Những ông bố tuyệt vời
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Binz 5 lần nhận giải, Hòa Minzy bật khóc tại Làn sóng xanh 2020
Trao đổi với phóng viên Thanh Niên, ông Hồ Tấn Minh, Chánh văn phòng Sở GD-ĐT TP.HCM, thông tin Sở GD-ĐT đã thành lập 5 đoàn kiểm tra về việc thực hiện Thông tư 29 về dạy thêm học thêm. Theo đó, 5 đoàn kiểm tra sẽ thực hiện kiểm tra các trường công lập bậc THCS, THPT, cơ sở dạy thêm ở 22 quận, huyện về công tác quản lý dạy thêm, học thêm trong và ngoài nhà trường. Đồng thời, theo ông Minh, các đoàn kiểm tra này sẽ thực hiện việc kiểm tra các trung tâm kỹ năng sống có thực hiện đúng nội dung được cấp phép hay không?Bên cạnh việc kiểm tra các cơ sở thực hiện quy định dạy thêm học thêm mà còn nhằm kịp thời phát hiện, xử lý và đề xuất những giải pháp phù hợp đối với các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Thông tư 29. Còn tại các quận, huyện, trong tháng 3 và 4, Phòng GD-ĐT quận 10 sẽ kiểm tra việc thực hiện quy định dạy thêm, học thêm tại các trường học công lập trên địa bàn quận, bao gồm việc ôn tập cho học sinh lớp 9 chuẩn bị kỳ thi tuyển sinh lớp 10. Công tác kiểm tra sẽ được lồng ghép trong các cuộc kiểm tra chuyên môn của cấp học trong học kỳ 2 năm học 2024-2025.Nội dung kiểm tra xoay quanh trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị trong việc triển khai các quy định liên quan đến toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh, phụ huynh học sinh; Việc tổ chức thực hiện các nội dung được quy định cụ thể trong Thông tư 29 và các văn bản chỉ đạo có liên quan; Đặc biệt lưu ý việc chỉ đạo, tổ chức các hoạt động đào tạo học sinh giỏi, ôn tập cho học sinh lớp 9 chuẩn bị kỳ thi tuyển sinh lớp 10 và hoạt động ôn tập, bồi dưỡng cho những học sinh có kết quả học tập chưa đạt.Ông Nguyễn Thành Trung, Trưởng phòng GD-ĐT quận 10, cho hay việc kiểm tra này nhằm giúp nắm tình hình việc thực hiện tại các cơ sở giáo dục, làm căn cứ để báo cáo, tham mưu với Thường trực UBND quận. Đồng thời nâng cao vai trò, ý thức trách nhiệm của thủ trưởng, ban lãnh đạo, các tổ chức chính trị – xã hội và viên chức các cơ sở giáo dục trực thuộc trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp và thực hiện nghiêm các quy định. Theo ông Trung, công tác kiểm tra đảm bảo nghiêm túc, phù hợp với tình hình thực tế và không gây áp lực cho các cơ sở giáo dục.Tương tự tại quận Phú Nhuận, bà Lê Thị Bình, Trưởng phòng GD-ĐT quận, đã có chỉ đạo các trường khẩn trương tổ chức triển khai, phổ biến, tuyên truyền đến toàn thể cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh về quy định về dạy thêm học thêm. Quán triệt đến toàn thể cán bộ, giáo viên của đơn vị thực hiện nghiêm túc quy định, có kế hoạch kiểm tra, rà soát; kiên quyết không để xảy ra việc dạy thêm học, thêm không đúng quy định trong và ngoài nhà trường.Trưởng phòng GD-ĐT quận Phú Nhuận chỉ đạo việc ra đề kiểm tra, đánh giá thường xuyên, định kỳ phải phù hợp với chương trình Giáo dục phổ thông 2018, không gây áp lực học thêm cho học sinh.Tuyệt đối không buông lỏng việc tổ chức ôn tập, bồi dưỡng cho những học sinh có kết quả học tập ở mức chưa đạt; tổ chức cho học sinh lớp cuối cấp tăng cường ôn thi tuyển sinh theo kế hoạch giáo dục của nhà trường; xác định đây là trách nhiệm của nhà trường để giúp học sinh đáp ứng các yêu cầu cần đạt theo từng môn học của từng khối lớp theo quy định của chương trình.Theo bà Bình, các trường cần có điều chỉnh, xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình 2 buổi/ngày đúng yêu cầu của chương trình, tăng cường, bổ sung các hoạt động câu lạc bộ, các hoạt động phát triển năng khiếu nghệ thuật, thể dục thể thao, rèn luyện kỹ năng sống, đảm bảo phù hợp với đặc điểm địa phương và thời gian đưa đón của phụ huynh học sinh; Kịp thời phát hiện, xử lý và đề xuất những giải pháp phù hợp đối với các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện thông tư...
