Phụ nữ châu Á 'lấn sân' các công việc vốn do đàn ông thống trị
Xuân về cho miền quê phía nam Quảng Ngãi ngập tràn niềm vui. Cảm xúc trào dâng khi xem đội hát múa sắc bùa tổ dân phố Tân Diêm (P.Phổ Thạnh, TX.Đức Phổ, Quảng Ngãi) trình diễn loại hình nghệ thuật trao truyền qua bao thế hệ.Ở tuổi 65, ông Cái (đội trưởng) Lê Cơ vẫn mải mê với sắc bùa dẫu còn bao nỗi lo toan. Ngẫm lại, ông gắn bó với sắc bùa hơn nửa thế kỷ. Ông kể, ngày thơ bé, ông say mê xem hát múa sắc bùa vào dịp xuân về, làng quê vơi nỗi âu lo khói lửa chiến tranh...Đôi tay chai sần của ông Cái sau bao ngày chèo ghe buông lưới hay nhọc nhằn trên đồng muối vỗ vào mặt trống khá thuần thục. Nhạc công gõ phách gỗ điêu luyện như nghệ sĩ thực thụ. Sênh tiền trên đôi tay thiếu niên rung lắc tạo ra âm thanh rộn ràng hòa cùng lời ca dân dã nơi làng quê.Tuổi mười ba, ông Cơ và nhóm bạn theo chân những bậc cao niên trong làng du xuân cùng điệu sắc bùa. Chiều nhạt nắng, đoàn sắc bùa đến tận nhà hát múa theo yêu cầu của người dân trong vùng. Đầu tiên là bài mở ngõ với lời ca dân dã: "Mở ngõ, mở ngõ/Khoen trên còn xỏ/Chốt dưới còn gài...".Thế rồi gia chủ mở ngõ, nét mặt rạng ngời niềm vui mời đội hát vào nhà. Sau khi hát múa vái lạy tổ tiên và chúc phúc cho gia chủ, đội hát nhận tiền thưởng cùng lời cảm ơn, chuyển sang phục vụ nhà bên theo yêu cầu của chủ nhân. Gió từ biển thổi vào bờ, lướt trên những con đường nơi làng quê trong đêm xuân se lạnh. Song, nhiều người nô nức theo xem. Họ thích thú với điệu múa uyển chuyển của ông Cơ và nhóm bạn, lời ca hòa cùng tiếng nhạc rộn ràng.Điệu múa đèn mềm mại, lung linh trong đêm tối tạo nên khung cảnh huyền ảo, cuốn hút người xem. Có người mải mê theo xem rồi mời đoàn sắc bùa về nhà mình biểu diễn trước bàn thờ tổ tiên. "Tết hồi đó xóm làng vui lắm. Nhiều người ưa thích sắc bùa mời đến nhà múa hát cầu chúc gặp nhiều may mắn. Tiền công chẳng đáng là bao nhưng được phục vụ cho bà con là vui lắm rồi", ông Cơ nhớ lại. Hơn mười năm trước, ông Cơ đảm nhận vai trò ông Cái trong đội sắc bùa thay cho bậc cao niên. Ông lo lắng sắc bùa sẽ bị mai một trước thời đại công nghệ thông tin rộng mở cùng nhiều phương thức nghe nhìn hiện nay. Thế là ông cùng người bạn thân Nguyễn Hưng Liễm tìm cách "giữ lửa" sắc bùa đối với những thiếu niên trong đội, tạo điều kiện cho các em được hát múa mỗi khi có dịp.Gần tết, hai ông cùng các em miệt mài tập luyện. Ông Cơ tận tình hướng dẫn các em từng động tác múa; chỉ bảo cách luyến láy, nhấn nhá khi hát cho lời ca mượt mà làm say đắm người nghe. Sau vài năm, các em đi học xa, ông lại thuyết phục những thành viên mới vào đội và tận tình hướng dẫn."Lúc đầu học hát múa sắc bùa rất khó nhưng chú Cơ luôn động viên, nhiệt tình chỉ bảo nên bọn em cố gắng tập luyện. Hát miết rồi quen. Nhờ chú mà bọn em biết hát và yêu thích sắc bùa...", em Ngô Thị Tuyết Ngân bộc bạch. Sáng mùng 1 Tết Nguyên đán, các thành viên trong đội tụ họp tại sân nhà văn hóa tổ dân phố cùng mọi người chào cờ đầu năm. Sau khi nghe thư của Chủ tịch nước chúc mừng năm mới, cả đội biểu diễn với âm điệu rộn rã mừng xuân sang. Sau tiết mục hát múa sắc bùa là tràng vỗ tay tán thưởng kéo dài.Mùng 3 tết, cả đội khăn áo chỉnh tề hát múa tại lễ hội cầu ngư bên cửa biển Sa Huỳnh. Mọi người chăm chú xem điệu múa uyển chuyển, lắng nghe lời ca ngân nga trong nắng sớm. Lời ca giục giã ngư dân điều khiển tàu cá rẽ sóng vươn khơi...Nhiều du khách đến Sa Huỳnh thưởng ngoạn khung cảnh hoang sơ và thơ mộng, tìm hiểu văn hóa Sa Huỳnh có niên đại khoảng 3.000 năm trước, thưởng thức những món ngon chế biến từ hải sản vừa được vớt lên từ biển. Họ hào hứng khi được trải nghiệm công việc của diêm dân trên đồng muối Sa Huỳnh. Nhiều người lưu lại nơi đây và cho biết rất hứng thú khi xem hát múa sắc bùa..."Thù lao biểu diễn chỉ đủ dẫn các cháu đi ăn ly chè hay tô cháo khuya nhưng vui lắm. Qua