Đánh giá năng lực đợt 1: Toán, văn 'dễ thở'; đến lý, hóa 'thở không ra hơi'
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, trong 2, tại miền Bắc và khu vực Thanh Hóa - Hà Tĩnh đã xảy ra 3 đợt mưa diện rộng vào các ngày 6 - 7.2, 16 - 20.2 và 22 - 26.2; các tỉnh Quảng Bình - Phú Yên xảy ra 3 đợt mưa diện rộng xảy ra vào các ngày 3 - 5.2, 7 - 14.2 và 18 - 26.2. Trong đó đợt mưa từ ngày 18 - 26.2 xuất hiện nhiều ngày mưa vừa, mưa to tại các trạm: Trà My (Quảng Nam) 92 mm, Tuy Hòa (Phú Yên) 93 mm... Khu vực Tây nguyên và Nam bộ xảy ra mưa trái mùa vào ngày 12 - 14.2 và 18 - 24.2. Đáng lưu ý, đợt mưa ngày 12 - 14.2, tại Nam bộ có một số trạm có lượng mưa vượt giá trị lịch sử như: Thủ Dầu Một (Bình Dương) 132 mm, Nhà Bè 120 mm.Trong thời kỳ này, tại trạm khí tượng An Nhơn (Bình Định) đã ghi nhận nhiệt độ cao nhất ngày 33,5 độ C, vượt giá trị lịch sử là 33 độ C cùng thời kỳ.Tổng lượng mưa trên khu vực Tây Bắc bộ, đồng bằng Bắc bộ, Trung bộ, Nam Tây nguyên và miền Đông Nam bộ phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) từ 15 - 30 mm. Trong đó, tại khu vực Trung và Nam Trung bộ, miền Đông Nam bộ cao hơn từ 30 - 70 mm, có nơi cao hơn 200 mm; các nơi khác phổ biến thấp hơn từ 10 - 30 mm so với TBNN cùng thời kỳ.Cơ quan khí tượng dự báo, trong tháng 3, nắng nóng sẽ gia tăng ở khu vực Nam bộ (tập trung ở các tỉnh miền Đông) và xuất hiện cục bộ ở khu Tây Bắc Bắc bộ, Bắc Trung bộ. Khu vực Trung bộ có khả năng xuất hiện một số ngày mưa rào rải rác và có nơi có giông. Nam bộ có thể xuất hiện mưa giông trái mùa.Tại miền Bắc và Bắc Trung bộ phổ biến xấp xỉ TBNN cùng thời kỳ; các khu vực khác cao hơn từ 10 - 20 mm, riêng Trung Trung bộ và Nam Tây nguyên cao hơn từ 20 - 40 mm, có nơi cao hơn so với TBNN cùng thời kỳ.Theo bản tin dự báo dài ngày của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, trong khoảng 10 ngày đầu tháng 3, TP.HCM dao động ở mức nhiệt 25 - 33 độ C. Trong đó, nhiệt độ cao nhất là 33 độ C rơi vào các ngày 4 - 6.3 và 6 - 8.3.Tại TP.Cần Thơ, nhiệt độ dao động từ 24 - 34 độ C, trong đó, nhiệt độ cao nhất là 34 độ C vào ngày 5.3.
