Nguyễn Tiến Minh, Vũ Thị Trang vào tứ kết cầu lông Vietnam Open
Lễ trao giải Oscar lần thứ 97 vừa khép lại hôm 3.3 (giờ Việt Nam) bằng chiến thắng vang dội của Anora ở 5 hạng mục quan trọng, bao gồm giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất dành cho Mikey Madison. Thành tích của ngôi sao sinh năm 1999 được xem là một bất ngờ không nhỏ ở đêm trao giải. Bởi lẽ, dù cô vốn được nhắc đến là ứng viên mạnh của đường đua năm nay song minh tinh kỳ cựu Demi Moore được đánh giá nhỉnh hơn. Trước khi lễ trao giải điện ảnh lớn nhất năm diễn ra, nhiều cây viết trong ngành hay các trang tin tức uy tín như Variety, The Hollywood Reporter, New York Post… nghiêng về dự đoán Demi Moore (phim The Substance) sẽ giành chiến thắng.Những tấm lòng vàng 15.6.2022
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Món khoai Quảng Bình có gì mà vào top 10 đặc sản quà tặng Việt Nam?
Tại Việt Nam có tới khoảng 85% trẻ em Việt Nam bị sâu, sún răng sữa." Sâu răng có thể bắt đầu ngay khi chiếc răng đầu tiên mọc lên. Nếu không được điều trị, nó có thể gây đau, nhiễm trùng và phá hủy răng sữa, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của trẻ.Nhiều người cho rằng thói quen ăn vặt và đồ ngọt, cùng với vệ sinh răng miệng kém, là nguyên nhân chính gây ra sâu sún răng. Tuy nhiên, nhiều người chưa nhận thức được nguyên nhân sâu xa của vấn đề này.Mảng bám trên răng là lớp màng trơn nhầy không màu, chứa hàng tỷ vi khuẩn và liên tục hình thành. Khi trẻ ăn, đặc biệt là đồ ngọt, vi khuẩn trong mảng bám "ăn" đường, sản sinh axit ăn mòn lớp men răng, gây sâu răng. Đồ ngọt càng nhiều, mảng bám càng hình thành nhanh chóng, thường tập trung ở các vị trí khó quan sát như kẽ răng, viền nướu, mặt sau của răng, khiến việc làm sạch trở nên khó khăn.Răng sữa của trẻ cũng đặc biệt nhạy cảm, vì men răng mỏng và ít khoáng hóa, dễ bị ăn mòn nếu không vệ sinh kỹ lưỡng. Vì vậy, để phòng ngừa sâu răng cho trẻ, việc đầu tiên và quan trọng nhất là làm sạch mảng bám.Theo Viện Nghiên cứu Nha khoa Quốc gia Hoa Kỳ, mảng bám không chỉ gây sâu răng mà còn dẫn đến viêm nướu và các bệnh về răng miệng khác. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của việc vệ sinh răng miệng đúng cách cho trẻ.Chưa hiểu rõ vai trò của làm sạch cơ học, nhiều phụ huynh chỉ tập trung vào việc chống lại vi khuẩn gây sâu răng. Trẻ nhỏ trong giai đoạn 1-3 tuổi thường không hợp tác, dẫn đến việc cha mẹ chọn các biện pháp đơn giản như xịt hoặc bôi mà bỏ qua khâu làm sạch mảng bám.Những biện pháp này không thể làm sạch răng triệt để. Nếu không thực hiện đúng cách, chúng có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Dù có sử dụng hoạt chất diệt vi khuẩn, nhưng nếu không làm sạch mảng bám và thức ăn thừa, chúng sẽ trở thành nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn khác, thúc đẩy hình thành mảng bám mới. Nếu cha mẹ không áp dụng các phương pháp làm sạch cơ học như đánh răng hay dùng gạc làm sạch bề mặt răng, sẽ vô tình tạo điều kiện cho mảng bám hình thành nhanh và dày hơn.Tốt hơn, cha mẹ cần tìm hiểu phương pháp làm sạch răng miệng phù hợp với từng độ tuổi của trẻ và hướng dẫn con thực hiện đúng ngay từ khi những chiếc răng đầu tiên xuất hiện.