Miệt vườn trên cao nguyên
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.MC Hải Triều: Tôi đang hoàn thành chương trình học tiến sĩ
Cổ phần cấp nước Bến Thành thông báo thực hiện công tác kiểm tra, bảo trì đường ống cấp nước tại vị trí đường Ngô Thời Nhiệm (lề số lẻ, từ số 32 đường Ngô Thừa Nhiệm đến Nam Kỳ Khởi Nghĩa), cúp nước từ 22 giờ, ngày 4.1 đến 5 giờ, ngày 5.1. Khu vực bị cúp nước thuộc P.Võ Thị Sáu, Q.3.Tương tự, thực hiện công tác kiểm tra, bảo trì mạng lưới cấp nước tại vị trí trước nhà số 125B, đường Cách Mạng Tháng Tám, cúp nước từ 22 giờ, ngày 4.1 đến 5 giờ, ngày 5.1. Khu vực cúp nước thuộc P.5, Q.3.Công ty cổ phần cấp nước Bến Thành thông báo thực hiện công tác kiểm tra, bảo trì mạng lưới cấp nước trước nhà số 130 đường Trần Quang Khải nên cúp nước tại khu vực P.Tân Định, Q.1. Thời gian gián đoạn cung cấp nước từ 22 giờ, ngày 4.1 đến 5 giờ, ngày 5.1.Công ty cổ phần cấp nước Phú Hòa Tân thông báo thực hiện việc đấu nối hòa mạng tuyến ống D500 lắp đặt mới thuộc công trình cải tạo tuyến ống D500 hiện hữu dường Ba Tháng Hai (Lý Thái Tổ - Lý Thường Kiệt) cúp nước tại khu vực các P.6, 8, 14, Q.10.Tại P.6, thời gian cúp nước từ 22 giờ, ngày 6.1 đến 5 giờ ngày 7.1. Khu vực cúp nước gồm: đường Nguyễn Chí Thanh, Đào Duy Từ, Tân Phước thuộc lề số lẻ (đoạn từ Ngô Quyền đến Nguyễn Kim) và hẻm liên quan; đường Bà Hạt, Ba Tháng Hai (đoạn từ Ngô Quyền đến Nguyễn Lâm) và hẻm liên quan; đường Ngô Quyền (đoạn từ Nguyễn Chí Thanh đến Ba Tháng Hai) và hẻm liên quan; đường Nguyễn Kim (đoạn từ Nguyễn Chí Thanh đến Tân Phước) và hẻm liên quan; đường Hưng Long (suốt tuyến) và hẻm liên quan.Tại P.8, thời gian cúp nước trong các ngày 4, 5, 6; từ 22 giờ đêm hôm trước đến 5 giờ sáng hôm sau. Khu vực cúp nước gồm: đường Vĩnh Viễn, Nhật Tảo, Bà Hạt, Ba Tháng Hai (đoạn từ Nguyễn Tri Phương đến Ngô Quyền) và hẻm liên quan; đường Nguyễn Tri Phương (đoạn từ Ba Tháng Hai đến Vĩnh Viễn); đường Nguyễn Tiểu La, Ngô Quyền (đoạn từ Vĩnh Viễn đến Ba Tháng Hai) và hẻm liên quan; hẻm 435, 479, 517, 523, 529, 533, 541 đường Nguyễn Tri Phương.Tại P.14, thời gian cúp nước từ 22 giờ, ngày 6.1 đến 5 giờ, ngày 7.1. Khu vực cúp nước gồm: đường Ba Tháng Hai lề chẵn (đoạn từ Thành Thái đến hẻm 606) và hẻm liên quan; đường Thành Thái (từ Ba Tháng Hai đến hẻm 51 Thành Thái) và hẻm liên quan; đường Nguyễn Ngọc Lộc (suốt tuyến) và hẻm liên quan; chung cư Rivera Park Sài Gòn. Công ty cổ phần cấp nước Tân Hòa thông báo thực hiện hỗ trợ đóng nước phục vụ thi công công trình phát triển mạng lưới cấp nước đường Hoàng Hoa Thám (từ đường Cộng Hòa đến cổng doanh trại quân đội, giáp sân bay) sẽ cúp nước tại một số khu vực thuộc P.13, Q.Tân Bình.Thời gian cúp nước từ 22 giờ, ngày 4.1 đến 5 giờ, ngày 5.1. Khu vực cúp nước gồm: đường Cộng Hòa (số chẵn, từ số 18E đến đường C12) và các hẻm nhánh; đường Hoàng Hoa Thám (từ Cộng Hòa đến cổng quân đội) và các hẻm nhánh; các đường Mai Lão Bạng, Thân Nhân Trung, Nguyễn Chánh Sắt, Nguyễn Hiến Lê, Cù Chính Lan, Văn Chung, Trần Văn Danh, Trần Văn Dư, Nguyễn Quang Bích, đường C1, C2, C3, C12, B3, Ngô Bệ, Lê Văn Huân, Nhất Chi Mai, Nguyễn Đức Thuận, Lê Tấn Quốc, Phan Văn Sửu và các hẻm nhánh.Công ty cổ phần cấp nước Gia Định thông báo thực hiện khảo sát và sửa chữa khắc phục sự cố xì bể tuyến ống cấp nước, xảy ra nước yếu ở một số khu vực trên địa bàn 3 quận: Gò Vấp, Bình Thạnh, Phú Nhuận. Thời gian cúp nước, nước yếu từ 21 giờ, ngày 4.1 đến 5 giờ ngày 5.1.Khu vực nước yếu gồm P.1, Q.Gò Vấp; các phường: 5, 7, 11, 12, 13, 14, 26, 27, 28, Q.Bình Thạnh; các phường: 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, Q.Phú Nhuận.