HLV Hoàng Anh Tuấn, cầu thủ Hùng Dũng ấn tượng với giải bóng đá 7 người VĐQG
Đề xuất trên được UBND quận 1 nêu ra trong buổi làm việc với Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được chiều 19.3 nhằm khai thác ngắn hạn "đất vàng" trong thời gian chờ thực hiện theo quy hoạch.Trong tháng 2 và tháng 3.2024, UBND quận đã đã gửi văn bản trình UBND TP.HCM phương án sử dụng đối với khu đất 2 - 4 - 6 Hai Bà Trưng 8 - 12 Lê Duẩn. Hiện nay, quận đang chờ đang chờ ý kiến của thành phố triển khai để Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất tạm bàn giao khu đất cho địa phương triển khai.Đại diện Trung tâm Phát triển quỹ đất TP.HCM cho biết quận 1 đề xuất sử dụng tạm 2 khu đất trên làm bãi xe, khu ẩm thực đêm. Theo quy định hiện hành, Trung tâm Phát triển quỹ đất là đơn vị quản lý được phép cho thuê ngắn hạn, khai thác ngắn hạn.Hiện Sở Tài nguyên và Môi trường đang trình UBND TP.HCM đề án khai thác ngắn hạn đối với các khu đất công trên toàn thành phố. "Sau khi thành phố ban hành quy trình cho thuê ngắn hạn, trung tâm sẽ làm việc với quận 1 thống nhất mục đích để công khai kêu gọi đầu tư", đại diện Trung tâm Phát triển quỹ đất nói thêm.Khu đất 8 - 12 Lê Duẩn rộng gần 4.900 m2, ở vị trí đắc địa với 3 mặt tiền đường Lê Duẩn, Hai Bà Trưng và Nguyễn Văn Chiêm. Khu "đất vàng" này liên quan đến vụ án cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Tài giao đất trái phép làm thất thoát tài sản nhà nước. Đến năm 2022, khu đất được bàn giao về cho Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý.Khu đất 2 - 4 - 6 Hai Bà Trưng rộng hơn 6.000 m2 cũng ở vị trí kim cương khi nằm cạnh công trường Mê Linh, gần sông Sài Gòn. Đây là khu đất "khiến" cựu Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cùng hàng loạt quan chức vướng vòng lao lý. Khu đất này được bàn giao về cho Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý từ tháng 10.2022.Cũng tại buổi làm việc, UBND quận 1 kiến nghị sớm có quyết định về chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc đối với dự án Chợ Gà, Gạo thuộc phường Cầu Ông Lãnh, tạo điều kiện thuận lợi trong việc kêu gọi đầu tư dự án phục vụ mục tiêu chỉnh trang đô thị khu vực trung tâm.Lãnh đạo Sở Xây dựng TP.HCM cho biết đang chờ ý kiến phản hồi của các sở ngành liên quan để tổng hợp, hoàn thành trong tháng 3. Theo đó, khu vực này sẽ được tăng chỉ tiêu xây dựng, quy hoạch để thu hút đầu tư.
Giá cà phê tiếp tục tăng
Tại chương trình, 200 phần quà, mỗi phần trị giá 1 triệu đồng gồm tiền mặt và nhu yếu phẩm, đã được trao tận tay các hộ gia đình khó khăn ở 3 xã Qui Đức, Phong Phú và Đa Phước (H.Bình Chánh). Tổng kinh phí 200 triệu đồng do Công ty VWS tài trợ. Nhận được phần quà ý nghĩa, anh Trà Văn Vạn (49 tuổi, ở xã Đa Phước) cho biết, do bị khuyết tật chân nên anh phải di chuyển bằng xe lăn để bán vé số, mỗi ngày kiếm được khoảng 100.000 đồng nuôi vợ và con nhỏ. Biết được hoàn cảnh của anh Vạn, Phó tổng giám đốc VWS Huỳnh Lan Phương đã gửi thêm lì xì để anh Vạn mua sữa cho con.Phát biểu tại chương trình, bà Phương cho biết, ngay khi VWS