Để làm sạch răng cho trẻ hiệu quả, việc đầu tiên là loại bỏ thức ăn thừa và mảng bám trên răng. Nếu bỏ qua bước này, các biện pháp như xịt hay bôi sẽ không phát huy tác dụng bảo vệ răng khỏi vi khuẩn gây sâu răng.Có nhiều phương pháp làm sạch mảng bám, nhưng không phải phương pháp nào cũng phù hợp với trẻ em, do tình trạng răng miệng nhạy cảm. Kết hợp làm sạch cơ học và sinh học với các hoạt chất là cách đơn giản mà mẹ có thể áp dụng.Làm sạch cơ học cần thực hiện nhẹ nhàng để tránh tổn thương nướu và men răng. Khi chọn sản phẩm làm sạch, mẹ nên chọn loại không gây kích ứng, tránh khiến trẻ sợ hãi và không hợp tác.Trong giai đoạn 1-3 tuổi, ngoài việc hướng dẫn trẻ đánh răng, mẹ có thể sử dụng gạc vệ sinh răng miệng. Sản phẩm này giúp kiểm soát lực tác động, vệ sinh răng, lưỡi và nướu một cách hiệu quả. Điều này không chỉ giúp giữ răng miệng sạch sẽ mà còn xây dựng thói quen tốt trong chăm sóc răng miệng cho trẻ ngay từ nhỏ.Không thể ngăn cấm con ăn kẹo nhưng giúp con làm sạch răng đúng cách là việc hoàn toàn có thể trong tầm tay của cha mẹ để giúp con có răng miệng khỏe về lâu dài! Chăm sóc răng sữa là việc vô cùng quan trọng trong những năm đầu đời của trẻ. Gạc chống sâu sún răng Dr. Papie 1+ chính là giải pháp hoàn hảo mà mẹ cần để chăm sóc răng miệng cho bé yêu từ khi con tròn 1 tuổi.Trong mỗi miếng Gạc chống sâu sún răng Dr.Papie 1+ đều có thành phần Lactoferrin, Fibregum B, Xylitol, NaCl nên sẽ làm sạch và ngăn ngừa mảng bám cứng đầu, tiêu diệt vi khuẩn gây sâu răng, tái khoáng hóa men răng. Từ đó giữ cho nướu và lưỡi luôn khỏe mạnh, men răng cứng cáp, đồng thời đem lại hơi thở thơm mát tự nhiên.Thành phần dịch chiết lá hẹ trong gạc là kháng sinh tự nhiên, có tác dụng giảm viêm, giảm đau khi bé đang trong giai đoạn mọc răng lại an toàn tuyệt đối, không lo tác dụng phụ. Nhờ vậy, việc vệ sinh răng miệng cho bé không còn là nỗi lo của mẹ.Mẹ muốn con có hàm răng chắc khỏe và nụ cười tươi tắn, đừng bỏ qua Gạc chống sâu sún răng Dr.Papie 1+!Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:Địa chỉ: Số 28-30 TT4A, Khu đô thị Văn Quán - Yên Phúc, Phường Phúc La, Quận Hà Đông, Thành phố Hà NộiSố lưu hành: 240001154/PCBA-HN
Ngày 3.3, theo nguồn tin của Thanh Niên, Sở Nội vụ tỉnh Gia Lai đã có tờ trình gửi Chủ tịch UBND tỉnh về công tác cán bộ.Theo đó, Sở Nội vụ tỉnh Gia Lai dự thảo, trình Chủ tịch UBND tỉnh xem xét quyết định công tác cán bộ về việc nghỉ hưu trước tuổi cho 11 người theo quy định tại Nghị định số 178/2024-NĐ-CP của Chính phủ.Cụ thể, 11 cán bộ, lãnh đạo nghỉ hưu trước tuổi, gồm: Ông Nguyễn Ngọc Cường (59 tuổi, Phó giám đốc Sở KH-CN), bà Rcom Sa Duyên (54 tuổi, Giám đốc Sở LĐ-TB-XH), ông Đặng Phan Chung (54 tuổi, Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH), ông Nguyễn Tùng Khánh (61 tuổi, Giám đốc Sở Ngoại vụ), ông Đỗ Lê Nam (61 tuổi, Phó giám đốc Sở Ngoại vụ), ông Nguyễn Đình Tiến (60 tuổi, Giám đốc Sở Nội vụ), ông Đặng Công Lâm (60 tuổi, Phó giám đốc Sở Tài chính), ông Nguyễn Văn Hạnh (58 tuổi, Phó giám đốc Sở VH-TT-DL), ông Kpă Đô (58 tuổi, Trưởng ban Dân tộc), ông Huỳnh Kim Đồng (58 tuổi, Phó trưởng ban Dân tộc), ông Nguyễn Kim Đại (61 tuổi, Phó giám đốc Sở Xây dựng).Trước đó, ngày 22.2, Sở NN-PTNT tỉnh Gia Lai cũng có văn bản và danh sách gửi Sở Nội vụ tỉnh Gia Lai về việc 134 công chức, viên chức và người lao động thuộc sở này tự nguyện đăng ký nghỉ hưu trước tuổi hoặc thôi việc theo chính sách, chế độ được quy định tại Nghị định số 178/2024/NĐ-CP của Chính phủ.Cụ thể, trong tổng số 134 người xin nghỉ, có 92 công chức (trong đó 83 người nghỉ hưu trước tuổi, 9 người thôi việc), 35 viên chức (31 nghỉ hưu trước tuổi, 4 thôi việc) và 7 người lao động xin nghỉ hưu trước tuổi.
Biệt thự trắng sang chảnh rợp bóng cây của nữ hoàng fashionista
Theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, còn nhiều mặt hàng tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm 2023 như: gỗ đạt 2,3 tỉ USD, tăng 27%; gạo đạt gần 2,1 triệu tấn tương đương 1,4 tỉ USD, tăng 12% về lượng và 40% về giá trị. Đáng chú ý, giá gạo xuất khẩu đạt mức cao kỷ lục 661 USD/tấn, tăng 5%.
