Bản phối mùa hè kín hở của sao Việt với blazer dáng ngắn, phom rộng cá tính
FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vnLựa công ty tư vấn du học, cách nào tránh 'rối như canh hẹ'?
Từ nơi được xem là trái tim của châu Âu, Tổng hội Người Việt Nam tại Bỉ (UGVB) có hơn 11 năm hoạt động và phát triển với mục tiêu xây dựng cộng đồng người Việt ngày một lớn mạnh.Ông Nguyễn Thanh Long, Phó chủ tịch UGVB, cho biết nằm ở trái tim của châu Âu, UGVB có nhiều thuận lợi trong giao lưu văn hóa, trao đổi kinh nghiệm triển khai, tổ chức, và quảng bá tinh thần Việt. Trong không gian đó, văn hóa Việt và đặc biệt là tiếng Việt, nằm ở trung tâm, nơi giao thoa và hài hòa với các hoạt động xúc tiến thương mại, trao đổi khoa học công nghệ và sáng tạo, nghị trình chính trị Việt Nam - Liên minh Châu Âu (EU) và ngoại giao nhân dân."Chúng tôi luôn đặt nhiệm vụ này với ưu tiên nhằm tạo ra các hoạt động giàu bản sắc Việt và tình yêu đất nước như tổ chức Tết Nguyên đán, tết Trung thu, ngày hội gia đình, gói bánh chưng, trình diễn áo dài, múa lân, và không thể không nói đến việc đưa tiếng Việt tới các cháu trong cộng đồng, tới các thư viện, tới các không gian văn hóa quốc tế...", ông Long chia sẻ với Thanh Niên. Đây là một trong các nhịp cầu gắn kết ngoại giao nhân dân Việt - Bỉ và Việt Nam - EU ngày càng đậm sâu.Trong chuỗi những hoạt động nổi bật của tổng hội hơn 11 năm qua, ông Long cho biết việc tổ chức Tết Nguyên đán là có ý nghĩa nhân văn nhất đối với bà con kiều bào tại Bỉ và các nước lân cận. Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ cộng đồng, chính quyền sở tại, Đại sứ quán Việt Nam tại Bỉ và Ủy ban Người Việt Nam ở nước ngoài, tổng hội đã mời nhiều nghệ sĩ sang biểu diễn phục vụ kiều bào. Đây cũng là dịp để cộng đồng đến chung vui và thưởng thức các món ăn truyền thống của dân tộc.Không chỉ giữ lửa, người Việt Nam ở nước ngoài cũng đang nỗ lực cống hiến cho đất nước. Có thể kể đến hoạt động của Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam tại châu Âu (VINEU). Trả lời Thanh Niên, Chủ tịch VINEU Phạm Huy Hoàng cho biết VINEU nhận được rất nhiều sự hỗ trợ và quan tâm từ Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Bộ Kế hoạch - Đầu tư, các cơ quan ban ngành trong nước và các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài."Cái được lớn nhất đến thời điểm này là chúng ta có một tổ chức chính thống, có đăng ký pháp lý tại châu Âu tập hợp được đội ngũ chuyên gia trí thức luôn sẵn sàng đóng góp cho đất nước khi cần và có cơ hội", ông Hoàng nói. Có thể nhắc đến một số hoạt động nổi bật mà VINEU đã triển khai trong thời gian vừa qua như cử chuyên gia tham gia các hội thảo, tư vấn cho các cơ quan trong nước về các vấn đề liên quan đến đổi mới sáng tạo. Nhiều hội thảo chuyên đề cũng đã được VINEU tổ chức nhằm giới thiệu các công nghệ mới có tính ứng dụng cao tại Việt Nam. Tháng 6.2024, Ngày hội đổi mới sáng tạo Việt Nam tại châu Âu cũng được VINEU chủ trì tổ chức thành công với sự tham gia của nhiều công ty, doanh nghiệp trong và ngoài nước. Để hỗ trợ các start-ups Việt Nam phát triển và mở rộng thị trường tại châu Âu, VINEU cũng đã phối hợp cùng đối tác tại Bỉ (hub.brussels) đưa một đoàn gồm đại diện của 10 start-ups được NIC lựa chọn sang Brussels học tập và tiếp xúc với các doanh nghiệp, tổ chức tại Bỉ và châu Âu.Về kế hoạch thời gian tới, VINEU cho biết