Giá vé xem chung kết Dota 2 The International 2023 gây phản ứng dữ dội
10 năm sau sự kiện ấy, Đỗ Kim Phúc một lần nữa quyết định khoác lên mình màu áo Việt Nam để viết tiếp ước mơ còn dang dở.Phim ‘Gặp em ngày nắng’ tập 16: Huy và Phương vẫn không thể bên nhau?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
15 đội bóng săn 200 triệu đồng tiền thưởng ở giải vô địch bóng rổ Hà Nội
Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 24.2 bỏ phiếu về nghị quyết do châu Âu và Ukraine bảo trợ, bày tỏ lo ngại về hành động quân sự của Nga tại Ukraine trong 3 năm qua, mà theo văn bản này đã gây hậu quả thảm khốc và lâu dài không chỉ cho Ukraine mà còn cho các khu vực khác và ổn định toàn cầu.Theo CNN, nghị quyết kêu gọi xuống thang, sớm ngừng xung đột và một giải pháp hòa bình cho cuộc chiến tại Ukraine, yêu cầu Nga rút quân ngay lập tức, toàn bộ và vô điều kiện khỏi lãnh thổ Ukraine theo biên giới được quốc tế công nhận.Nghị quyết được thông qua với 93 phiếu thuận, 18 phiếu chống và 65 phiếu trắng. Trong đó, Mỹ bỏ phiếu chống cùng Nga và Hungary, trong khi các đồng minh châu Âu của Washington bỏ phiếu ủng hộ.Mặt khác, Mỹ đưa ra nghị quyết riêng không lên án Nga hay công nhận toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Theo CNN, nghị quyết của Mỹ kêu gọi chấm dứt nhanh xung đột và đạt hòa bình lâu dài giữa Ukraine và Nga. Nghị quyết bày tỏ thương tiếc về mất mát về người trong xung đột và nhấn mạnh mục đích chính của Liên Hiệp Quốc là duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, giải quyết tranh chấp một cách hòa bình.Mỹ cũng đưa ra nghị quyết tương tự tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và được thông qua với 10 phiếu ủng hộ, gồm Nga, và 5 phiếu trắng (Anh, Pháp, Đan Mạch, Hy Lạp và Slovenia).Liên quan nghị quyết của Mỹ tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Pháp đưa ra 3 đề nghị sửa đổi được nhiều nước ủng hộ. Theo AP, toàn bộ sửa đổi được phê chuẩn và nghị quyết của Mỹ tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc được thông qua với 93 phiếu thuận, 8 phiếu chống và 73 phiếu trắng. Trong đó, Ukraine bỏ phiếu thuận, Mỹ bỏ phiếu trắng và Nga bỏ phiếu chống.Các nghị quyết tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc không mang tính ràng buộc về pháp lý như tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Sở dĩ nhiều tuyển thủ quốc gia Malaysia đang khoác CLB Johor Darul Tazim không tham dự AFF Cup vì giải vô địch bóng đá Đông Nam Á diễn ra ngoài lịch FIFA Days. Khi đó, CLB Johor Darul Tazim không muốn cho các cầu thủ lên đội tuyển, sợ làm ảnh hưởng đến kế hoạch thi đấu của họ tại Cúp C1 châu Á (hay còn gọi là AFC Champions League Elite).Trong khi đó, vòng loại thứ ba Asian Cup 2027 diễn ra trong dịp FIFA Days, đội tuyển Malaysia có quyền triệu tập tất cả những cầu thủ mà họ mong muốn, làm nhiệm vụ tại vòng loại giải châu Á. Những ngôi sao của Johor Darul Tazim bị CLB chủ quản từ chối để họ tham dự AFF Cup 2024 gồm có thủ môn Farizal Marlias, hậu vệ phải Matthew Davies, trung vệ Shahrul Saad, Junior Eldstal, Feroz Baharudin, hậu vệ trái La'Vere Corbin-Ong, tiền vệ Mohamadou Sumareh, các tiền đạo Arif Aiman Hanapi và Romel Morales. Trong số này, hậu vệ phải Matthew Davies, hậu vệ trái La'Vere Corbin-Ong, tiền vệ cánh Mohamadou Sumareh và tiền đạo Romel Morales là những cầu thủ nhập tịch.Thành phần này vừa góp công lớn giúp đại diện của Malaysia Johor Darul Tazim gây bất ngờ rất lớn tại Cúp C1 châu Á. Đội bóng Malaysia giành vé vào vòng 16 đội, sau khi đánh bại đội bóng Hàn Quốc Pohang Steelers 5-2 ở lượt trận cuối vòng bảng khu vực phía Đông (tại cúp C1 châu Á, giai đoạn đấu bảng và giai đoạn đầu của vòng knock-out được phân ra theo 2 khu vực phía Đông và phía Tây châu Á). Điều đáng chú ý ở chỗ Pohang Steelers là đội bóng rất mạnh, đội này từng có đến 3 lần vô địch Cúp C1 châu Á vào các năm 1997, 1998 và 2009. Vì trận thua Johor Darul Tazim, Pohang Steelers bị loại khỏi Cúp C1 châu Á năm nay, không thể góp mặt ở vòng 16 đội. Đây là chi tiết mà đội tuyển Việt Nam cần chú ý. Nếu dàn tuyển thủ quốc gia nói trên của đội tuyển Malaysia, đang khoác áo CLB Johor Darul Tazim, trở lại với đội bóng nước này ở vòng loại Asian Cup 2027, đội tuyển Malaysia có thể khác hẳn chính họ tại AFF Cup 2024. Ít nhất, nếu có thêm những cầu thủ đang khoác áo đội bóng số 1 ở giải trong nước, đội tuyển Malaysia sẽ không yếu như chính đội này tại giải vô địch bóng đá Đông Nam Á, bị loại ngay sau vòng bảng.Theo lịch thi đấu, đội tuyển Việt Nam sẽ có trận gặp Malaysia trên sân đối phương vào ngày 10.6. Đội bóng HLV Kim Sang-sik cần chuẩn bị thật tốt cho trận đấu nói trên, vì Malaysia chính là đối thủ trực tiếp cạnh tranh ngôi đầu bảng F vòng loại Asian Cup với đội tuyển Việt Nam. Sẽ là không thừa nếu chúng ta nghiên cứu thêm về các cầu thủ người Malaysia đang khoác áo Johor Darul Tazim, những người có khả năng cao trở lại đội tuyển Malaysia tại vòng loại Asian Cup 2027, chờ đối đầu với HLV Kim Sang-sik và các học trò.
Xe hybrid không tiết kiệm xăng nhiều như quảng cáo
Tại khu vực miền Trung - Tây nguyên, giá heo hơi không ghi nhận sự biến động mới và dao động trong khoảng 58.000 - 61.000 đồng/kg. Theo đó, mức giá cao nhất khu vực 61.000 đồng/kg tại Lâm Đồng; giá thấp nhất khu vực 58.000 đồng/kg tại Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa. Các địa phương khác trong khu vực dao động quanh mức 59.000 - 60.000 đồng/kg.
