Dinh Q. Lê, cánh chim đầu đàn nghệ thuật đương đại Việt Nam mất vì đột quỵ
Bên cạnh đó, chương trình cũng đã mang đến trải nghiệm thực tế cho khách tham dự khi được trực tiếp trải nghiệm khả năng vận hành của các dòng xe Toyota Hybrid như Camry, Corolla Altis, Corolla Cross qua các địa hình đa dạng như nội đô, cao tốc, đèo núi trên cung đường dài hơn 260 km từ Hà Nội tới Mai Châu - Hòa Bình và ngược lại.
Công dụng của isoflavone với sức khỏe và sắc đẹp
Trong khi KIA Sonet được Trường Hải (THACO AUTO) lắp ráp trong nước thì Toyota Raize lại được hãng xe Nhật Bản phân phối theo diện xe nhập khẩu từ Indonesia. Sự khác biệt này hứa hẹn sẽ mang đến không ít lợi thế cho KIA Sonet, khi Bộ Tài chính vừa đề xuất phương án giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô lắp ráp, sản xuất trong nước. KIA Sonet cũng có sự đa dạng hơn khi có tới 4 phiên bản, trong khi Toyota Raize chỉ có duy nhất 1 phiên bản đi kèm 7 lựa chọn màu sắc.
Bò mộng Lamborghini Aventador đại gia ngành Y xuống phố
Ngày 21.3, tin từ Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk (Ban A), cho biết đơn vị đang tiếp tục thực hiện tịch thu số tiền bảo đảm thực hiện hợp đồng gần 10 tỉ đồng của các nhà thầu trong liên danh thi công gói thầu số 4 dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía đông TP.Buôn Ma Thuột.Đây là hoạt động nhằm thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc khắc phục vi phạm, khuyết điểm theo một thông báo của Ủy ban Kiểm tra (UBKT) T.Ư.Theo Ban A, đến nay cơ quan này đã thu hồi hơn 3,3 tỉ đồng của các đơn vị (đạt 33,5%), còn lại gần 6,6 tỉ đồng chưa thu hồi, gồm: Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Sài Gòn (hơn 4,7 tỉ đồng), Công ty TNHH MTV xây dựng 470 (gần 1,6 tỉ đồng), Công ty TNHH Phương Đông (294 triệu đồng).Ban A cũng cho biết trong năm 2024 đã có các văn bản gửi các ngân hàng (thực hiện bảo lãnh) đề nghị hoàn trả số tiền còn lại trên nhưng các ngân hàng vẫn chưa thực hiện.Mới đây, Ban A có văn bản đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk xem xét, chỉ đạo các đơn vị thực hiện thu hồi nộp ngân sách nhà nước theo quy định, sớm khắc phục theo thông báo của UBKT T.Ư trước ngày 31.3.Theo đó, đề nghị Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tỉnh Đắk Lắk đôn đốc, giám sát đối với các ngân hàng đã thực hiện bảo lãnh cho các đơn vị thi công theo đúng cam kết của các ngân hàng trước chủ đầu tư.Đồng thời, giao Ban A chủ động làm việc với các ngân hàng bảo lãnh hợp đồng và có văn bản yêu cầu đối với các ngân hàng thực hiện việc hoàn trả nộp ngân sách nhà nước số tiền gần 6,6 tỉ đồng của 3 nhà thầu trên.Trước đó, tại kỳ họp thứ 49 (tháng 10.2024), UBKT T.Ư đánh giá Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Lắk nhiệm kỳ 2015 - 2020 (giai đoạn 2019 - 2020), Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh các nhiệm kỳ 2016 - 2021, 2021 - 2026 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo để UBND tỉnh và nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong tổ chức thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía đông TP.Buôn Ma Thuột; trong thực hiện một số dự án điện năng lượng mặt trời, điện gió.UBKT T.Ư nhận định một số cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ chủ chốt của tỉnh Đắk Lắk vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương.Cũng tại kỳ họp này, UBKT T.Ư quyết định thi hành kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Phạm Văn Hạ (nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Ban A) và ông Bùi Văn Từ (Trưởng ban quản lý dự án các khu công nghiệp tỉnh Đắk Lắk); cảnh cáo Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Đắk Lắk nhiệm kỳ 2016 - 2021; Đảng ủy Ban A các nhiệm kỳ 2015 - 2020, 2020 - 2025; khiển trách đối với Chủ tịch, một phó chủ tịch UBND tỉnh và nguyên giám đốc 2 sở Xây dựng và TN-MT tỉnh Đắk Lắk.
