Joao Felix: 'Tôi thích Chelsea, nhưng rất tiếc...'
Trong nhiều nền văn hóa và trong suốt chiều dài lịch sử, rắn đóng vai trò quan trọng trong thần thoại, từ hiện thân của trí tuệ và chữa lành đến nguy hiểm và hỗn loạn. Sinh vật này vừa được tôn kính vừa bị sợ hãi, thường được coi là hiện thân của tính hai mặt của sự sống và cái chết, sáng tạo và hủy diệt.Các nền văn minh cổ đại như Ai Cập, Hy Lạp và Ấn Độ giáo đã gán cho rắn những ý nghĩa mạnh mẽ, đưa chúng vào các câu chuyện và biểu tượng tôn giáo của họ.Trong thần thoại Ai Cập cổ đại, rắn vừa đóng vai trò như vị thần bảo hộ, vừa mang biểu tượng của sự hỗn loạn. Chẳng hạn, rắn hổ mang gắn liền với hoàng gia hay sức mạnh thần thánh, thường xuất hiện trên vương miện của các pharaoh. Wadjet, nữ thần rắn hổ mang, được coi là người bảo vệ Ai Cập.Trong khi đó, rắn Apophis mang biểu tượng của sự hỗn loạn và hủy diệt. Trong văn hóa Ai Cập cổ, thần mặt trời Ra di chuyển trên bầu trời vào ban ngày, và hướng đến âm phủ vào ban đêm, như một biểu tượng cho chu kỳ mặt trời mọc và lặn. Tại âm phủ, Ra sẽ đối đầu với con rắn Apophis cố ngăn cản hành trình của vị thần Ai Cập.Hy Lạp cổ đại xem rắn vừa là biểu tượng của sự chữa lành và hiểm nguy. Ví dụ nổi tiếng nhất là Asclepius, vị thần thuốc men, với biểu tượng là cây trượng có con rắn cuộn quanh. Biểu tượng này đến nay vẫn được dùng trong chuyên ngành y khoa. Người Hy Lạp cổ đại tin rằng rắn mang năng lực chữa bệnh.Tuy nhiên, vẫn có những loài rắn là hiện thân của điềm dữ như Medusa, người có mái tóc là tập hợp của vô số con rắn độc và có thể hóa đá người nào nhìn vào chúng. Thần thoại Hy Lạp còn nói về sinh vật tên ouroboros, một con rắn tự ăn đuôi của chính mình, là biểu tượng cho chu kỳ vĩnh cửu của sự sống, cái chết và sự tái sinh.Văn hóa Trung QuốcTrong thần thoại Trung Quốc, rắn thường được coi là loài vật thông thái, bí ẩn, tượng trưng cho sự biến đổi và tái sinh. Rắn cũng là 1 trong 12 con giáp, đại diện cho trực giác, nội tâm và bí ẩn.Cũng có những câu chuyện dân gian Trung Quốc khắc họa hình ảnh con rắn như điềm báo tai họa. Chẳng hạn trong câu chuyện về Bạch Xà, một linh hồn rắn biến thành người phụ nữ. Mặc dù câu chuyện miêu tả tình yêu của cô dành cho người đàn ông phàm trần, hình dạng thực sự của cô lại gây nỗi sợ và bi kịch. Thần thoại của người bản địa châu Mỹ khắc họa hình ảnh loài rắn là biểu tượng mạnh mẽ của khả năng sinh sản, biến đổi và chữa lành. Chẳng hạn, người Hopi thường biểu diễn điệu múa rắn để cầu mong mưa thuận, mùa màng bội thu. Ngoài ra còn có vị thần Quetzalcoatl của vùng Trung Mỹ, thường được miêu tả là một con rắn có lông vũ, tượng trưng cho sự kết hợp giữa đất và trời, hiện thân của trí tuệ, khả năng sinh sản và sự sống.Trong thần thoại Bắc Âu, rắn Jormungandr đóng vai trò quan trọng trong vũ trụ của các vị thần. Con rắn khổng lồ này bao quanh thế giới, và việc