Sức hút căn hộ tại tọa độ đa giá trị trung tâm thành phố
Những chiếc xe dùng để lái và trải nghiệm lần này chỉ là phiên bản BMW 320i, nhưng khi tắt đi chế độ kiểm soát lực kéo, lái xe với các thao tác ga và vô-lăng mạnh mẽ hơn, chiếc xe dễ dàng mang lại cảm xúc phấn khích. Đuôi xe dễ bị trượt hơn và đòi hỏi kỹ năng kiểm soát của người lái. Động cơ trang bị trên BMW 320i không quá mạnh nhưng đủ giúp tay lái thích "nghịch ngợm" có thể trình diễn những cú "drift" đẹp mắt và khả năng kiểm soát chiếc xe dễ dàng và ổn định đến bất ngờ. Những cảm xúc này có thể "thăng hoa" hơn với phiên bản BMW 330i.
Lá thăm may rủi đưa đội tuyển futsal nữ Việt Nam nằm ở bảng B, có sự xuất hiện của Iran, Hồng Kông và Philippines. Đánh giá về kết quả bốc thăm, HLV trưởng đội tuyển futsal nữ Việt Nam Nguyễn Đình Hoàng cho biết: "Chúng ta nằm trong bảng đấu có đội bóng rất mạnh là Iran. Họ là ứng cử viên hàng đầu cho 1 suất đi tiếp của bảng đấu. 2 đội còn lại là Philippines và Hồng Kông đều đã thi đấu rất tốt ở vòng loại. Đội tuyển futsal nữ Philippines cho thấy sự tiến bộ rất nhiều so với chính họ khi gặp chúng ta ở giải Đông Nam Á vừa qua với nhiều cầu thủ chất lượng được bổ sung. Chúng ta sẽ gặp khó khăn nhiều khi gặp họ ở vòng chung kết châu Á sắp tới. Đối thủ Hồng Kông cũng đã thi đấu ấn tượng ở giải vòng loại vừa qua nên chúng ta chắc chắn cũng không dễ để vượt qua họ"."Dù khó khăn như thế nào, mục tiêu của đội tuyển futsal nữ Việt Nam vẫn là giành 1 suất tham dự World Cup futsal nữ 2025. Nhưng trước tiên, đội cần phải vượt qua được vòng bảng. Đây là 1 bảng đấu tương đối cân bằng và các đội đều có cơ hội. Trước tiên, đội tuyển futsal nữ Việt Nam sẽ quyết tâm giành 1 vé vào vòng tứ kết giải châu Á", HLV Nguyễn Đình Hoàng khẳng định.Để chuẩn bị cho vòng chung kết futsal nữ châu Á 2025, đội tuyển futsal Nữ Việt Nam dự kiến sẽ tập trung vào cuối tháng 3 tới với kế hoạch đang được HLV trưởng Nguyễn Đình Hoàng đề xuất.Vòng chung kết giải futsal nữ châu Á 2025 đồng thời cũng là vòng loại World Cup futsal nữ châu Á 2025 (lần đầu tổ chức, diễn ra vào tháng 11 năm nay). Theo đó, 3 đội có thành tích tốt nhất (đội vô địch, á quân và hạng 3) giải sẽ giành vé trực tiếp đến với World Cup.Bóng đá Đông Nam Á có 4 đại diện tham gia tranh tài là Thái Lan, Việt Nam, Philippines và Indonesia. Trong đó, đội bóng Đông Nam Á đã chắc chắn xuất hiện ở World Cup futsal nữ 2025 là Philippines, với tư cách chủ nhà. Trong khi đó, Thái Lan là ứng viên nặng ký nhất cho tấm vé dự World Cup. Ở châu Á, đội bóng xứ sở chùa vàng đang có vị trí tốt nhất trên bảng xếp hạng FIFA, khi đứng thứ 6 thế giới.Đội tuyển futsal cũng được đánh giá là có cửa góp mặt tại World Cup, với sự tiến bộ vượt bậc trong thời gian gần đây. Tại giải Đông Nam Á 2024, thầy trò HLV Nguyễn Đình Hoàng đã phá thế thống trị của Thái Lan, khi giành chiến thắng ở chung kết (2-1) và đăng quang chức vô địch khu vực. HLV Đình Hoàng từng chia sẻ: "Futsal nữ Thái Lan có trình độ cao, nhưng Việt Nam cũng không thua kém, nên quan trọng là tâm lý của các cầu thủ khi bước vào trận đấu. Khi đã có chiến thắng, sự tự tin của các cầu thủ futsal Việt Nam sẽ tăng cao, không còn e dè khi đối đầu với người Thái".Cũng theo ông Hoàng, thành tích tại sân chơi Đông Nam Á vừa qua là tiền đề tốt để đội tuyển futsal nữ Việt Nam hướng đến việc chinh phục những giải đấu tầm cỡ cao hơn. Với futsal nữ châu Á, Nhật Bản, Iran và Thái Lan là tốp 3 đội mạnh nhất và sáng cửa giành 3 tấm vé đi World Cup. Nhưng với những gì đã thể hiện, đội tuyển futsal nữ Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc đua, ít nhất là trong việc cạnh tranh trực tiếp với futsal nữ Thái Lan.