Mới đây, mạng xã hội xuất hiện thông tin mức phạt cao nhất lỗi đỗ xe trên vỉa hè đối với xe máy, ô tô thu hút sự quan tâm của cư dân mạng. Trong đó, nhiều người đi xe máy bình luận nêu thắc mắc không biết phải dừng, đỗ thế nào mới đúng?Lãnh đạo một đội CSGT cho hay, điểm e khoản 3 Điều 6 Nghị định 168/2024 quy định, phạt tiền từ 800.000 - 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe ô tô đỗ, để xe ở vỉa hè trái quy định; đỗ xe không sát theo lề đường, vỉa hè phía bên phải theo chiều đi hoặc bánh xe gần nhất cách lề đường, vỉa hè quá 0,25 m.Đây cũng là mức phạt nếu tài xế đỗ xe trên đường dành riêng cho xe buýt; đỗ xe trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện cao thế, đỗ xe nơi có biển "Cấm đỗ xe" hoặc biển "Cấm dừng và đỗ xe".Đối với xe máy, hành vi đỗ, để xe ở lòng đường, vỉa hè trái phép; dừng xe, đỗ xe ở lòng đường gây cản trở giao thông sẽ bị phạt từ 400.000 - 600.000 đồng theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 7 Nghị định 168/2024.Theo tìm hiểu, tại TP.HCM, CSGT thường đi tuần tra kiểm soát trực tiếp hoặc ghi hình xử phạt với các trường hợp đỗ xe trên vỉa hè, chủ yếu là ô tô. Còn đối với xe máy, hành vi đỗ, để xe ở lòng đường, vỉa hè trái phép chủ yếu là công an phường hoặc cảnh sát trật tự, trật tự đô thị... đi kiểm tra, xử lý các trường hợp để xe lấn chiếm vỉa hè dành cho người đi bộ.Theo CSGT, dừng xe là trạng thái đứng yên tạm thời của xe trong một khoảng thời gian cần thiết đủ để cho người lên xe, xuống xe, xếp dỡ hàng hóa, kiểm tra kỹ thuật xe hoặc hoạt động khác. Khi dừng xe không được tắt máy và không được rời khỏi vị trí lái, trừ trường hợp rời khỏi vị trí lái để đóng, mở cửa xe, xếp dỡ hàng hóa, kiểm tra kỹ thuật xe nhưng phải sử dụng phanh đỗ xe hoặc thực hiện biện pháp an toàn khác.Còn đỗ xe là trạng thái đứng yên của xe không giới hạn thời gian. Khi đỗ xe, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ chỉ được rời khỏi xe khi đã sử dụng phanh đỗ xe hoặc thực hiện biện pháp an toàn khác. Xe đỗ trên đoạn đường dốc phải đánh lái về phía lề đường, chèn bánh.Khi dừng xe, đỗ xe trên đường phải có tín hiệu báo cho người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ khác biết khi ra, vào vị trí dừng xe, đỗ xe; Không làm ảnh hưởng đến người đi bộ và các phương tiện khác.Điều 18 luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ cũng quy định, người chạy xe chỉ được dừng xe, đỗ xe ở nơi có lề đường rộng hoặc khu đất ở bên ngoài phần đường xe chạy; trường hợp lề đường hẹp hoặc không có lề đường thì chỉ được dừng xe, đỗ xe sát mép đường phía bên phải theo chiều đi của mình.Trên đường phố, người lái xe chỉ được dừng xe, đỗ xe sát theo lề đường, vỉa hè phía bên phải theo chiều đi của mình; bánh xe gần nhất không được cách xa lề đường, vỉa hè quá 0,25 m và không gây cản trở, nguy hiểm cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ. Trường hợp gặp sự cố kỹ thuật hoặc bất khả kháng khác buộc phải đỗ xe thì phải có báo hiệu bằng đèn khẩn cấp hoặc đặt biển cảnh báo về phía sau xe để người điều khiển phương tiện khác biết. Người điều khiển xe cần lưu ý, không được đỗ xe ở: bên trái đường một chiều, trên cầu, gầm cầu vượt, song song cùng chiều với một xe khác đang dừng đỗ, trên phần đường dành cho người đi bộ qua đường, trước cổng và trong phạm vi 5 m hai bên cổng trụ sở cơ quan, tổ chức, che khuất biển báo hiệu đường bộ, đèn tín hiệu, trên miệng cống thoát nước, trên lòng đường, vỉa hè...
Chứng khoán có còn 'ngon ăn' như năm trước ?
Bị phong tỏa ở khu vực cận rổ, các cầu thủ Nha Trang Dolphins chuyển sang tấn công ở khu vực 3 điểm nhưng những cú ném xa của đội chủ nhà lại không hiệu quả. Trong khi đó, Saigon Heat vẫn chơi tốt trong tấn công lẫn phòng ngự, gia tăng cách biệt lên 17 điểm (39-22) khi hiệp 2 khép lại.
