Án treo, xét xử sao cho đúng: Luật và hướng dẫn phải rõ ràng để áp dụng minh bạch
Gừng Huế nổi tiếng từ xưa đến nay bởi đặc tính thơm, cay hơn gừng các vùng khác. Đặc biệt phải là củ gừng Tuần - vùng đất đồi pha sỏi phía tây bắc thành phố Huế. Thế nên, trong những con hẻm nhỏ trên các tuyến đường khu vực Tuần, ven sông Hương, Minh Mạng... không quá khó để gặp cảnh người dân mang cả chảo, bếp, vòi nước, bàn xắt... ra tận ngoài đường để làm mứt gừng bán tết.Theo những lò làm mứt gừng ở Huế, nguyên liệu làm món mứt gừng Huế phải dùng củ gừng được trồng trên vùng đất ở ngã ba Tuần nơi hai nhánh tả ngạn và hữu ngạn của dòng sông Hương gặp nhau mới có vị cay nồng, dậy hương thơm khác những nơi khác.BS Lương Ngọc Trung - Bệnh viện FV: Không ngừng học hỏi để cứu giúp bệnh nhân
Na Tra 2 (Na Tra: Ma đồng náo hải) đang làm mưa làm gió tại các rạp Trung Quốc. Đặc biệt, nhân vật Đông Hải Long vương Ngao Quảng chiếm cảm tình của nhiều khán giả. Hàng loạt phân đoạn và hình ảnh về Ngao Quảng trong phim được chia sẻ rầm rộ qua khắp các phương tiện truyền thông. Trên Weibo cũng như các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc khác, đông đảo người xem phấn khích tán thưởng vẻ ngoài của nhân vật ảo này uy vũ, lạnh lùng và đẹp cuốn hút. Những cảnh Ngao Quảng che chở con trai út Ngao Bính cũng được bàn luận sôi nổi. Thậm chí, một bộ phận fan phim khẳng định Ngao Quảng là điểm cộng lớn của Na Tra 2. Ngoài sự xuất hiện của Đông Hải Long vương Ngao Quảng, Na Tra: Ma đồng náo hải còn gây ấn tượng với cốt truyện tốt, tạo hình nhân vật tinh tế, hiệu ứng kỹ xảo đẹp mắt, cảnh chiến đấu mượt mà… Tác phẩm phù hợp với không khí mùa Tết nguyên đán, khi cả gia đình nhiều thế hệ cùng ra rạp. Trên Douban, Na Tra 2 nhận về điểm số 8,6/10, vượt con số 8,4 của phần đầu tiên. Phần 2 của Na Tra có gần 50% đánh giá 5 sao.Na Tra 2 không chỉ thành công lớn về mặt truyền miệng mà còn hốt bạc phòng vé. Số liệu thống kê từ Maoyan ghi nhận trong ngày đầu tiên (29.1) phim ra mắt đã đạt hơn 482 triệu nhân dân tệ (1.683 tỉ đồng), ngày 30.1 thu về 478 triệu nhân dân tệ (1.668 tỉ đồng), ngày 31.1 cán mốc 612 triệu nhân dân tệ (2.136 tỉ đồng). Tính đến sáng 1.2, tổng doanh thu Na Tra: Ma đồng náo hải là 1.572 tỉ nhân dân tệ (5.487 tỉ đồng), bỏ xa loạt tác phẩm chiếu Tết còn lại. Maoyan dự đoán tác phẩm sẽ "gom" được hơn 6 tỉ nhân dân tệ (21.000 tỉ đồng), đồng thời đi vào lịch sử những phim có doanh thu cao nhất điện ảnh Trung Quốc. Cũng trong ngày 31.1, top 3 tác phẩm màn ảnh rộng ăn khách nhất ở Trung Quốc dịp năm mới này là Na Tra: Ma đồng náo hải, Thám tử phố Tàu 1900 với 358 triệu nhân dân tệ (1.249 tỉ đồng) và Phong thần 2 "cá kiếm" được 137 triệu nhân dân tệ (478 tỉ đồng). Đường đua phim chiếu rạp mùa Tết nguyên đán năm nay ở đất nước đông dân gồm 6 tác phẩm: Na Tra 2 (Na Tra: Ma đồng náo hải), Đường thám 1900 (Thám tử phố tàu 1900), Phong thần 2 (Phong thần tam bộ khúc 2 Chiến hỏa tây kỳ), Anh hùng xạ điêu: Hiệp chi đại giả, Gấu Bonnie: Tái khởi tương lai và Hành động giao long. Riêng chất lượng của Đường thám 1900 (Thám tử phố tàu 1900), Phong thần 2 (Phong thần tam bộ khúc 2 Chiến hỏa tây kỳ) và Anh hùng xạ điêu: Hiệp chi đại giả đều gây tranh cãi lớn. Hai phần phim về Na Tra do Sủi Cảo (tên thật Dương Vũ) làm đạo diễn. Na Tra 2 được kỳ vọng sẽ vượt qua loạt kỷ lục của phần 1 từng công chiếu năm 2019. Thời điểm đó, Na Tra 1 (Na Tra: Ma đồng giáng thế) đạt doanh thu 5 tỉ nhân dân tệ (17.300 tỉ đồng), xếp thứ tư phim ăn khách nhất lịch sử phòng vé Trung Quốc.