sẽ tập trung xây dựng và mở rộng mạng lưới. VINEU sẽ thành lập các nhóm chuyên gia, tham gia vào các dự án thực tế tại Việt Nam nhằm tạo cơ hội đóng góp cho các thành viên cũng như xây dựng VINEU phát triển theo hướng bền vững về tài chính và tổ chức.Quynh Iris Nguyen - de Prelle, là một nghệ sĩ độc lập, nhà thơ gốc Việt, với 5 tập thơ tiếng Việt và 1 cuốn tiểu thuyết hư cấu, các tác phẩm xuất hiện tại các thư viện đại học tại Mỹ, châu Âu và Úc như Harvard, thư viện quốc gia Pháp... Chị cũng là người sáng lập IVB - Trung tâm Liên văn hóa Việt Nam và Thái Bình Dương tại Brussels."IVB là ấp ủ của tôi về một trung tâm hay ngôi nhà lớn về Việt Nam tại Bỉ để mọi người gặp gỡ và chia sẻ các câu chuyện của chính thế hệ mình, các câu chuyện về văn hóa và ID văn hóa Việt mà tôi hay gọi là Căn cước Việt Nam. IVB cũng là tiếng nói tích cực của cộng đồng Việt Nam tại Brussels và Bỉ nói chung trong sự đa dạng văn hóa của trái tim châu Âu", chị Quynh Iris Nguyen chia sẻ với Thanh Niên. Ngoài IVB, chị còn đồng sáng lập Tủ sách Việt tại Brussels cùng chị Kiều Bích Hương, cũng là đồng sáng lập VBAB - Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Bỉ vừa ra mắt hồi tháng 11.2024. Đại sứ Việt Nam tại Bỉ, Trưởng phái đoàn Việt Nam bên cạnh EU Nguyễn Văn Thảo đã bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ cho hoạt động của VBAB.Từ khi thành lập vào tháng 4.2024, IVB đã tham gia sự kiện trang phục truyền thống tại Bảo tàng hoàng gia BELvue. Lần đầu tiên, Việt Nam xuất hiện cùng với hơn 14 cộng đồng khác tại Brussels với rất nhiều trang phục như áo quan họ, áo bà ba, áo dài, các trang phục của vùng núi phía bắc như H'mông, Tày, Nùng... Tiếp đó, gian hàng Việt Nam gây ấn tượng mạnh mẽ trong Lễ hội Hakuna Matata, mang đến một Việt Nam với chợ quê Việt và mâm cơm truyền thống để giới thiệu với người dân Bỉ và bạn bè quốc tế. Sách tiếng Việt được trưng bày tại đây như một ngôn ngữ riêng có chứ không phải sự nhầm lẫn với các ngôn ngữ khác. Ngoài ra, IVB còn kết hợp cùng UGVB tổ chức ra mắt Câu lạc bộ Di sản áo dài Việt Nam với nhiều bộ trang phục được các nghệ nhân, bạn bè từ Việt Nam tặng cho IVB gìn giữ và giới thiệu tại châu Âu."Mỗi lần xuất hiện, IVB luôn muốn gửi đến bạn bè các thông điệp như sự nhận biết về ID Việt qua từng chi tiết, từng bộ trang phục và món ăn hay cách thức làm việc của thế hệ chúng tôi ngày hôm nay, một thế hệ với chất lượng và tiêu chuẩn chuyên nghiệp, cách làm việc nghiêm túc và một hình ảnh Việt Nam mới mẻ, năng động và tích cực", chị nhấn mạnh.Bằng một cách làm khác, chị Ngô Đỗ Thu Hường tên tiếng Anh là Helen (sống tại Bỉ) chọn kiến tạo và phát triển kênh podcast mang tên Kênh Việt Happiness Station từ tháng 5.2021. Chị Helen cho biết Kênh Việt ra đời nhằm chia sẻ kinh nghiệm người Việt xa xứ, lan tỏa điều tích cực, nghị lực sống và nét đẹp tâm hồn. Hiện kênh có 30 giọng đọc từ ba miền, đang định cư tại 14 nước, dần trở thành sân chơi được chờ đợi, được gọi tên mỗi khi nhắc tới các cuộc thi hay cơ hội cho trẻ em người Việt, gốc Việt xa xứ thực tập tiếng Việt, tăng khả năng kết nối gia đình và cộng đồng, hướng về quê hương.Năm 2023, Kênh Việt nhận được danh hiệu "sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài" trong cuộc thi do Ủy ban Nhà nước về người VN ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) phối hợp tổ chức với một số đơn vị