Sững sờ trước phòng khách nhỏ bỗng trở nên rộng hơn nhờ mẹo tối ưu không gian
Theo đó, tại Khánh Hòa có 11 dự án liên quan đến việc giao đất, cho thuê đất trong Kết luận thanh tra số 250/KL-TTCP ngày 11.9.2020 của Thanh tra Chính phủ có thể được tháo gỡ những khó khăn vướng vướng mắc.Cụ thể, đối với 5 dự án đã được UBND tỉnh Khánh Hòa giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất gồm: dự án Khu liên hợp dịch vụ Thương mại, khách sạn và căn hộ du lịch và văn phòng cho thuê Luna; dự án khách sạn The Horizon Nha Trang; dự án khu nhà ở cao cấp Hoàng Phú; dự án khu phức hợp Thiên Triều; dự án cao ốc, văn phòng, khách sạn Cattiger (cùng nằm trên địa bàn TP.Nha Trang). Nhà đầu tư được tiếp tục sử dụng đất để thực hiện dự án trong trường hợp sau khi rà soát, tại thời điểm áp dụng Nghị quyết này mà dự án đáp ứng đầy đủ các điều kiện: phù hợp với quy hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch đô thị (quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu) đã được phê duyệt theo quy định của pháp luật; không vi phạm quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh.Ngoài ra, nhà đầu tư phải đáp ứng đủ năng lực, điều kiện thực hiện dự án theo quy định của pháp luật có liên quan. Cùng với đó, UBND tỉnh Khánh Hòa rà soát việc xác định giá đất đối với các dự án nói trên, tính và thu nộp đầy đủ vào ngân sách nhà nước các khoản nghĩa vụ tài chính của dự án.Trường hợp giao đất, cho thuê đất trước ngày 1.7.2014 thì giá đất tính tiền sử dụng đất và các nghĩa vụ tài chính là giá đất trong bảng giá đất tại thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất. Trường hợp tại thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất mà giá đất này chưa sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND tỉnh quyết định giá đất cụ thể cho phù hợp.Trường hợp giao đất, cho thuê đất từ ngày 1.7.2014 thì việc xác định giá đất thực hiện như quy định tại điểm c khoản 2 Điều 257 của luật Đất đai số 31/2024/QH15.Nhà đầu tư được tiếp tục thực hiện dự án phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định của pháp luật sau khi xác định lại giá đất, tính các khoản nghĩa vụ tài chính. Đối với các dự án sau khi rà soát không đủ điều kiện tiếp tục thực hiện theo quy định nói trên thì thực hiện thu hồi đất để quản lý theo quy định của pháp luật hiện hành.Riêng 6 dự án đã được UBND tỉnh Khánh Hòa giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu thầu gồm: dự án The Arena, dự án Câu lạc bộ Du thuyền và Nghỉ dưỡng Cam Ranh, dự án Evason Ana Mandara Cam Ranh & Spa, dự án Khu du lịch sinh thái và Nghỉ dưỡng cao cấp Eurowindow Nha Trang (cùng thuộc Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh) và dự án Tổ hợp khách sạn căn hộ cao cấp Mường Thanh Nha Trang (số 60 Trần Phú, TP.Nha Trang).Với nhóm dự án này, UBND tỉnh Khánh Hòa rà soát, giải quyết theo quy định sau: Nhà đầu tư được tiếp tục sử dụng đất để thực hiện dự án trong trường hợp sau khi rà soát, tại thời điểm áp dụng Nghị quyết này mà dự án đáp ứng đầy đủ các điều kiện: phù hợp với quy hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch đô thị (quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu) đã được phê duyệt theo quy định của pháp luật; không vi phạm quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh; nhà đầu tư đáp ứng đủ năng lực, điều kiện thực hiện dự án theo quy định của pháp luật có liên quan.Đồng thời, UBND tỉnh Khánh Hòa rà soát việc xác định giá đất đối với các dự án phù hợp với quy định nói trên thì tính và thu nộp đầy đủ vào ngân sách nhà nước các khoản nghĩa vụ tài chính của dự án. Trường hợp giao đất, cho thuê đất trước ngày 1.7.2014 thì việc xác định giá đất như quy định tại điểm c khoản 2 Điều 257 của luật Đất đai số 31/2024/QH15.Ngoài ra, nhà đầu tư được tiếp tục thực hiện dự án phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định của pháp luật sau khi xác định lại giá đất, tính các khoản nghĩa vụ tài chính.