Thi tốt nghiệp THPT: Thí sinh U.40 tự tin với môn ngữ văn
Ông Thái quê ở TP.Rạch Giá, Kiên Giang. Trong những chuyến đi công tác tại Phú Quốc, ông cảm thấy yêu thích xứ đảo này rồi quyết định gắn bó và lập nghiệp từ khoảng năm 2014. Mong muốn góp phần làm phong phú sản phẩm du lịch của đảo ngọc, năm 2016 ông bắt tay nghiên cứu làm các sản phẩm từ chất liệu lá sen, thay thế thủy tinh. Trong quá trình nghiên cứu, thử nghiệm, ông gặp nhiều khó khăn để tìm ra công thức chuẩn nhất "biến" lá sen thành chất liệu có độ bền cao mà vẫn giữ được trọn vẹn hình hài của lá và gân. Ông cho biết, lá sen có kết cấu khác hẳn lá bồ đề hay lá bàng. Do đó, để xử lý giữ được màng lá, gân lá sen liền lạc với nhau phải mất rất nhiều thời gian."Để xử lý lá sen đạt độ bền thay thế nền giấy vẽ tranh, vải làm túi, ví, đèn… tốn rất nhiều chi phí và cũng rất kỳ công. Tỷ lệ hao hụt rất nhiều, 100 lá mà lấy được 7 - 8 lá là mừng. Lá sen cũng phải đến Đồng Tháp tuyển lựa, mua về đảo", ông Thái chia sẻ.Hiện tại, cơ sở ông Thái làm ra 4 sản phẩm chính từ lá sen, gồm: đèn, tranh, ví và thư pháp trên sen. Điều ông tâm đắc nhất là chế tác thành công chất liệu vẽ tranh và vẽ được rất nhiều loại đạt đến độ tinh tế và thẩm mỹ cao như: tranh Phật, hoa, phong cảnh... Đạt được thành công, ông Thái vẫn không ngừng nghiên cứu xử lý lá sen sao cho ngày càng đạt độ bền cao nhất để làm thành các sản phẩm tranh, đồ thủ công mỹ nghệ, đồ thời trang đẹp mắt. Bức tranh có kích thước "khủng" nhất trước giờ ông làm ra là tranh Phật Bà Quan Âm, chiều dài 2,4 m, chiều ngang 1,2 m. Ông cùng đội ngũ thợ làm liên tục suốt 1 tháng, giá bán lên đến 50 triệu đồng.Trong các sản phẩm làm bằng lá sen, ví là sản phẩm nổi trội và độc đáo nhất vì ông xử lý lá sen đạt độ bền gần giống như vải và vẽ nhiều hoa văn lên. Đối với sản phẩm đèn bằng lá sen, ông sử dụng lá sen ốp vào vô cùng công phu, đẹp mắt. Tùy kích cỡ, các sản phẩm làm từ lá sen có giá từ vài trăm ngàn đồng đến hàng trăm triệu đồng. Ông Thái cho biết, ông đang trồng sen ở TP.Rạch Giá theo kỹ thuật riêng và dự kiến thời gian tới sẽ trồng thêm trên đảo Phú Quốc, để vừa chủ động được nguồn lá sen chất lượng và tạo thêm điểm đến cho du khách.