thuộc Bộ Giáo dục - Đào tạo, Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, Đài truyền hình Việt Nam, Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài."Chúng tôi bắt đầu ước mơ làm sao để duy trì văn hóa cũng như tiếng Việt ở nước ngoài. Bản thân tôi sang châu Âu lúc mới 17 tuổi, thời gian sống ở châu Âu của tôi còn dài hơn ở Việt Nam. Tôi cũng là mẹ của một cậu con trai mang hai dòng máu nên cảm nhận rõ rệt rằng để duy trì được ngôn ngữ mẹ đẻ ở xứ người là việc không hề dễ dàng. Ngoài tình yêu, còn phải có phương pháp và môi trường cộng đồng… Để tạo điều kiện cho mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ gốc Việt ở nước ngoài nói và viết tiếng Việt, chúng tôi thường xuyên tổ chức các cuộc thi theo chủ đề về ẩm thực, du lịch, trải nghiệm văn hóa, kết nối tình yêu với gia đình, quê hương…", chị Helen chia sẻ.Dự án của chị đã tổ chức nhiều sự kiện cho cộng đồng như các cuộc thi online. Ngoài ra, Kênh Việt cũng tổ chức hay tham gia đồng tổ chức các sự kiện offline như: "Trại tiếng Việt mùa xuân" thí điểm tại Bỉ; triển khai dự án văn hóa đọc bằng việc xây dựng hai "Tủ sách Việt trong nhà hàng Việt" nơi cộng đồng xa xứ có thể tiếp cận và mượn hơn 500 đầu sách (Việt) cho nhiều độ tuổi và chủ đề, hoàn toàn miễn phí. Nhớ về một lần được "chạm cảm xúc", chị Helen kể trong cuộc thi "Du lịch cùng con 2022", nhiều bài thi kể về hành trình cảm động được quay trở về nhà gặp lại ông bà, anh chị em họ hàng sau mấy năm xa cách vì đại dịch của các bạn trẻ gốc Việt từ nhiều châu lục tham gia. Tác phẩm giải nhất thuộc về bé Tijn Konings 7 tuổi sinh ra tại Hà Lan. Bé không chỉ có khả năng sử dụng tiếng Việt thành thạo mà còn gây ấn tượng bằng tư duy và diễn đạt cảm xúc sâu sắc xen cả hài hước.Tháng 12.2022, trong chuyến thăm và làm việc tại châu Âu, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tặng một món quà rất đặc biệt cho cộng đồng người Việt tại Bỉ. Bộ sách "Chào Tiếng Việt" là món quà rất quý và nhiều ý nghĩa, góp phần lan tỏa việc nói và học tiếng mẹ đẻ ở môi trường nước ngoài. Món quà này là nguồn cảm hứng cho dự án "Sách Việt ở thư viện Bỉ". Nhờ sự quyết tâm, tư vấn quý báu của những thành viên tâm huyết về việc gìn giữ tiếng Việt ở nước ngoài, UGVB quyết định mang sách "Chào Tiếng Việt" đồng thời dành thêm ngân sách mua, kêu gọi tặng sách tiếng Việt để mang tới những thư viện tại các thành phố nơi có nhiều bà con người Việt sinh sống.Dự án "Sách Việt ở thư viện Bỉ" đã mang sách tới các thư viện ở Brussels như Muntpunt, thư viện quận Ixelles, thư viện De Krook của thành phố Gent. Những thành phố khác như Liege, Antwerpen, Namur, Aalst... cũng là mục tiêu tiếp tới của dự án.Chị Nguyễn Chung Thủy (Phó chủ tịch kiêm Trưởng ban Văn hóa xã hội UGVB)Trả lời câu hỏi của Thanh Niên về trường hợp Phạm Anh Khôi (18 tuổi) là một cầu thủ bóng đá trẻ gốc Việt tài năng đang thi đấu tại Bỉ, ông Phạm Huy Hoàng nói: "Cháu rất mong muốn được thi đấu cho đội tuyển Việt Nam khi có cơ hội và điều kiện thích hợp. Vừa rồi, Liên đoàn cũng có liên hệ với CLB xin phép để cháu về thi đấu cho U.19 quốc gia nhưng do lịch thi đấu và chuẩn bị tiền mùa giải với U.23 nên CLB chưa đồng ý để cháu về. Sau này khi các giải đấu của đội tuyển Việt Nam diễn ra vào thời điểm thuận lợi và Liên đoàn vẫn muốn cháu tham gia, gia đình và CLB chắc chắn sẽ tạo điều kiện để cháu có thể về thi đấu".