Cứ làm việc hết mình, tiền tự khắc sẽ đến?
Được phát hiện lần đầu vào năm 2014, thiên thạch S2 lao vào trái đất cách đây khoảng 3,26 tỉ năm và ước tính lớn hơn gấp 200 lần so với thiên thạch "đàn em" sau này tiêu diệt loài khủng long.Phát hiện mới, được công bố trên chuyên san Proceedings of the National Academy of Sciences, cho rằng vụ va chạm khủng khiếp cách đây nhiều tỉ năm không những mang đến sự hủy diệt cho trái đất, mà còn giúp các sự sống trỗi dậy trên bề mặt hành tinh của chúng ta."Chúng tôi biết những đợt va chạm của các thiên thạch khổng lồ từng diễn ra thường xuyên trong giai đoạn trái đất còn sơ khai, và những sự kiện này ắt hẳn tạo nên tác động cho sự tiến hóa của sự sống trên trái đất trong giai đoạn đầu. Thế nhưng chúng tôi không nắm nhiều thông tin, cho đến mới đây", Đài NBC News dẫn lời nhà địa chất học Nadja Drabon, tác giả báo cáo đến từ Đại học Harvard.Đội ngũ chuyên gia đã trải qua 3 mùa nghiên cứu thực địa ở Vành đai Barberton Greenstone thuộc Nam Phi để thu thập các mẫu vật tại chỗ.Dựa trên kinh nghiệm nhiều năm ở phòng thí nghiệm, họ xác định thiên thạch lao vào trái đất vào thời điểm hành tinh mới khai sinh và trong trạng thái của một thế giới nước với một vài lục địa nổi lên khỏi mặt biển.Trong các chuyến đi thực địa, nhà địa chất học Drabon và các đồng nghiệp muốn tìm kiếm những hạt hình cầu hoặc những mảnh vụn đá còn sót lại sau sự kiện thiên thạch va chạm mặt đất.Họ thu thập tổng cộng 100 kg đá và mang về phòng thí nghiệm để phân tích.Đội ngũ chuyên gia tìm được bằng chứng cho thấy hiện tượng sóng thần đã khuấy động các chất dinh dưỡng như sắt và phốt pho.Giáo sư Jon Wade trong lĩnh vực vật liệu hành tinh của Đại học Oxford (Anh), cho biết sự phân bổ của lớp nước giàu chất sắt đóng vai trò quan trọng cho sự sống bắt đầu.Theo chuyên gia Wade, sắt là nguyên tố phổ biến nhất tính theo khối lượng trên Trái Đất, nhưng đa số bị khóa chặt trong lõi trái đất, ở độ sâu khoảng 2.900 km.Bất chấp thực tế này, các hình thái sự sống phải dựa vào sắt để sống sót. Kết quả là trái đất trải qua giai đoạn bùng phát tạm thời các vi sinh vật nhờ sắt, tạo điều kiện cho sự sống xuất hiện.