bắt đầu đầu tư và hoạt động tại Việt Nam đã tâm nguyện rằng phải hỗ trợ, chung tay cùng địa phương chăm lo cho người có hoàn cảnh khó khăn. "Nhiều năm liền, VWS thường xuyên phối hợp cùng chính quyền H.Bình Chánh chăm lo cho người nghèo mỗi dịp tết đến xuân về. Năm qua, dù VWS vẫn còn gặp không ít khó khăn nhưng vẫn giữ nguyên các hoạt động chăm lo đến bà con, các hộ gia đình cần giúp đỡ. Được chia sẻ khó khăn và góp phần chăm lo vật chất cho người dân có một cái tết vui tươi, đầm ấm là niềm hạnh phúc của chúng tôi", bà Phương nói.Gửi lời cám ơn đến VWS, ông Đỗ Văn Thảo, Phó bí thư thường trực Đảng ủy xã Đa Phước (H.Bình Chánh) cho biết, đây là những phần quà mang rất nhiều ý nghĩa về tinh thần tương thân tương ái, mang nhiều tình cảm của đơn vị tài trợ. Đồng thời thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo TP.HCM với mong muốn giúp bà con đón một mùa xuân đầm ấm, nghĩa tình.Cũng trong ngày 14.1, các đoàn công tác của HĐND TP.HCM và Liên đoàn Lao động H.Bình Chánh đã đến thăm, chúc tết và động viên tập thể lãnh đạo, công nhân viên và người lao động đang làm việc tại VWS. Đồng thời các đơn vị đã lì xì cho những công nhân làm việc xuyên tết, góp phần làm đẹp môi trường thành phố.Ông Cao Thanh Bình, Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND TP.HCM bày tỏ sự trân trọng với những nỗ lực gắn kết của VWS với Công đoàn Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội - HĐND TP.HCM và Ban Văn hóa - Xã hội trong việc thực hiện các hoạt động xã hội ý nghĩa. "Các chương trình thiết thực như thăm hỏi các gia đình chính sách, hỗ trợ những hộ khó khăn, tổ chức khám chữa bệnh và trao quà cho đoàn viên Công đoàn thuộc các gia đình chính sách trên địa bàn thành phố đã đem lại nhiều giá trị nhân văn sâu sắc. Tình cảm chân thành mà VWS dành cho cộng đồng, dù là những người đang công tác hay đã về hưu", ông Bình nói.Còn ông Nguyễn Ngọc Bảo, Phó chủ tịch thường trực Liên đoàn Lao động H.Bình Chánh nhấn mạnh, việc thăm hỏi doanh nghiệp và người lao động vào dịp tết đã trở thành truyền thống ý nghĩa của tổ chức Công đoàn. Đây không chỉ là đợt cao điểm trong việc chăm lo cho người lao động, mà còn thể hiện sự gắn bó giữa người lao động và ban lãnh đạo các cơ quan, doanh nghiệp. Liên đoàn Lao động H.Bình Chánh cũng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến VWS vì sự đồng hành và hỗ trợ tạo điều kiện để Công đoàn cơ sở hoạt động hiệu quả.
Với nhiều người, cuộc khẩu chiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng chỉ là chuyện bộc phát.Tuy nhiên, theo nhiều nguồn tin, sự việc diễn ra sau nhiều tuần bất mãn từ nhóm ông Trump.Tổng thống Mỹ, cùng với các trợ lý hàng đầu, đã xem nhà lãnh đạo Ukraine là chướng ngại trên con đường nhanh chóng chấm dứt xung đột, khôi phục quan hệ với Nga và chốt được thỏa thuận khoáng sản đầy tiềm năng sinh lợi.Từ Washington, cựu phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng phụ trách châu Âu và NATO, John Townsend, đã mô tả sự cố là “màn diễn” mặc dù ông cho rằng có lẽ nó không được lên kế hoạch trước.