Messi khiến ngôi sao bóng đá kiểu Mỹ phải lo lắng, điều gì đã xảy ra?
Ông Sami Abu Zuhri, một thủ lĩnh cấp cao của Hamas, hôm nay 11.2 nói rằng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu Hamas ngay lập tức thả tất cả các con tin Israel "làm phức tạp thêm vấn đề" liên quan đến lệnh ngừng bắn mong manh ở Dải Gaza."Ông Trump phải nhớ rằng có một thỏa thuận mà cả hai bên phải tôn trọng và đây là cách duy nhất để trả lại các tù nhân (con tin). Ngôn ngữ đe dọa không có giá trị gì và làm phức tạp thêm vấn đề", AFP dẫn lời ông Zuhri.Lệnh ngừng bắn giữa Hamas và Israel, có hiệu lực từ ngày 19.1, phần lớn đã ngăn chặn hơn 15 tháng giao tranh ở Gaza và theo đó, Hamas đã thả 5 nhóm con tin Israel để đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine khỏi các nhà tù của Israel.Tuy nhiên, căng thẳng đã tăng vọt vào tháng trước sau khi ông Trump đề xuất tiếp quản Gaza và di dời hơn 2 triệu cư dân của vùng lãnh thổ này.Đến ngày 10.2, ông Trump tiếp tục gia tăng áp lực, nói rằng ông sẽ kêu gọi chấm dứt lệnh ngừng bắn nếu tất cả các con tin Israel không được trả tự do vào trưa 15.2.Thỏa thuận ngừng bắn nêu rõ các đợt thả con tin theo từng đợt diễn ra trong giai đoạn đầu tiên kéo dài 42 ngày của thỏa thuận.Cảnh báo mới nhất của Tổng thống Trump được đưa ra sau khi Hamas ngày 10.2 thông báo đợt thả con tin tiếp theo sẽ bị "hoãn lại cho đến khi có thông báo mới", cáo buộc Israel không thực hiện các cam kết theo thỏa thuận ngừng bắn, bao gồm cả việc cung cấp viện trợ, theo AFP.Hamas sau đó nói rằng họ đã thông báo hoãn lại đợt thả con tin tiếp theo trước 5 ngày để các bên trung gian có thời gian thúc đẩy Israel tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn. "Cánh cửa vẫn mở để đợt trao đổi tù nhân diễn ra theo kế hoạch, một khi bên chiếm đóng tuân thủ", Hamas nhấn mạnh.Trong khi đó, ông Israel Katz, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, nói rằng thông báo của Hamas là "vi phạm hoàn toàn" thỏa thuận ngừng bắn, báo hiệu rằng giao tranh có thể tiếp diễn, theo AFP. "Tôi đã chỉ thị cho IDF (quân đội Israel) chuẩn bị ở mức báo động cao nhất cho mọi kịch bản có thể xảy ra ở Gaza", ông Katz cho hay.Sau đó, IDF thông báo họ đã nâng "mức độ sẵn sàng" xung quanh Gaza và "quyết định tăng cường đáng kể cho khu vực này".