Chuỗi hơn 20 hội thảo đặc biệt của Bệnh viện FV: Chắt lọc kinh nghiệm 20 năm
Chia sẻ về câu chuyện "dở khóc, dở cười" khi mua hoa ngày tết, Trần Thị Thu Huyền, sinh viên Trường ĐH Văn hóa Hà Nội (quê ở Hà Tĩnh), nói: "Năm nay mình về khá trễ nên tới hôm nay là 29 tết mới tranh thủ dọn dẹp nhà cửa và mua hoa trang trí. Các năm trước mình đều mua hoa ly để cắm nhưng năm nay hoa ly hết sớm, mình phải. Dạo quanh 4 khu chợ ở huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh), 1 cành hoa ly có giá 50.000 đồng. Để được một bình hoa, mình cần mua khoảng 3 cành". Có mặt ở khu chợ tại xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh vào ngày 29 tết, mọi người vô cùng bận rộn nhưng ai ai cũng tranh thủ thời gian đi chợ tết. Qua nhiều năm, nơi đây vẫn lưu giữ được nét truyền thống của một khu chợ quê, khắp nơi tràn ngập hương vị tết từ hoa đào, hoa mai tới bóng bay và đồ ăn vặt.Tranh thủ thời gian về quê để vui chơi tại chợ tết, Phan Đậu Quỳnh Trang (22 tuổi), ngụ hẻm 193/64/35, phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội), cho biết: "Năm nay lịch nghỉ học của trường mình khá trễ, nên tới ngày 26 tết mình mới có thể trở về quê. Mình cũng tranh thủ trang hoàng không khí tết cho gia đình, dọn dẹp nhà và vui chơi cùng bạn bè. Mỗi lần về quê, mình lại thấy vui và hạnh phúc vì được đoàn viên cùng gia đình, được cùng mọi người chào đón một năm mới an lành".Vòng vào các con đường ngõ nhỏ, không khí tết càng rực rỡ bởi những sắc cờ hoa. Mỗi căn nhà đều treo cờ, trưng bày cây, hoa tết. Dù năm nay hoa đào, hoa mai ảm đạm, nở muộn nhưng mỗi gia đình đều chuẩn bị trưng bày trong nhà để cảm nhận được rõ hơn không khí tết.Với truyền thống bánh chưng bao đời nay của người Việt Nam, nhiều nhà đều tự tay gói và nấu bánh chưng, trò chuyện và sưởi ấm bên bếp củi đỏ rực, cầu chúc một năm mới an lành. Trở về quê sau thời gian dài học tập tại Hàn Quốc, Đinh Thị Thu Hương (22 tuổi) chia sẻ: "Mình thấy quê hương đã thay đổi nhiều, đường xá hiện đại hơn, ai ai cũng tất bật chuẩn bị một năm mới vui vẻ và đủ đầy. Mình cũng tranh thủ vui chơi trong mấy ngày ở nhà, cùng gia đình chuẩn bị mâm cỗ và gặp gỡ, trò chuyện với họ hàng".