Ông Townsend nhận định: “Chắc chắn họ đã không ngần ngại nhảy vào và biến tình hình trở nên chẳng khác gì một cuộc ẩu đả trong quán rượu”.Tổng thống Trump từ lâu đã chọn cách tiếp cận đối đầu dành cho cả ông Zelensky lẫn Ukraine. Nhưng sự chia rẽ này càng gia tăng trong nhiều ngày gần đây khi các cuộc đàm phán liên quan đến thỏa thuận khoáng sản bị đình trệ.Hai quan chức Nhà Trắng cho biết không hề có tính toán nào để bất ngờ chèn ép tổng thống Ukraine, còn Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham cho biết ông hy vọng thỏa thuận sẽ “diễn ra tốt đẹp”.Sự bực bội về thỏa thuận khoáng sản đã đe dọa làm chệch hướng chuyến đi của ông Zelensky ngay cả trước khi nó bắt đầu.Một quan chức Nhà Trắng khác ngày 26.2 nói ông không nghĩ lời mời “còn ý nghĩa” sau khi tổng thống Ukraine tỏ ra ngần ngại chuyện ký kết thỏa thuận. Nhưng sau đó, hai bên đã đạt được thỏa thuận và Tổng thống Zelensky khởi hành.Tuy nhiên, ông Trump cũng có những sự thất vọng khác.Trong những tuần gần đây, ông đã nói với các cố vấn thân cận nhất của mình rằng ông không thích cách Tổng thống Zelensky cố gắng giành được sự ủng hộ của Mỹ cho Ukraine. Chủ nhân Nhà Trắng khẳng định ông Zelensky đã sử dụng các “ngón nghề trong biểu diễn” để tìm cách ghi điểm với giới truyền thông và Quốc hội.Ông Trump còn công khai thúc đẩy Ukraine tổ chức bầu cử và chỉ trích ông Zelensky vì không thực hiện điều đó sau khi nhiệm kỳ 5 năm của ông ấy đã kết thúc hồi năm 2024.Đồng thời, ông Trump đã đảo lộn chính sách đối ngoại của Mỹ trong nhiều năm qua bằng cách công khai nghiêng về phía Tổng thống Vladimir Putin, nói rằng ông “tin tưởng” nhà lãnh đạo Nga trong mong muốn chấm dứt chiến sự. Đó là niềm tin mà hầu hết các quan chức phương Tây đều chỉ trích.
'Khách ruột' tăng tốc tới VN
Khoảng 23 giờ 55 ngày 5.1, Tổ công tác của Đội CSGT số 14 (thuộc Phòng CSGT Công an Hà Nội) làm nhiệm vụ tại đường Nghiêm Xuân Yêm (Q.Hoàng Mai) phát hiện xe ô tô dán biểu tượng xe cứu thương và gắn thiết bị phát tín hiệu ưu tiên mang biển số 30E - 741.XX không chở bệnh nhân mà chở cổ động viên đi "bão" sau trận thắng của đội tuyển bóng đá nam Việt Nam.Quá trình di chuyển, các cổ động viên mở cửa sau xe để giăng cờ và hò reo, gây phản cảm.Người cầm lái chiếc xe cứu thương là anh L.T.H (34 tuổi, trú H.Yên Định, Thanh Hóa), không xuất trình được giấy phép lái xe, đăng ký xe và tem kiểm định an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường đã hết hạn hơn 1 tháng.Đáng chú ý, nam tài xế này còn vi phạm nồng độ cồn ở mức rất cao, lên tới 0,514 mg/l khí thở.Đội CSGT số 14 đã lập biên bản đối với anh H. về các lỗi sử dụng thiết bị ưu tiên không đúng mục đích, điều khiển xe vi phạm nồng độ cồn, không có giấy phép lái xe và các giấy tờ liên quan. Tổng mức phạt đối anh H. sẽ lên tới hơn 60 triệu đồng và tạm giữ phương tiện.Trung tá Trần Tuấn Anh cho hay, đây là trường hợp đầu tiên Đội CSGT số 14 phát hiện nồng độ cồn ở mức trên kịch khung kể từ khi Nghị định 168/2024/NĐ-CP có hiệu lực. Ngoài ra, việc sử dụng xe cứu thương không đúng mục đích là hành vi đặc biệt nghiêm trọng.