Từ 1.1.2025, Nghị định 168/2024 có hiệu lực thi hành, tình hình giao thông trên cả nước được nhận xét có chuyển biến tích cực, người dân chấp hành luật kể cả khi không có CSGT. Cơ quan chức năng cũng ra mắt ứng dụng để người dân tra cứu phạt nguội, đồng thời gửi thông tin xe vi phạm giao thông đến CSGT. Tuy nhiên, mấy ngày qua, mạng xã hội xuất hiện nhiều bài đăng về thông tin xóa lỗi phạt nguội. Cụ thể, tài khoản Thành Long viết: "Tin vui cuối năm các bác ơi! Những lỗi phạt nguội từ 2022 trở về trước đã được xóa". Phía dưới bài đăng, một số người vào chúc mừng, còn khẳng định thêm lỗi phạt nguội sau 1 năm không ra được quyết định xử phạt (người nhận thông báo vi phạm qua hình ảnh không đến phối hợp xác minh) thì lỗi vi phạm được xóa.Một số người khác nhắc nhở chủ bài đăng cẩn thận bị phạt 7,5 triệu đồng, đề nghị không đăng tin tào lao.Trên nhóm khác, tài khoản Hùng O. cũng viết: "Tin vui cuối năm. Những lỗi phạt nguội mà từ 2022 về trước đều đã được xóa khỏi hệ thống. Trước đây có những xe đi đăng kiểm bình thường nhưng đi sang tên thì lòi ra phạt nguội từ vài năm trước đây thì nay được chính thức xóa. Đúng là tin vui". Để chứng minh lỗi phạt nguội được xóa, người này đăng ảnh chụp màn hình tra cứu lỗi qua hình ảnh trước đó và hiện tại.Gần đây nhất, tài khoản Nguyễn Văn D. đăng trên nhóm về giao thông: "Mấy ngày trước tết tra phạt nguội mấy lỗi cũ thấy xóa hết rồi. Giờ ăn tết xong tra thấy còn nguyên là sao các bác nhỉ?". Nhiều người vào bình luận hài hước: "Cho bác ăn tết vui đó".Trao đổi với PV, đại diện Cục CSGT khẳng định: "Không có chuyện tất cả lỗi phạt nguội từ năm 2022 đổ về trước được xóa phạt nguội". Theo CSGT, thời điểm trước tết, nhiều người cùng tra cứu phạt nguội nên có thể hệ thống bị quá tải, không hiển thị đầy đủ các lỗi vi phạm của giai đoạn từ năm 2022 trở về trước. Hiện nay, hệ thống đã tra cứu phạt nguội đã ổn định, người dân có thể tra bình thường. Về nguyên tắc, nếu chưa nộp phạt thì lỗi vi phạm qua hình ảnh trên hệ thống không thể tự xóa.Lãnh đạo Phòng CSGT Công an TP.HCM khuyến cáo người dân chấp hành nghiêm luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Khi nhận được thông báo vi phạm giao thông đường bộ, thì đến trụ sở đơn vị CSGT gửi thông báo vi phạm hoặc như hướng dẫn trên thông báo vi phạm để phối hợp giải quyết hoặc thực hiện nộp phạt trực tuyến.Trước đó, CSGT TP.HCM cũng thông tin người dân cần cảnh giác trước thủ đoạn giả danh CSGT TP.HCM gọi điện thoại báo phạt nguội để chiếm đoạt tài sản. Người dân TP.HCM cần lưu ý, tất cả trường hợp bị phạt nguội liên quan đến giao thông thì đều có thông báo vi phạm của cơ quan chức năng đến chủ phương tiện hoặc người điều khiển phương tiện.Khi nhận được giấy thông báo vi phạm của cơ quan chức năng, đến ngày hẹn, chủ phương tiện hoặc người điều khiển phương tiện mang đầy đủ giấy tờ cần thiết lên trụ sở công an để làm việc.
Toyota Fortuner GR Sport 2024 nâng cấp nhẹ, đủ sức cạnh tranh Ford Everest?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