đó, chúng tôi có dịp giới thiệu về đất và người Sa Huỳnh đến với khách phương xa...", ông Cơ tâm sự. Theo ông Lê Minh Phụng, Phó chủ tịch UBND P.Phổ Thạnh, ông Lê Cơ cùng ông Nguyễn Hưng Liễm tích cực bảo tồn nghệ thuật sắc bùa. Ông Cơ miệt mài tìm tòi, sáng tác những bài hát với câu từ mới, phản ánh kịp thời sự đổi thay của quê hương."Lời ca của ông động viên tinh thần bà con sau những giờ làm việc mệt nhọc, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa của địa phương. Ông Cơ cùng đội sắc bùa quảng bá văn hóa bản địa đến du khách, tham gia các hoạt động cộng đồng trong bảo vệ môi trường, bảo tồn đồng muối truyền thống... Sự đóng góp của ông được cán bộ và nhân dân tin yêu, mến phục", ông Phụng nói.Lời ca giục giã lòng ngườiTheo các bậc cao niên ở P.Phổ Thạnh, không rõ sắc bùa có từ khi nào, họ chỉ biết rằng, những "nghệ sĩ chân quê" khi vận đồ màu đỏ, xanh hay vàng say sưa hát múa làm mê mẩn người xem. Sắc bùa được trình diễn tại những lễ hội, giới thiệu về đất và người Sa Huỳnh, hát chúc mừng vào dịp đầu xuân phục vụ du khách đến tham quan. Lời ca được cải biên cho phù hợp với sự đổi thay của cuộc sống.Lời ca sắc bùa giục giã ngư dân bám biển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc: "Đây Hoàng Sa - kia Trường Sa/Hai vùng quần đảo nước ta bao đời/Tàu thuyền lướt sóng ra khơi/Đánh bắt hải sản biển trời bao la/Hoàng Sa gần lắm Trường Sa/Đây là quần đảo ông cha lưu truyền... Hôm nay năm mới bước sang/Chúc mừng biển đảo bình an muôn đời".Việt Nam kéo giá cà phê Brazil tăng mạnh
Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, sự suy giảm testosterone này có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe lâu dài. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo giảm testosterone ở nam giới.Testosterone thấp có thể dẫn đến tăng cân, đặc biệt là tích tụ mỡ thừa quanh bụng. Tình trạng mỡ thừa tích tụ trên cơ thể quá nhiều sẽ ức chế khả năng tiết testosterone, dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết. Không những vậy, các tế bào mỡ có thể chuyển đổi testosterone thành estrogen, khiến mức testosterone càng giảm nhiều hơn, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Để ứng phó, nam giới cần áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, ăn các loại thực phẩm chất lượng như rau lá xanh, protein nạc, các loại hạt cùng các món thực giàu kẽm, vitamin D. Bên cạnh đó, các món nhiều đường và thực phẩm chế biến như xúc xích, thịt nguội, lạp xưởng cần phải hạn chế. Nâng tạ sẽ giúp tăng cơ, đốt mỡ và tăng testosterone.Nồng độ testosterone thấp khiến nam giới cảm thấy mệt mỏi, mức năng lượng thấp. Tình trạng này vẫn xảy ra ngay cả khi họ ngủ đủ giấc. Nguyên nhân là do mức testosterone chịu trách nhiệm điều chỉnh mức năng lượng của cơ thể.Để xử lý, nam giới cần ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng/đêm. Giảm căng thẳng vì căng thẳng sẽ kích thích cơ thể tạo hoóc môn cortisol. Cortisol quá cao sẽ ức chế testosterone.Testosterone thấp sẽ tác động trực tiếp đến giảm ham muốn tình dục. Nguyên nhân có thể do suy tinh hoàn, lão hóa, mất cân bằng nội tiết ở tuyến yên hay vùng dưới đồi.Cách khắc phục là cần tập thể dục thường xuyên vì tập luyện sẽ giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường sức khỏe tình dục. Nếu nguyên nhân giảm ham muốn có liên quan đến mất cân bằng nội tiết hay tiểu đường, suy giáp, cường giáp, xơ vữa động mạch, trầm cảm, lo âu thì cần sớm đến bác sĩ khám.Testosterone là loại hoóc môn rất cần thiết để phát triển cơ bắp. Vì vậy, mức testosterone thấp sẽ dẫn đến mất khối lượng cơ, khiến nhiều hoạt động thể chất trở nên khó hơn hơn. Đặc biệt, những người có mức testosterone thấp sẽ khó tăng cơ khi tập gym. Ngoài đi khám bác sĩ, họ cần tăng cường các bài sức mạnh, nạp đủ protein, ngủ đủ giấc và tránh lối sống ít vận động, theo Healthline.