thả nó ra được cho là báo hiệu ngày tận thế, hay Ragnarok. Jormungandr thể hiện sự căng thẳng giữa hỗn loạn và trật tự, đóng vai trò quan trọng trong ngày tận thế của người Bắc Âu.Trong nhiều nền văn hóa châu Phi, rắn tượng trưng cho khả năng sinh sản, nước và thế giới tâm linh. Trong thần thoại Tây Phi, thần Damballa là một vị thần rắn liên quan đến sự sáng tạo, mưa và khả năng sinh sản. Tuy nhiên, một số nền văn hóa coi rắn là những nhân vật xấu xa hoặc lừa đảo, liên quan đến cái chết và sự hỗn loạn.Trong thần thoại Ấn Độ, rắn được tôn kính và giữ vai trò tượng trưng cho cả lòng nhân từ và sự độc ác. Chúng gắn liền chặt chẽ với nước, khả năng sinh sản, sự bảo vệ, sự hủy diệt và cái chết, phản ánh mối quan hệ phức tạp giữa thiên nhiên và con người.Những hình ảnh rắn nổi bật bao gồm Shesha, vua của loài rắn và là hộ vệ của thần Vishnu, được miêu tả là một con rắn nhiều đầu nâng đỡ vũ trụ. Vishnu nằm trên Shesha trong đại dương vũ trụ, tượng trưng cho sự cân bằng và bảo vệ.Trong thần thoại Celtic, rắn là biểu tượng của sự chữa lành và trí tuệ. Người Druid ở Celtic tin rằng rắn có kiến thức đặc biệt về trái đất, vì chúng lột da và "tái tạo" bản thân. Khả năng đào hang dưới lòng đất của rắn cũng kết nối nó với thế giới tâm linh và trí tuệ của tổ tiên.Tháo gỡ cấp sổ hồng cho người dân
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Nơi chắp cánh cho những những võ sĩ MMA chuyên nghiệp
Chiều 15.3, ông Nguyễn Ngọc Thanh, Phó chủ tịch UBND xã Krông Pa (H.Sơn Hòa), cho biết trên địa bàn vừa xảy vụ đuối nước khiến 4 học sinh tử vong.Theo thông tin ban đầu, sáng cùng ngày, 4 học sinh gồm: K Pá Y Ân (10 tuổi), Y Xinh Ayun (9 tuổi), K Sor Y Thiên (14 tuổi), K Sor Y Tài (14 tuổi, cùng ở buôn Lé B, xã Krông Pa) xin gia đình đi câu cá ở sông Ba, đoạn qua xã Krông Pa.Đến khoảng 8 giờ, người dân địa phương phát hiện 4 học sinh này tử vong trên sông Ba và báo chính quyền địa phương. Nhận được tin báo, lực lượng chức năng cùng chính quyền xã đến hiện trường hỗ trợ đưa các nạn nhân vào bờ, bàn giao cho gia đình lo mai táng. Tất cả 4 học sinh bị nạn đều có hoàn cảnh khó khăn."Sau khi nhận được tin báo, chính quyền xã đã đến nhà thăm hỏi, chia sẻ nỗi đau cùng với gia đình 4 học sinh bị đuối nước thương tâm này. Thời tiết đang vào mùa nắng nóng, phụ huynh nên lưu ý con em mình để tránh tai nạn đuối nước đáng tiếc xảy ra", ông Thanh nói.Nguyên nhân ban đầu được xác định là do 4 học sinh này sau khi đi câu cá đã rủ nhau tắm sông rồi bị cuốn vào vùng nước sâu nên bị đuối nước. Hiện lực lượng chức năng đang tiếp tục điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ đuối nước thương tâm này.
"Cục Lâm nghiệp và các đơn vị của bộ tổng hợp các kiến nghị, các đề nghị của các địa phương, cái gì trong thẩm quyền thì giải quyết ngay, cái gì thuộc thẩm quyền cấp trên thì báo cáo ngay", lãnh đạo Bộ NN-PTNT nói.