Du thuyền Pháp chở 150 khách hạng sang ghé Phú Quốc
Nhiều công ty chứng khoán tăng vốn khủng
Bắt đầu ngày mới với tin tức sức khỏe, bạn đọc còn có thể xem thêm các bài viết: Phát hiện đột phá về tác dụng kỳ diệu của dầu cá đối với bệnh tiểu đường; Vì sao 'béo cơ' sợ hơn béo bụng?; 4 thói quen độc hại buổi sáng cần bỏ ngay lập tức...Rượu bia, căng thẳng, tiếp xúc với các chất độc hại..., khiến gan dễ bị quá tải, dẫn đến suy giảm chức năng. Để bảo vệ và thanh lọc gan, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là thực vật.Khi gan suy giảm chức năng, cơ thể sẽ gặp một loạt các vấn đề như mệt mỏi, nổi mụn do tích tụ độc tố. Hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa cũng bị ảnh hưởng. Ngoài ra, gan yếu còn góp phần gây tăng cân, đặc biệt là tích tụ mỡ ở bụng.Nhiều loại rau củ, trái cây chứa các hợp chất tự nhiên giúp tăng cường hoạt động của gan, thúc đẩy quá trình thải độc và bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.Trái bơ. Bơ không chỉ chứa chất béo lành mạnh mà còn rất giàu glutathione, một chất chống ô xy hóa mạnh có thể giúp gan loại bỏ độc tố. Ngoài ra, chất béo bão hòa đơn trong bơ cũng có tác dụng hỗ trợ chức năng gan, ngăn ngừa mỡ bụng.Tỏi. Tỏi là thực phẩm rất tốt cho gan vì chứa 2 hợp chất quan trọng là allicin và selen. Allicin là một chất chống ô xy hóa mạnh, giúp bảo vệ gan khỏi tổn thương, tăng cường chức năng thải độc và hỗ trợ hệ miễn dịch. Trong khi đó, selen là khoáng chất giúp tăng cường hoạt động của enzym giải độc trong gan, đồng thời hỗ trợ quá trình đốt cháy chất béo, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ. Nội dung tiếp theo của bài viết này sẽ có trên trang sức khỏe ngày 6.3.Mỡ có thể tích tụ trong và xung quanh cơ bắp, rất khó phát hiện, tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe so với các hình thái tích mỡ khác.Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Tim mạch châu Âu phát hiện mỡ giữa các cơ tăng lên làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim nghiêm trọng, vì nó ảnh hưởng đến các mạch máu nhỏ trong tim.Giáo sư Viviany Taqueti, bác sĩ tim mạch tại Trường Y Harvard, người tham gia nghiên cứu, chia sẻ rằng dữ liệu của họ lần đầu tiên cho thấy mô mỡ trong cơ tiềm ẩn nguy cơ cao hơn nhiều so với các loại mỡ khác như mỡ dưới da, mỡ ngoại tâm mạc quanh tim, hay mỡ tại gan.Một số người bị tình trạng gầy bên ngoài, béo bên trong (TOFI), họ không thừa cân nhưng họ vẫn tích tụ mỡ ở cơ.Tiến sĩ Bret Goodpaster, giám đốc khoa học tại tổ chức Advent Health (Mỹ) cho rằng khi bạn già đi, bạn sẽ tích tụ nhiều mỡ hơn. Vì vậy, những người lớn tuổi có cùng chỉ số BMI với người trẻ tuổi vẫn có khả năng sẽ tích mỡ cơ lớn hơn.Nói cách khác, bạn đang có cân nặng ổn, không hút thuốc, ăn uống lành mạnh nhưng có mô mỡ quấn quanh cơ thì chưa chắc bạn không bị nguy cơ mắc bệnh tim. Nội dung tiếp theo của bài viết này sẽ có trên trang sức khỏe ngày 6.3.Bệnh tiểu đường với tốc độ gia tăng báo động đang trở thành mối lo ngại lớn trên toàn cầu. Chính vì vậy, các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp để đảo ngược bệnh.Tin vui là nghiên cứu mới vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients đã phát hiện một chất bổ sung được sử dụng rộng rãi có thể là cứu tinh cho bệnh tiểu đường.Mức đường huyết cao, nếu không được kiểm soát, có thể gây tổn thương cho tim, mắt, thận, dây thần kinh và mạch máu. Mặc dù có rất nhiều cách khác nhau để kiểm soát lượng đường cao, nhưng một nghiên cứu đột phá đã chỉ ra rằng dầu cá có thể là phép màu kỳ diệu.Các nhà khoa học tại Đại học Cruzeiro do Sul (Brazil) đã tiến hành nghiên cứu trên chuột có lượng đường trong máu cao do kháng insulin - tình trạng giống với bệnh tiểu đường loại 2.Kết quả cho thấy dầu cá giúp đảo ngược tình trạng kháng insulin bằng cách điều chỉnh tình trạng viêm, từ đó cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu.Các nhà nghiên cứu cho biết axit béo omega-3 có trong dầu cá có thể giúp giảm lượng đường trong máu bằng cách cải thiện độ nhạy insulin và giảm viêm. Hãy bắt đầu ngày mới với tin tức sức khỏe để xem thêm nội dung bài viết này bạn nhé!