Hai ô tô rượt đuổi, chèn đường nhau 'như phim hành động' trên cao tốc
Xem Cúp quốc gia 2024/25 đỉnh nhất trên FPT Play, tại https://fptplay.vn
Trên website và trang Facebook chính thức, cả Hội đồng Anh và IDP Việt Nam cho biết từ sau ngày 29.3, tất cả các kỳ thi IELTS ở Việt Nam sẽ được tổ chức dưới hình thức thi trên máy tính. Đồng nghĩa, hai đơn vị sẽ dừng thi IELTS trên giấy. "Hai hình thức thi IELTS trên giấy và trên máy tính đều có sự tương đồng về định dạng bài thi, câu hỏi và cách thức chấm điểm", Hội đồng Anh và IDP nhấn mạnh.Thông tin đến Thanh Niên, đại diện Hội đồng Anh, IDP tại Việt Nam cho biết với những trường hợp đăng ký thi giấy sau ngày 29.3, trung tâm khảo thí sẽ liên hệ tới thí sinh để thông báo các phương án thay thế, gồm chuyển đổi miễn phí sang hình thức thi IELTS trên máy tính; chuyển đổi miễn phí sang một ngày thi IELTS trên giấy trước hoặc trong ngày 29.3; hoặc nhận hoàn trả toàn bộ lệ phí thi.Cũng theo thông cáo từ Hội đồng Anh và IDP tại Việt Nam, việc dừng tổ chức thi IELTS trên giấy nhằm mục đích mang lại trải nghiệm thi nhanh chóng, hiệu quả và tiện lợi hơn cho thí sinh trong khi vẫn duy trì chất lượng, độ tin cậy toàn cầu của kỳ thi IELTS. Hai đơn vị này cho biết thêm khi thi IELTS trên máy tính, thí sinh có thể nhận kết quả trong khoảng 2 ngày cùng nhiều tiện ích khác.Trên trang chủ, Hội đồng Anh và IDP cho biết thêm sau 29.3, chỉ có hai trường hợp thí sinh có thể tiếp tục thi IELTS trên giấy. Thứ nhất là thí sinh cần hỗ trợ đặc biệt. Và thứ hai là kỳ thi IELTS trên giấy có thể được tổ chức trong một số trường hợp hạn chế ở các tổ chức giáo dục, các trường ĐH, các trường học bao gồm trường liên cấp, học viện và trung tâm đào tạo tiếng Anh trực thuộc các đơn vị này.Trước đó, như Thanh Niên đã đưa tin, các đơn vị đồng tổ chức thi IELTS ở Malaysia và Thái Lan cũng đã dừng thi IELTS trên giấy ở quy mô toàn quốc hoặc chỉ với một số đối tượng nhất định từ tháng 3.2024. Trả lời Thanh Niên thời điểm đó, người đại diện phát ngôn của IDP IELTS cho biết những thay đổi trên được thực hiện để nâng cao, đảm bảo hiệu quả hoạt động và quản lý bài thi "phù hợp với hoàn cảnh ở các quốc gia này".Trước đó, từ đầu tháng 8.2023, các đơn vị đồng tổ chức thi IELTS tại một quốc gia châu Á khác là Iran cũng tạm dừng thi trên giấy, chỉ cho phép đăng ký thi trên máy tính. Một số thí sinh được thông báo rằng quyết định đình chỉ thi này xuất phát từ lo ngại xảy ra gian lận tại các trung tâm khảo thí. Truyền thông quốc tế mới đây cũng đưa tin về nghi vấn nhiều trường hợp đề IELTS bị rò rỉ trước khi thi, sẵn luôn cả đáp án tại Pakistan."Việc hủy thi IELTS trên giấy là một động thái tất yếu và sẽ mang lại nhiều lợi ích cho thí sinh. Điểm bất lợi duy nhất là các bạn sẽ mất thêm thời gian để làm quen với hình thức thi trên máy tính. Và theo tôi, Việt Nam sẽ sớm nối tiếp xu hướng này, có