8 đội sẵn sàng cho giải Liên Quân Mobile Báo Thanh Niên mở rộng
Văn phòng Ủy viên thông tin Vương quốc Anh (ICO) cho biết sẽ xem xét cách TikTok sử dụng dữ liệu cá nhân của người dùng 13 - 17 tuổi để đề xuất nội dung hiển thị. Ngoài ra, diễn đàn trực tuyến Reddit và trang chia sẻ hình ảnh Imgur cũng bị điều tra, liên quan cách các nền tảng khai thác thông tin cá nhân và quản lý độ tuổi truy cập, Reuters đưa tin ngày 3.3."Trách nhiệm giữ an toàn cho trẻ em trực tuyến hoàn toàn nằm ở các công ty cung cấp các dịch vụ trên và chúng tôi kiên định trong cam kết buộc họ có trách nhiệm”, Ủy viên ICO John Edwards nói. ICO thông báo sẽ trao đổi với các công ty nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật, trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.Trong khi đó, TikTok khẳng định công ty có các biện pháp toàn diện nhằm bảo vệ quyền riêng tư và sự an toàn của thanh thiếu niên, bao gồm các tính năng giới hạn nội dung phù hợp với độ tuổi. Người phát ngôn của Reddit cho biết công ty đã phối hợp với ICO và sẽ tuân thủ mọi quy định liên quan khi hoạt động ở nước sở tại. "Hầu hết người dùng của chúng tôi là người lớn, tuy nhiên chúng tôi có kế hoạch triển khai những thay đổi trong năm nay để giải quyết các cập nhật về quy định của Anh liên quan đảm bảo độ tuổi", theo tuyên bố từ phía Reddit.Anh vào năm ngoái đã thông qua luật đặt ra các quy định chặt chẽ hơn đối với các nền tảng mạng xã hội, bao gồm quy định ngăn chặn trẻ em truy cập vào nội dung có hại và không phù hợp với lứa tuổi bằng cách thực thi giới hạn độ tuổi và tăng cường biện pháp kiểm tra độ tuổi. Các nền tảng như Facebook, Instagram và TikTok đã được yêu cầu điều chỉnh thuật toán nhằm loại bỏ hoặc giảm thiểu nội dung có hại nhằm bảo vệ trẻ em. Hồi năm 2023, ICO từng phạt TikTok 16 triệu USD do đã sử dụng dữ liệu trẻ em mà không có sự đồng ý của cha mẹ.
Trong cuộc họp báo bên lề kỳ họp quốc hội ngày 9.3, người phát ngôn đoàn đại biểu quân đội Trung Quốc Ngô Khiêm cho rằng việc Đài Loan nhận thêm nhiều vũ khí từ Mỹ sẽ không làm thay đổi sự sụp đổ không thể tránh khỏi của lực lượng đòi "độc lập cho Đài Loan"."Những ai ly khai đòi độc lập cho Đài Loan càng hung hăng thì sợi dây thòng lọng quanh cổ càng siết chặt", Tân Hoa xã trích lời ông Ngô Khiêm.Vị này khẳng định vấn đề Đài Loan là chuyện nội bộ của Trung Quốc và việc thống nhất là xu hướng chủ đạo. Ông Ngô cảnh báo phe đòi ly khai nên lùi khỏi "vách đá" hoặc có nguy cơ lâm vào đường cùng nếu tiếp tục đi sai đường. Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ và để ngỏ khả năng dùng biện pháp quân sự để thống nhất. Những năm gần đây, quân đội Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động tuần tra và tập trận xung quanh hòn đảo.Cơ quan Phòng vệ Đài Loan thông báo đã phát hiện 9 máy bay quân sự, 7 tàu hải quân và 2 quả khinh khí cầu của Trung Quốc quanh hòn đảo từ sáng 8.3 đến sáng 9.3. Theo tờ Taiwan News, Đài Loan đã điều máy bay và tàu chiến cùng các hệ thống tên lửa bờ biển theo dõi các hoạt động của Trung Quốc."Quân đội Trung Quốc là lực lượng hành động chống lại chủ nghĩa ly khai và thúc đẩy thống nhất", ông Ngô Khiêm nói.Tại phiên họp quốc hội trong tuần này, Trung Quốc thông báo sẽ tăng chi tiêu quốc phòng trong năm nay thêm 7,2% so với năm ngoái, tương đương mức tăng của 2 năm liên tiếp trước đó. Cụ thể, mức ngân sách quốc phòng được đề xuất cho năm 2025 là 1.780 tỉ nhân dân tệ (khoảng 245 tỉ USD).