Gia Lai: Tai nạn liên hoàn trên QL14, 2 người tử vong
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Trở về cùng đội tuyển Việt Nam vào chiều 6.1, Xuân Son được đưa đến Trung tâm Y học Thể thao Vinmec - địa chỉ uy tín, đã từng điều trị chấn thương cho nhiều cầu thủ Việt Nam.Sau khi tiến hành các kiểm tra chuyên sâu và hội chẩn chuyên gia, Vinmec xác định vết thương của Xuân Son nghiêm trọng hơn so với ghi nhận ban đầu. Kết quả hội chẩn ghi nhận: Xuân Son bị gãy kín phức tạp 1/3 giữa thân hai xương cẳng chân, có mảnh rời lớn. Các bác sĩ tại Trung tâm Y học Thể thao Vinmec đã quyết định phương pháp phẫu thuật kết hợp xương kín bằng đinh nội tủy có chốt dưới màn hình tăng sáng.Đây là giải pháp phẫu thuật ít xâm lấn, giúp giảm thiểu tổn thương mô mềm và đảm bảo phục hồi nhanh chóng. Ca phẫu thuật bắt đầu từ 20 giờ 18, đến 21 giờ 43 thì hoàn tất. Bác sĩ thực hiện ca phẫu thuật là giáo sư Trần Trung Dũng, giám đốc Chuyên ngành chấn thương chỉnh hình & cơ xương khớp thuộc hệ thống y tế Vinmec.Bác sĩ chia sẻ: "Chúng tôi vừa kết thúc ca mổ cho Xuân Son. Về cơ bản đây là một chấn thương khá nặng: gãy hai mảnh rời rất lớn, một mảnh 3 cm, một mảnh 7 cm. Chúng tôi mong muốn giúp bạn ấy phục hồi nhanh nhất. Về chấn thương xương, chúng tôi thực hiện kỹ thuật đóng đinh nội tủy, không mở ổ gẫy. Về cơ bản là giữ được giải phẫu, không làm xô lệch các mảnh gẫy, không cần thiết phải mở ổ gẫy ra. Vì vậy thời gian cuộc phẫu thuật kéo dài hơn mức bình thường, rơi vào khoảng 1 tiếng rưỡi. Quá trình mổ được kiểm tra bằng siêu âm và CT, đảm bảo các yêu cầu của giải phẫu, nắn chỉnh và cố định. Cho tới hiện tại, ca mổ đã thành công tốt đẹp.Sau khi mổ xong, bệnh nhân tỉnh lại sẽ được đưa về phòng và ngay lập tức được sử dụng các phương pháp trị liệu. Bao gồm: trị liệu lạnh, vận động mát xa tại chỗ. Ngày mai 7.1, bệnh nhân có thể tập di chuyển bằng nạng hoặc xe lăn. Sau đó, tới khu Chấn thương chỉnh y học thể thao Vinmec, để tập luyện với các dụng cụ chuyên biệt".Chị Marcele Seippel, vợ của Xuân Son, chia sẻ trước khi chồng lên bàn mổ: “Tất nhiên tôi rất lo lắng, nhưng tôi hiểu rằng trong thể thao, chấn thương là điều khó tránh khỏi. Điều quan trọng nhất là tôi hoàn toàn tin tưởng vào các bác sĩ của Vinmec. Họ đã chăm sóc gia đình tôi, và con trai chúng tôi cũng được sinh tại đây!”Xuân Son sẽ được chuyển sang khu vực hồi sức tích cực để theo dõi và đánh giá tình trạng. Nhiều khả năng Xuân Son sẽ mất khoảng 3 tháng mới có thể tập nhẹ trở lại. Và có thể thêm thời gian khoảng ít tháng để anh trở lại sân cỏ.
Đường bị sụt lún
Ngày 13.3, nguồn tin của PV Thanh Niên cho biết thẩm phán Phan Thanh Tòng (48 tuổi, quê quán H.Châu Thành, Bến Tre), Phó chánh án TAND tỉnh Bến Tre, đã gửi đơn xin nghỉ việc. Việc thẩm phán Tòng xin nghỉ việc đã được lãnh đạo TAND tỉnh Bến Tre thông báo trong hệ thống TAND 2 cấp tại Bến Tre.Nội dung đơn xin nghỉ việc theo nguyện vọng của thẩm phán Phan Thanh Tòng đã được gửi đến TAND tối cao và Tỉnh ủy Bến Tre. Trong đơn, ông Tòng xin nghỉ vì lý do sức khỏe và công việc gia đình. Tỉnh ủy Bến Tre xác nhận đã nhận được đơn xin nghỉ việc của thẩm phán Phan Thanh Tòng và đang trong quá trình xem xét.Theo quy định, nếu nguyện vọng của Phó chánh án TAND tỉnh Bến Tre được TAND tối cao và Tỉnh ủy Bến Tre đồng ý thì TAND tỉnh Bến Tre sẽ triển khai thác các thủ tục bàn giao công việc, hưởng chế độ nghỉ hưu theo nguyện vọng.Thẩm phán Phan Thanh Tòng được bổ nhiệm giữ chức vụ Phó chánh án TAND tỉnh Bến Tre với thời hạn 5 năm, kể từ ngày 1.8.2022. Ông được Chánh án TAND tỉnh Bến Tre phân công phụ trách án trong lĩnh vực dân sự.Năm 2022, thẩm phán Phan Thanh Tòng được tặng thưởng danh hiệu “Thẩm phán giỏi”, là một trong 47 thẩm phán TAND các cấp toàn quốc được tặng thưởng danh hiệu này.