam cũng đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công nhận. Việt Nam đã nghiên cứu, sản xuất 11/12 vắc xin phục vụ cho chương trình tiêm chủng mở rộng. Việt Nam cũng đã tiến hành gần 30 nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng vắc xin theo tiêu chuẩn quốc tế và dần làm chủ công nghệ sản xuất vắc xin tiên tiến. Hội đồng đạo đức của Bộ Y tế cũng được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) công nhận", ông Nguyễn Ngô Quang chia sẻ.Tuy nhiên, ông cũng nhìn nhận những khó khăn. Theo đó, phát triển vắc xin bao giờ cũng đòi hỏi đầu tư rất lớn, trang thiết bị đồng bộ và chuyên sâu, đội ngũ nhân lực trình độ cao. Mặt khác, nghiên cứu an toàn miễn dịch, đặc biệt là hiệu quả bảo vệ của vắc xin với thời gian có thể kéo dài 10 - 15 năm. Ngoài ra, việc chuyển giao công nghệ và sở hữu bản quyền cũng còn là thách thức. Chính vì vậy, Bộ Y tế đã ban hành 5 chương trình, trong đó có chương trình riêng cho nghiên cứu, sản xuất vắc xin, là cơ sở giúp cho các đơn vị phối hợp triển khai trên cơ sở nền tảng công nghệ thông minh. Trong năm 2025, ngành ưu tiên cho 4 dự án khoa học công nghệ đột phá, trong đó có dự án nghiên cứu, chuyển giao công nghệ vắc xin, đặc biệt là vắc xin công nghệ mRNA. Ông Nguyễn Ngô Quang cam kết, Bộ Y tế sẽ tạo điều kiện tối đa cho các đơn vị hợp tác quốc tế phát triển nghiên cứu, sản xuất vắc xin. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, không phải khi dịch xảy ra mới tiêm phòng vắc xin, mà cần một chiến lược dài hạn và nền tảng khoa học công nghệ vững chắc. Đó là chủ động dự báo, chủ động nghiên cứu sản xuất các loại vắc xin mới để sẵn sàng tiêm ngừa, để dịch bệnh không xảy ra, hạn chế nguy cơ cao nhất xảy ra dịch. Đó là mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân."Ngành y tế thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến, trong đó có trọng điểm, xây dựng nội lực để sản xuất vắc xin, thuốc sinh học, thuốc chống ung thư… để có sản phẩm hàng đầu, chất lượng cao", Thứ trưởng Bộ Y tế nói.Cũng theo Thứ trưởng Bộ Y tế, hiện nay Việt Nam có trên 100 triệu dân và ý thức chăm sóc sức khỏe, phòng chống bệnh tật của người dân rất cao. Trong đó, một trong những giải pháp chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng bệnh truyền nhiễm là tiêm vắc xin. "Bộ Y tế đánh giá cao nỗ lực của các tổ chức nghiên cứu đã không ngừng tìm kiếm mô hình hợp tác mới, sáng tạo để đưa Việt Nam đến gần hơn mục tiêu tự chủ trong sản xuất vắc xin. Đảm bảo nguồn cung ứng ổn định và chất lượng cao", Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói.Ông Tuyên yêu cầu các đơn vị trong nước phát triển đội ngũ chất lượng cao, thúc đẩy nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng xây dựng một hệ thống quản lý chất lượng đạt chuẩn quốc tế. Đây là yếu tố cốt lõi để Việt Nam không chỉ sản xuất vắc xin cho nhu cầu sản xuất trong nước mà còn vươn ra quốc tế.Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, hiện Việt Nam đang tiêm 10 loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Theo lộ trình đề ra, đến năm 2030 sẽ thêm 4 loại vắc xin vào chương trình. Do vậy, sản xuất vắc xin trong nước cần đáp ứng được tất cả các vắc xin này.
vinfast
Tại hội nghị thường niên lần thứ 16 tổ chức tại TP.Atlanta (Mỹ) trong các ngày 20 - 23.2, GS-TS Trần Xuân Bách, Phó chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, giảng viên Trường đại học Y - Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, đã vinh dự nhận giải thưởng Lãnh đạo đổi mới y tế toàn cầu 2025. Đây là giải thưởng của Hiệp hội các đại học sức khỏe toàn cầu, nhằm tôn vinh những nhà khoa học có đóng góp xuất sắc trong việc phát triển và triển khai các sáng kiến đổi mới mang lại tác động tích cực đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các quốc gia có thu nhập thấp.GS-TS Trần Xuân Bách được trao giải thưởng nhờ những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực đổi mới y tế, bao gồm nghiên cứu về kinh tế y tế, hệ thống y tế và các công nghệ y tế số nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho nhóm dễ bị tổn thương. GS-TS Trần Xuân Bách cũng là người tiên phong trong việc tích hợp các mô hình y tế có tính chi phí - hiệu quả cao nhằm tối ưu hóa hệ thống y tế, nâng cao năng lực ứng phó với các thách thức về sức khỏe toàn cầu và phòng, chống đại dịch tại các quốc gia đang phát triển.Việc GS-TS Trần Xuân Bách nhận được giải thưởng này đánh dấu cột mốc quan trọng trong sự nghiệp khoa học của cá nhân, đồng thời khẳng định vị thế của các nhà khoa học Việt Nam trên trường quốc tế. Trước đó, GS-TS Trần Xuân Bách cũng được hiệp hội lớn nhất thế giới về đánh giá kinh tế y tế ISPOR trao Giải thưởng Nghiên cứu xuất sắc năm 2023.Hiệp hội các đại học sức khỏe toàn cầu là tổ chức có trụ sở tại Washington DC (Mỹ), quy tụ gần 200 trường đại học và tổ chức giáo dục trên toàn thế giới cùng hợp tác nhằm giải quyết các thách thức về y tế toàn cầu.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