Lộ diện nhà vô địch đầy xứng đáng của giải bóng đá CEO SG Cup 2023
Về công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông (ATGT), Công an tỉnh Bình Dương cho biết đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tuyên truyền nâng cao ý thức người dân và nâng cao hiệu quả công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm giao thông.Trong đó, Công an tỉnh Bình Dương tập trung xử lý vi phạm theo nhóm hành vi vi phạm là nguyên nhân chủ yếu gây tai nạn giao thông nghiêm trọng, ảnh hưởng đến trật tự ATGT.Trong năm 2024, trên địa bàn Bình Dương xảy ra 876 vụ tai nạn giao thông (giảm 41 vụ, tương ứng 4,47% so với cùng kỳ năm 2023), làm chết 434 người (giảm 87 người, tương ứng 16,69%), bị thương 589 người (giảm 72 người, tương ứng 10,89%), hư hỏng 1.370 phương tiện các loại (giảm 3 tiêu chí).Cũng trong năm 2024, lực lượng CSGT Bình Dương, công an các cấp phát hiện 200.451 trường hợp vi phạm giao thông, trật tự đô thị; qua đó xử phạt vi phạm hành chính 166.222 trường hợp với tổng số tiền trên 400 tỉ đồng.Lãnh đạo Công an tỉnh Bình Dương cho biết đơn vị này đang triển khai mô hình tuyến đường ATGT trên địa bàn và tiếp tục phối hợp các ban, ngành, địa phương đẩy mạnh triển khai mô hình hệ thống camera giám sát giao thông trên các tuyến đường.Đáng lưu ý, công an các cấp ở Bình Dương tiếp tục tăng cường công tác tiếp nhận, xử lý thông tin, hình ảnh, clip phản ánh vi phạm về trật tự ATGT do người dân cung cấp qua Zalo của Phòng CSGT và công an các địa phương.
Vua phá lưới World Cup dứt áo đến Qatar khi bị Everton hắt hủi
Chỉ đạo mới nhất của Sở GD-ĐT TP.HCM về phổ cập mầm non
UBND TP.Hà Nội vừa ban hành Công văn số 429 về việc hoàn thiện phương án sắp xếp bộ máy các phòng chuyên môn thuộc UBND cấp huyện.Theo phương án sắp xếp, Hà Nội duy trì 6 phòng và tương đương thuộc UBND cấp huyện gồm: Văn phòng HĐND - UBND; Thanh tra; Tư pháp; Tài chính - Kế hoạch (sau sắp xếp đổi tên là Tài chính); GD-ĐT; Y tế.Sáp nhập phòng LĐ-TB-XH và phòng Nội vụ (tên gọi sau sắp xếp là phòng Nội vụ); chuyển chức năng thuộc lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn về phòng GD-ĐT; chuyển chức năng thuộc lĩnh vực bảo trợ xã hội; trẻ em; phòng, chống tệ nạn xã hội trên địa bàn về phòng Y tế.Đối với phòng TN-MT, ở khối quận sẽ chuyển chức năng phòng, chống thiên tai, các lĩnh vực chuyên ngành nông nghiệp (đối với các quận còn lĩnh vực nông nghiệp) từ phòng Kinh tế về phòng TN-MT; tên gọi sau sắp xếp là phòng TN-MT.Ở khối huyện và thị xã sẽ tiếp nhận chức năng lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, công tác phòng, chống thiên tai từ phòng Kinh tế và đổi tên thành phòng Nông nghiệp và Môi trường.Phòng VH-TT tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo từ phòng Kinh tế và đổi tên thành phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin.Đối với phòng Kinh tế ở khối quận thì chuyển chức năng phòng, chống thiên tai, các lĩnh vực thuộc chuyên ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn từ phòng Kinh tế về phòng TN-MT; chuyển chức năng thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo về phòng VH-TT; hợp nhất với phòng Quản lý đô thị và đổi tên phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị.Ở khối huyện và thị xã thì chuyển chức năng lĩnh vực nông nghiệp; lâm nghiệp; thủy lợi; thủy sản; phòng, chống thiên tai; chất lượng, an toàn thực phẩm nông sản, lâm sản, thủy sản; phát triển nông thôn về phòng Nông nghiệp và Môi trường; chuyển chức năng thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo về phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin; hợp nhất với phòng Quản lý đô thị và đổi tên phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị.Phòng Dân tộc (hiện chỉ có 1 phòng thuộc UBND H.Ba Vì) bị giải thể, chuyển chức năng, nhiệm vụ về phòng Nội vụ.Về tổ chức bộ máy cấp huyện sau sắp xếp gồm 10 phòng chuyên môn, cụ thể: Nội vụ; Tư pháp; Tài chính; GD-ĐT; Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị; Văn hóa, Khoa học và Thông tin; Y tế; Thanh tra; Văn phòng HĐND - UBND; TN-MT (tại các huyện, thị xã là phòng Nông nghiệp và Môi trường).Trước kia, bộ máy cấp huyện ở Hà Nội gồm 12 phòng chuyên môn, gồm: Nội vụ, Tư pháp; Tài chính - Kế hoạch; GD-ĐT; Kinh tế; Quản lý đô thị; Văn hóa; Y tế; Thanh tra; Văn phòng HĐND - UBND; TN-MT; LĐ-TB-XH.Như vậy, so với bộ máy UBND cấp huyện trước đó, số lượng phòng chuyên môn sau sắp xếp đã giảm xuống còn 10 phòng khi bỏ đi 2 phòng LĐ-TB-XH và Quản lý đô thị.Hiện, Hà Nội có 30 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm 12 quận, 17 huyện và 1 thị xã. Sau khi sắp xếp bộ máy, Hà Nội giảm 61 phòng thuộc UBND cấp huyện. Trong đó ở 29 quận, huyện, thị xã giảm 58 phòng; riêng H.Ba Vì giảm 3 phòng (gồm phòng LĐ-TB-XH; Quản lý đô thị; Dân tộc).
1,5 tỉ đồng mua bò giống, gà giống, cây con... tặng thanh niên miền núi Quảng Trị
"Căn cứ không quân Luxeuil sắp được nâng cấp theo cách chưa từng có và đóng vai trò tối quan trọng trong lực lượng răn đe hạt nhân của Pháp", Tổng thống Macron phát biểu ngày 18.3. Nhà lãnh đạo Pháp nói thêm rằng căn cứ này sẽ cần khoản đầu tư lớn để tiếp nhận 2 phi đội máy bay phản lực Rafale có khả năng mang vũ khí hạt nhân, theo Politico.Pháp dự kiến sẽ đầu tư 1,5 tỉ euro vào căn cứ không quân Luxeuil-Saint-Sauveur. Đến năm 2035, Pháp đặt mục tiêu có chiến đấu cơ F5 Rafale cũng như tên lửa bội siêu thanh phóng trên không ASN4G. Đội ngũ nhân viên làm việc tại căn cứ sẽ tăng gấp đôi lên 2.000 người.Tổng thống Macron cũng xác nhận rằng nước này sẽ đặt mua thêm máy bay Rafale từ nhà thầu quân sự Dassault Aviation (Pháp), nhưng không nêu rõ số lượng. Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu cho biết không quân Pháp sẽ cần thêm khoảng 20 chiếc Rafale nữa, bổ sung vào đội bay dự kiến sẽ đạt hơn 180 chiếc."Nếu chúng ta muốn tránh chiến tranh, đất nước và lục địa [châu Âu] của chúng ta phải tiếp tục phòng thủ, trang bị và chuẩn bị cho chính mình", ông Macron nói. Nhà lãnh đạo Pháp cho biết ông sẽ sớm đưa ra thêm thông báo về việc tái vũ trang của đất nước.Tổng thống Macron cho hay Pháp quyết định đặt tên lửa hạt nhân hiện đại tại căn cứ không quân cách biên giới Đức chưa đầy 200 km. Động thái trên được đánh giá là một bước đi chiến lược của Pháp. Kế hoạch trên được đưa ra sau khi Thủ tướng tương lai của Đức Friedrich Merz cho biết ông muốn tổ chức các cuộc đàm phán về khả năng răn đe hạt nhân của Pháp vì quan ngại về sự hỗ trợ và cam kết của Mỹ đối với châu Âu.Đây không phải lần đầu tiên Pháp đề cập kế hoạch này. Hồi tháng 6.2023, Chủ tịch Ủy ban đối ngoại và quốc phòng của Thượng viện Pháp Cédric Perrin từng nhắc đến kế hoạch nâng cấp căn cứ không quân. Căn cứ Luxeuil-Saint-Sauveur đã lưu trữ vũ khí hạt nhân trong nhiều thập niên, cho đến khi các máy bay chiến đấu Rafale được chuyển đến một địa điểm khác vào năm 2011.
xem phim leo nhau
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