Phối tất ren màu sắc cho trang phục đi chơi ngày 8.3 thêm nổi bật
Bản tin "Xem nhanh 20h" ngày hôm nay có các tin tức đáng chú ý sau: Reuters đưa tin TikTok đã ngừng hoạt động tại Mỹ vào khuya 18.1 ngay trước khi chính thức bị cấm. Ứng dụng TikTok và các ứng dụng của công ty mẹ ByteDance như CapCut hay Lemon8 không còn xuất hiện trên kho ứng dụng của Apple và Google."Một luật cấm TikTok đã được ban hành ở Mỹ. Không may, điều đó đồng nghĩa các bạn không thể sử dụng TikTok từ giờ. Chúng tôi may mắn khi Tổng thống (đắc cử Donald) Trump đã báo hiệu rằng ông ấy sẽ làm việc với chúng tôi về một giải pháp để khôi phục TikTok một khi ông ấy nhậm chức. Xin hãy chờ cập nhật", TikTok thông báo.Trả lời phỏng vấn NBC News ngày 18.1, Tổng thống đắc cử Donald Trump nói "nhiều khả năng" ông sẽ cho TikTok thêm 90 ngày để cắt đứt với cổ đông Trung Quốc, giúp công ty tạm thoát lệnh cấm hoạt động tại Mỹ từ ngày 19.1."Việc gia hạn 90 ngày là điều nhiều khả năng nhất sẽ diễn ra, bởi nó phù hợp. Nếu tôi quyết định làm vậy, có lẽ tôi sẽ công bố vào ngày 20.1", ông Trump nói, nhắc đến ngày nhậm chức của ông.Bà Hanna Horbachova đang mong mỏi rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine sẽ nhanh kết thúc, nhưng bà không đặt kỳ vọng vào ông Donald Trump.Giống như nhiều người Ukraine khác, chủ tiệm bánh này hoài nghi về lời hứa chấm dứt chiến sự nhanh chóng của tổng thống Mỹ sắp nhậm chức. Dù vậy, bà nghĩ rằng vẫn có cơ hội. “Ông Trump có cơ hội đi vào lịch sử như một vị cứu tinh của một quốc gia lớn vì Ukraine thực sự đang bị xóa bỏ”.Người phụ nữ 55 tuổi này không loại trừ khả năng phải từ bỏ ngôi nhà mới của mình ở Dnipro nếu quân đội Nga tiếp tục tiến về phía thành phố miền đông nam này.Các cố vấn của ông Trump hiện thừa nhận rằng sẽ mất nhiều tháng hoặc thậm chí lâu hơn để giải quyết được cuộc chiến. Đó cũng là một cuộc kiểm tra thực tế gắt gao đối với lời cam kết chính sách đối ngoại lớn nhất của ông Trump là đạt được một thỏa thuận hòa bình ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức.Tuy nhiên, một cuộc thăm dò gần đây của công ty nghiên cứu Gradus Research cho thấy một phần ba người Ukraine tin rằng chiến tranh sẽ kết thúc vào cuối năm 2025 - tăng từ khoảng một phần tư trong cuộc thăm dò cách đây 6 tháng.Một phần ba khác cho biết họ nghĩ rằng cuộc chiến sẽ tiếp diễn “trong nhiều năm”, một phần ba khác cho biết quá khó để nói.Quan điểm đàm phán của hai bên xung đột vẫn còn cách xa nhau.Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thúc đẩy mạnh mẽ việc NATO đưa ra lời mời cho Ukraine trở thành thành viên, xem đó như là cách tốt nhất để ngăn chặn hành động của Nga trong tương lai.Tổng thống Vladimir Putin đã nói rằng ông sẵn sàng thảo luận về một thỏa thuận ngừng bắn với ông Trump. Tuy nhiên, ông đã loại trừ việc nhượng bộ lãnh thổ và yêu cầu Kyiv từ bỏ tham vọng gia nhập NATO.Bản tin "Xem nhanh 20h" sẽ quay trở lại vào lúc 20 giờ tối mai với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác tại địa chỉ Thanhnien.vn và kênh YouTube Báo Thanh Niên.
vip win
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