Cách phân biệt chứng thực chữ ký với chứng thực hợp đồng, giao dịch
Gặp mặt ngày cuối năm, người ta chào nhau bằng những lời hỏi thăm, "Khi nào về quê ăn Tết vậy?" - "Không biết nữa bây ơi, năm nay kinh tế khó khăn quá".Tết - từ bao giờ đã được "định giá" bằng lương thưởng hay những lo toan năm qua chẳng kiếm được bao nhiêu? Không ai biết chính xác câu trả lời, chỉ biết rằng đường về đón Tết với gia đình thêm xa hơn khi năm qua vẫn còn nhiều thử thách và lo toan.Trên những chuyến xe ngày cuối năm, dòng người rời thành phố tay xách nách mang trở về quê, ba-lô nặng quà cáp gửi biếu gia đình. Nhưng có những chiếc ba-lô cũng "nặng", mà nặng tấm lòng. Hỏi nhau rằng "Tết này không mang gì về sao?" rồi cười "ba má nói chỉ cần về với gia đình là vui rồi".Ngày Tết là vậy, để mỗi năm những người con xa xứ phải dặn nhau rằng, "Tết Nhất" là Tết được về với gia đình, được quây quần coi TV ngày xuân, trông nồi bánh chưng bánh tét mỗi năm mỗi ít nhưng bếp chưa bao giờ ngơi lửa. Thiếu tiền tài vật chất vẫn còn gia đình, nhưng thiếu gia đình, ngày Tết đâu còn trọn vẹn. Kỳ thực, quý giá chẳng ở đâu xa khi Tết chính là nhà.Thông điệp ý nghĩa ấy được gửi gắm trọn vẹn trong MV Điều giản đơn quý giá kết hợp giữa LG và nhạc sĩ Bùi Công Nam. Tái hiện trong MV là những câu chuyện quen thuộc của người Việt trước thềm năm mới, từ những trăn trở về một năm cũ đã qua cho đến bao tâm tư nghĩ suy khi một năm mới sắp tới.Những thông điệp của Điều giản đơn quý giá được truyền tải đơn giản, nhẹ nhàng nhưng trọn vẹn ý nghĩa thông qua định dạng animation, đưa người xem qua nhiều cung bậc cảm xúc và hàng vạn nghĩ suy với một câu hỏi xuyên suốt: Điều gì tạo nên một cái "Tết Nhất"? Câu trả lời chính là "Tết Nhà".Sau một năm đầy biến động, nhiều người nhận ra giá trị của ngày Tết chẳng ở đâu xa mà kỳ thực rất gần - là gia đình, là những người thân yêu đang chờ ta trở về ăn Tết. Qua MV, LG đã tái khẳng định ý nghĩa thực sự của ngày Tết: Là Tết Nhà với đông đủ các thành viên trong gia đình cùng xem chương trình truyền hình yêu thích. Hay sâu rộng hơn, đó chính là tình thân gia đình. Đây mới chính là điều ý nghĩa và thiêng liêng hơn mâm cao cỗ đầy hay tiền tài cao sang ngày Tết.MV Điều giản đơn quý giá còn dẫn dắt người xem đi qua những thành phố lớn với những khung cảnh đặc trưng từ Chợ Bến Thành (TP.HCM) đền Cầu Rồng (Đà Nẵng) hay chợ Đồng Xuân (Hà Nội). Dù xa quê hay làm việc ở bất cứ đâu, Tết là cơ hội để mọi người con tụ họp về với gia đình và ngôi nhà thân yêu.Bên cạnh thông điệp ý nghĩa, MV mới của LG còn kể lại hành trình mang "Tết Nhà là Tết Nhất" đến nhiều gia đình khi trao tặng 40 chiếc TV cho các hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, gia đình liệt sĩ, thương binh và những người có công với cách mạng tại các huyện Văn Yên, Lục Yên và Trấn Yên (tỉnh Yên Bái). Chương trình được LG phối hợp Quỹ Vì tầm vóc Việt và Báo Nông Thôn Ngày Nay triển khai để khích lệ tinh thần người dân và thắp sáng niềm hy vọng về một năm 2025 khởi sắc.Quây quần bên chiếc TV trong dịp Tết đã trở thành một thói quen của người Việt Nam trong nhiều thập kỷ qua. Chiếc TV được xem như phương tiện kết nối các thành viên trong gia đình, góp phần tạo nên một không khí Tết rộn ràng, đầm ấm. "Tết Nhất" là khi cả nhà sum họp bên TV, chờ đón màn pháo hoa giao thừa và trao nhau những lời chúc xuân ý nghĩa.Hơn cả một sản phẩm âm nhạc, MV Điều giản đơn quý giá với thông điệp "Tết Nhà là Tết Nhất" chính là lời nhắc nhở về giá trị của ngày Tết: Là những phút giây sum vầy quý giá, là tình thân gia đình - những điều ý nghĩa và thiêng liêng hơn mâm cao cỗ đầy hay tiền tài cao sang.Tết này, hãy tận hưởng những khoảnh khắc trọn vẹn với TV LG, bởi "Tết Nhất" chính là khi ta có nhà kề cạnh. "Nhất" cũng là lời khẳng định vị thế hàng đầu của LG trong lĩnh vực công nghệ và điện tử tiêu dùng toàn cầu, đặc biệt với dòng sản phẩm TV OLED số 1 thế giới (Theo báo cáo từ Omdia, LG có 11 năm dẫn đầu về doanh số OLED từ 2013 - 2023) và những thiết bị chất lượng cao, không ngừng đổi mới.Xem ngay MV Tết 2025 Điều giản đơn quý giá từ LG tại đây: https://www.youtube.com/watch?v=DmOc7T0zQ0Q