Triển lãm Biztech Việt Nam 2023 thúc đẩy chuyển đổi số
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Chuyển nhượng mùa đông: Nhiều ông lớn săn đuổi ngôi sao trẻ Vlahovic có giá 100 triệu euro
Lý giải cho hiện tượng này, ông Lê Xuân Huy, Phó tổng giám đốc phụ trách thị trường của Công ty Chăn nuôi C.P VN, nhận định: "Đúng là từ đầu năm đến nay giá heo xuất chuồng đang tăng khá cao, chênh lệch lớn so với mặt bằng chung của các nước trong khu vực. Tuy nhiên, nếu nhìn lại mấy năm nay thì ngành chăn nuôi thua lỗ nặng nề, đặc biệt đợt dịch tả heo châu Phi vào năm trước khiến đàn heo giảm mạnh, tất cả các công ty chăn nuôi đều gặp khó khăn chứ không riêng gì hộ nhỏ lẻ. Chính vì chăn nuôi chưa được hồi phục nên từ đầu năm đến nay nguồn cung bị thiếu cục bộ. Bên cạnh đó giá thức ăn chăn nuôi vẫn còn khá cao nên chưa kéo giảm được giá thành. Ngoài ra, Chính phủ hiện đang chỉ đạo quyết liệt việc ngăn chặn gia súc, gia cầm nhập lậu qua biên giới, điều này giúp cho thị trường nội địa ổn định hơn".
Nhập từ Trung Quốc, Volkswagen Viloran thành 'hiện tượng' tại Việt Nam
Chiết khấu bán lẻ xăng dầu hôm nay cũng được báo trên mốc 1.000 đồng/lít. Tại kho Petrolimex Nhà Bè, một số nhà phân phối báo chiết khấu cho mặt hàng dầu diesel là 1.000 đồng/lít, xăng RON95: 1.300 đồng/lít; tại kho Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu), chiết khấu dầu 1.050 đồng/lít. Tại các kho khu vực phía bắc, mức chiết khấu được báo dao động từ 1.100 - 1.400 đồng/lít.
Sáng 6.2, giá xăng dầu giữ đà giảm, dầu Brent giảm 1,59 USD, tương đương 2,09%, xuống 74,61 USD/thùng; trong khi dầu WTI cũng giảm 1,67 USD, tương đương 2,3%, xuống 71,03 USD/thùng.Sau khi Mỹ áp thuế 10% đối với hàng nhập từ Trung Quốc, chính thức có hiệu lực từ ngày 4.2, cùng ngày, Trung Quốc cũng công bố mức thuế 10% đối với dầu thô, 15% đối với khí đốt tự nhiên hóa lỏng và than đá nhập khẩu từ Mỹ.Những đòn áp thuế và trả đũa của các nền kinh tế lớn đã khiến thị trường dầu thế giới biến động liên tục. Trong phiên, có thời điểm giá dầu WTI trượt dốc mất tới 3%. Các nhà phân tích thị trường nhiên liệu cho rằng, việc Trung Quốc trả đũa bằng áp thuế cao đối với sản phẩm dầu và khí đốt của Mỹ khiến nhu cầu các mặt hàng này sẽ chuyển hướng sang một thị trường khác.Trong một diễn biến khác, trước tuyên bố "gây sức ép tối đa" đối với Iran của Tổng thống Mỹ, mới đây, Tổng thống Iran cũng đáp trả bằng lời kêu gọi các thành viên của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đoàn kết chống lại các lệnh trừng phạt có thể có của Mỹ. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã đẩy kim ngạch xuất khẩu dầu của Iran xuống gần mức 0 sau khi áp đặt lại lệnh trừng phạt, nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của nước này.Các nhà phân tích bày tỏ lo lắng nếu lệnh trừng phạt này được áp dụng trở lại, nguồn cung có thể bị đứt gãy, đẩy giá dầu tăng. Theo ước tính của EIA, xuất khẩu dầu của Iran thu được 53 tỉ USD vào năm 2023 và năm 2024, nước này đạt sản lượng được OPEC cho là cao nhất kể từ năm 2018.Trong nước, giá bán lẻ xăng dầu sẽ được liên Bộ Tài chính - Công thương điều chỉnh tại kỳ điều hành giá chiều nay (ngày 6.2). Dù giá xăng dầu thế giới tuần trước giảm, nhưng những phiên giao dịch vừa qua, giá dầu có xu hướng tăng, nên nhiều khả năng giá trong nước sẽ được điều chỉnh trái chiều. Theo dự báo, giá xăng có thể giảm nhẹ, dầu tăng nhẹ. Mức tăng giảm dao động trên dưới 100 đồng/lít/kg.
Cận cảnh Toyota Corolla Cross 2024 bản đắt tiền, kỳ vọng về Việt Nam
Bản tin Xem nhanh 12h ngày 20.3.2025 của Báo Thanh Niên có những thông tin đáng chú ý sau:Một vụ việc hành chính đang thu hút sự chú ý tại tỉnh Cà Mau. Sau gần một tháng tạm hoãn, sáng 19.3, Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau đã mở lại phiên xét xử sơ thẩm vụ án khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai giữa một lão thành cách mạng, là bà Huỳnh Kim Liên và UBND huyện Thới Bình.Kể từ ngày 17.3.2025, TP.HCM đã mở rộng thêm 22 địa điểm cấp đổi giấy phép lái xe ngay tại các phường. Chỉ trong ngày đầu tiên triển khai, đã có 386 hồ sơ được tiếp nhận tại các điểm mới này. Tuy nhiên thì người dân cần lưu ý rằng không phải phường nào cũng thực hiện thủ tục này.Mạng lưới Giải pháp phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc vừa công bố báo cáo vào Ngày quốc tế hạnh phúc (20.3), cho thấy Việt Nam tiếp tục cải thiện vị trí trong bảng xếp hạng hạnh phúc thế giới.Theo Báo cáo Hạnh phúc Thế giới năm 2025, Việt Nam đứng thứ 46, một bước tiến đáng kể so với vị trí 54 của năm 2024 và vị trí 65 của năm 2023. Đáng chú ý, Việt Nam hiện chỉ đứng sau Singapore (vị trí 34) trong khu vực Đông Nam Á.Báo cáo này cũng chỉ ra rằng Việt Nam là một trong 19 quốc gia có chỉ số hạnh phúc tăng, và cùng với Philippines, Trung Quốc và Mông Cổ là các đại diện của châu Á trong nhóm này. Đây là thứ hạng cao nhất mà Việt Nam đạt được kể từ khi báo cáo này được công bố lần đầu tiên vào năm 2012.Tất cả sẽ có trong Bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Kính mời quý vị theo dõi.Xem nhanh 12h của Báo Thanh Niên sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 21.3.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác tại địa chỉ thanhnien.vn và kênh YouTube Báo Thanh Niên.