thể vào khoảng cuối năm 2024 hoặc trong năm 2025", thầy Đinh Quang Tùng, Giám đốc học thuật YSchool, từng dự đoán.Theo thầy Tùng, lợi ích của việc thi trên máy tính là loại bỏ vấn nạn mua đề thi IELTS "thật" trước ngày thi, bởi mỗi thí sinh sẽ được "đổ xúc xắc" ngẫu nhiên một đề, không ai giống ai và không thể nào học thuộc. Việc thi trên máy tính còn giảm thiểu sử dụng giấy và cho kết quả sớm hơn, thời gian thi cũng linh hoạt hơn so với thi trên giấy, thầy Tùng nói thêm.IELTS (International English Language Testing System) là hệ thống kiểm tra tiếng Anh quốc tế được công nhận rộng rãi bởi hàng ngàn trường ĐH, chính phủ và doanh nghiệp trên toàn cầu. Kỳ thi ra đời từ năm 1989, hiện được đồng sở hữu bởi IDP, Hội đồng Anh và Hội đồng Khảo thí và Nhà xuất bản ĐH Cambridge (Anh). Theo thống kê từ các đơn vị tổ chức thi, hằng năm có trên 2 triệu thí sinh dự thi IELTS trên toàn cầu.Hiện, IELTS được hơn 100 cơ sở giáo dục ĐH tại Việt Nam chấp nhận chuyển đổi kết quả thi sang điểm môn tiếng Anh để tuyển sinh. Bộ GD-ĐT cũng cho phép thí sinh đạt từ 4.0 IELTS trở lên được miễn thi tốt nghiệp THPT môn ngoại ngữ. Trong năm 2022 cả IDP và Hội đồng Anh tại Việt Nam đã cấp được 124.567 chứng chỉ IELTS.
Không phải áo dài hay áo yếm, áo bà ba mới là món đồ ‘hot’ dịp tết
Ngày 12.1, hàng ngàn đoàn viên, thanh niên TP.Huế đã có mặt tại hội trường Đại học Huế để tham gia chương trình Ngày chủ nhật đỏ - Hiến máu tình nguyện.Năm nay, Thành đoàn Huế tiếp tục phối hợp với Bệnh viện T.Ư Huế, Đại học Huế tổ chức Ngày chủ nhật đỏ lần thứ 17, mục tiêu thu hút 1.000 người tham gia.Ngày hội được triển khai với 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 là tuần lễ hiến máu tình nguyện đã diễn ra từ ngày 6.1 – 10.1 tại Trung tâm Huyết học truyền máu, Bệnh viện T.Ư Huế, thu hút gần 300 người tham gia, thu được 220 đơn vị máu.Tại ngày hội sáng nay, ban tổ chức đã tiếp nhận đơn đăng ký của 510 bạn trẻ, thu được 405 đơn vị máu. Nguồn máu dự trữ này góp phần phục vụ cấp cứu người bệnh, giải quyết tình trạng khan hiếm máu thường xảy ra sau dịp Tết Nguyên đán.Thông qua ngày hội, ban tổ chức còn kêu gọi toàn thể đoàn viên, thanh niên và người dân đăng ký hiến mô, tạng và trước mắt đã có 28 người đăng ký.Anh Nguyễn Thanh Hoài, Bí thư Thành đoàn Huế, mong muốn thế hệ trẻ của thành phố luôn sẵn sàng, tiên phong, hăng hái tham gia các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng. Mỗi đoàn viên, thanh niên là một sứ giả kết nối, vận động các tầng lớp nhân dân cùng hưởng ứng, tham gia các hoạt động tình nguyện, đặc biệt là các hoạt động tình nguyện cứu người như hiến máu, hiến mô, hiến tạng."Đây là nghĩa cử cao đẹp, là một trong những món quà quý giá nhất mà một người có thể trao tặng cho người khác. Hơn nữa, còn lan tỏa mạnh mẽ, sâu rộng trong xã hội về hiến máu, hiến tặng mô, tạng cứu người", anh Hoài nói.