Công nghệ số, chuyển đổi số là nhu cầu của doanh nghiệp
Học sinh chương trình tiếng Anh tích hợp nhận chứng chỉ Pearson Edexcel với kết quả cao
Lễ giao thừa hay còn gọi lễ Trừ tịch; trong đó trừ là trao lại chức quan, tịch là ban đêm. Lễ Trừ tịch được cử hành ngay thời khắc giao thừa để tiễn vị thần năm cũ, đón vị thần năm mới. Về mặt tâm lý, đó là lúc các gia đình người Việt chúng ta sẵn sàng gác lại hết những gì đã diễn ra một năm để mở đầu một năm mới với nhiều hy vọng mới.Các chuyên gia văn hóa cho hay, người xưa tin rằng, mỗi năm có một vị Hành khiển coi việc nhân gian. Hết một năm, thần năm cũ bàn giao lại công việc cho vị thần năm mới nên các gia đình có mâm cúng ở ngoài trời để tiễn thần năm cũ và đón thần năm mới về với gia đình.Theo Nhất Thanh trong Đất lề quê thói, có mười hai vị Hành khiển luân phiên nhau mỗi 12 năm kể từ năm Tý đến năm Hợi là, hết lượt lại quay trở lại năm Tý với vị Hành khiển của năm ấy. Người xưa quan niệm, Hành khiển có ông thiện ông ác. Có năm trời ra tai hạn hán lụt lội mất mùa đói kém, hay dịch tễ nguy hại, là do sớ tấu của Hành khiển, trừng phạt vua quan không có nhân chính hay dân ăn ở càn rỡ. Lễ trừ tịch tiễn và đón các vị Hành khiển Phán quan của năm cũ năm mới, đồng thời cầu cúng cả Thành hoàng Bổn cảnh và Thổ địa Thần kỳ.Ý nghĩa của lễ Trừ tịch là gác lại hết những gì đã diễn ra trong năm cũ hay đem bỏ hết đi những điều không may mắn của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến. Sau khi cúng giao thừa, các gia đình bắt đầu cúng ông Địa (miền Nam) hay Thổ Công (miền Bắc) và chuẩn bị ăn tết.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo Đại học Quốc gia TP.HCM cho hay, sau khi cúng giao thừa, việc ăn hay chơi giao thừa gần đây mới được nhắc đến. Người Việt xem trọng ngưỡng ban đầu, cho rằng đầu xuôi đuôi lọt nên thời khắc đầu tiên của năm mới (giao thừa) rất được coi trọng, trở thành một cái "ngưỡng" tâm lý và cả góc độ tâm linh. Vào thời khắc này, người Việt có xu hướng tạm gác lại hết mọi bộn bề của cuộc sống, những cái làm được và chưa làm được của năm qua, tạm quên đi vai trò xã hội cá nhân để dành thời gian bên gia đình mình, trong sự cộng cảm giữa thế giới hôm qua (qua hình ảnh ông bà tổ tiên và truyền thống gia đình) và hôm nay (sự đoàn tụ các thành viên gia đình). Trong gia đình những ngày này ngập tràn yêu thương, gắn bó, mối quan hệ ruột thịt.Đây cũng là thời khắc các thành viên trong cùng một gia đình quây quần bên nhau ở thời khắc chuyển giao từ năm cũ qua năm mới, là cơ hội để các thành viên trong gia đình xích lại gần nhau hơn, cảm nhận rõ hơn mối quan hệ giữa mình và các thành viên xung quanh, và hiểu rõ hơn vai trò, trách nhiệm của mình đối với gia đình. Ở các vùng nông thôn trước đây, các gia đình còn có thói quen cùng nhau xem ti vi, kể chuyện, nghe nhạc bên mâm cỗ giao thừa. Theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, ngày trước, người Việt đón giao thừa gắn liền với không khí ấm cúng gia đình, ai nấy cũng chờ đợi giao thừa để kéo gần sự cộng cảm giữa các thành viên trong gia đình với