Từ hình ảnh camera an ninh ghi lại cho thấy, khi đó, bên trong tiệm bánh tráng có người phụ nữ đang đứng mua hàng, gần đó tại lối ra vào là một người đàn ông. Trước tiệm bánh tráng có một số xe máy đang dựng tại đây. Lúc này, chiếc ô tô đang chạy ngoài đường bất ngờ lao thẳng vào tiệm bánh tráng, tông trúng các xe máy và hất văng người nữ cùng người đàn ông ra xa. Tiếp đó là tiếng la khóc trong hoảng loạn. Một người đàn ông sau đó bước ra khỏi xe ô tô và mọi người la lớn "lùi xe ra".Qua tìm hiểu, sự việc xảy ra vào khoảng 19 giờ 30 ngày 26.1, tại một tiệm bán bánh tráng gần giao lộ đường Tân Kỳ Tân Quý - Trường Chinh (Q.Tân Bình, TP.HCM).Nguồn tin của Báo Thanh Niên cho hay, vụ việc khiến người đàn ông (em trai chủ tiệm bánh tráng) bị thương phải nhập viện, còn người phụ nữ bị thương nhẹ. Công an Q.Tân Bình ngay sau đó có mặt, xử lý hiện trường ô tô lao vào tiệm bánh tráng. Lực lượng chức năng cũng tiến hành kiểm tra nồng đồ cồn, chất kích thích đối với tài xế xe ô tô để điều tra, làm rõ nguyên nhân.
Chống nắng thế nào cho hiệu quả?
Trong bối cảnh dòng ô tô sedan nói chung đang mất dần sức hút với người tiêu dùng ô tô tại Việt Nam, doanh số dòng sedan hạng B - phân khúc ô tô từng một thời hút khách nhất thị trường cũng sụt giảm. Số liệu được Thanh Niên tổng hợp từ báo cáo bán hàng của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cũng như TC Motor cho thấy, trong năm 2024, tổng doanh số bán ô tô sedan hạng B tại Việt Nam chỉ đạt 46.366 xe, giảm 4.662 xe, tương đương 9,1% so với năm 2023.Chính vì vậy, để giúp phân khúc này tìm lại sức hút đồng thời tăng tính cạnh tranh trong bối cảnh thị trường ô tô Việt Nam ngày càng đa dạng, ngay sau dịp Tết nguyên đán 2025, nhiều mẫu mã sedan hạng B lập tức được các nhà sản xuất, phân phối áp dụng ưu đãi để giảm giá. Trong đó, đáng chú ý là các mẫu xe đến từ các thương hiệu ô tô Nhật Bản.Toyota Vios - mẫu xe bán chạy nhất phân khúc sedan hạng B tại Việt Nam năm 2024 là một trong những cái tên đầu tiên khởi động lại cuộc đua giảm giá trong năm 2025. Theo đó, trong tháng 2.2025, Toyota Vios tiếp tục được Toyota Việt Nam (TMV) áp dụng hình thức khuyến mãi hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ cho khách hàng mua các phiên bản Toyota Vios E, Vios G tương đương mức giảm giá 23 - 27 triệu đồng.Honda City cũng không chịu thua kém, mẫu xe Honda giá bán thấp nhất thị trường Việt Nam cũng được Honda Việt Nam (HVN) áp dụng chương trình hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ kèm 1 năm bảo hiểm thân võ. Hiện tại, mức giá khởi điểm của Honda City tại Việt Nam chỉ còn ở mức 499 triệu đồng. Với Hyundai Accent - mẫu xe vừa để mất ngôi vương phân khúc sedan hạng B vào tay Toyota Vios, dù không được phía TC Motor áp dụng chương trình ưu đãi, giảm giá trong tháng 2.2025 nhưng theo ghi nhận của PV Thanh Niên, hiện tại một số phiên bản Hyundai Accent đang được các đại lý phân phối giảm giá từ 22 - 28,5 triệu đồng, tương đương mức hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ.THACO AUTO cũng áp dụng mức ưu đãi, giảm giá từ 21 - 22 triệu đồng cho khách hàng mua các phiên bản Kia Soluto Deluxe số sàn và số tự động. Qua đó, đưa mức giá thực tế mẫu xe này về mức 386 - 417 triệu đồng.Không chỉ giảm giá bán xe mới đời 2025 để cạnh tranh và tạo sức hút, một số mẫu sedan hạng B nhập khẩu như Mitsubishi Attrage cũng được nhà phân phối tăng ưu đãi với các phiên bản sản xuất từ năm 2024 để "xả" hàng tồn kho. Cụ thể, các phiên bản Mitsubishi Attrage CVT đang được phía Mitsubishi Việt Nam triển khai gói ưu đãi khá hấp dẫn, bao gồm: tặng phụ kiện, phiếu nhiên liệu trị giá 18 - 20 triệu đồng và hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ. Đây cũng là mẫu xe nhận được ưu đãi lớn nhất ở phân khúc này. Tuy nhiên, chương trình này chỉ được áp dụng với các phiên bản đời 2024.