nhau. Từ đó, mọi người có xu hướng đoàn tụ bên gia đình, không đi ra ngoài vào đêm giao thừa. Con cái khi trưởng thành, có gia đình riêng cũng tranh thủ về quê đón tết cùng cha mẹ, cùng nhau đón giao thừa, một mặt tìm kiếm cảm giác ấm cúng, hạnh phúc bên bố mẹ mình, mặt khác cũng muốn tạo dựng những trải nghiệm và ký ức tốt đẹp cho con cái mình. Cứ như vậy, truyền thống được tiếp nối, các thế hệ người Việt Nam lớn lên lại làm theo ký ức tuổi thơ, đến khi làm bố, làm mẹ không quên học hỏi bố mẹ mình để truyền lại cho con. Những ai vì nhiều điều kiện khách quan không thể về đón giao thừa và ăn tết với gia đình, chẳng hạn những người lính ở biên cương - hải đảo, kỹ sư và công nhân làm việc ở công trường, những người đi làm ăn xa xứ và đặc biệt là đang học tập, làm việc ở nước ngoài chắc hẳn sẽ rõ hơn ai hết những thiệt thòi của chính mình.Trong cuộc sống hiện đại, ngoài xã hội có nhiều hoạt động mang tính tương tác cộng đồng như bắn pháo hoa, tổ chức đêm nhạc hội mừng năm mới… Các hoạt động này thu hút một số người trẻ thay vì ở nhà đón giao thừa lại cùng nhau ra phố ngắm pháo hoa hay tham gia vào một buổi nhạc hội với bạn bè.Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Ngọc Thơ nhìn nhận, điều này có thể làm thay đổi về quan niệm đoàn tụ gia đình thời khắc giao thừa, nhưng càng ngày người ta càng chấp nhận nó. Ngày trước, người Việt quan tâm việc cả gia đình phải ở bên nhau trong thời khắc giao thừa, cùng nhau vượt "ngưỡng" trừ tịch, nhưng càng về sau nhiều gia đình cho phép con cái nam nữ thanh niên xuống phố với bạn bè. Có thể nói, không khí đoàn tụ gia đình đêm giao thừa đã mở rộng ra thành một phạm trù rộng lớn hơn: không gian hội tụ và cộng cảm xã hội. Vì vậy, nhiều thanh niên không đón giao thừa ở nhà mà tập trung đông đúc ở trung tâm thành phố, thị xã, thị trấn để cùng ngắm pháo hoa và đón giao thừa với chúng bạn và những người xung quanh cũng có ý nghĩa của nó, đó là một cảm xúc xã hội được thăng hoa, khi những người trẻ không quen biết xích lại gần như y hệt như một đại gia đình vậy."Đương nhiên việc đón giao thừa ngoài phố không thể nào có được cảm giác thiêng liêng như khi đón giao thừa bên gia đình, nơi cả nhà cùng cảm thụ được sự ấm cúng và hạnh phúc trọn vẹn dưới sự mầu nhiệm của sự chuyển giao đất trời và trong sự kết nối tinh thần với tổ tiên ông bà của nhiều thế hệ trước. Đó cũng chính là lý do nhiều bậc cao niên không muốn cùng con cháu đi du lịch xa nhà trong dịp tết", nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.
U.23 Indonesia đá hay thế, nếu không thắng nổi U.23 Guinea để giành vé vớt Olympic thì phí
Bác sĩ Bình chia sẻ thêm: "Gãy dương vật là tình trạng vỡ bao trắng thể hang do chấn thương khi dương vật đang cương. Thường xảy ra khi quan hệ tình dục mạnh bạo, dương vật trượt ra ngoài âm đạo và va vào đáy chậu hoặc xương mu, dẫn đến gãy dương vật. Thông thường sau khi mổ, bệnh nhân sẽ nằm viện 1-2 ngày để theo dõi. Thời gian để dương vật trở về bình thường là 2 - 4 tuần".
trò chơi nấu ăn miễn phí
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
