Hương vị quê hương: Chộn rộn cùng mít trộn
Dẫn nguồn từ Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ, Reuters cho biết, tồn kho dầu thô của Mỹ tuần trước tăng 4,6 triệu thùng, lên 432,5 triệu thùng, cao hơn nhiều so với dự đoán của các nhà phân tích trong cuộc thăm dò trước đó của Reuters, rằng chỉ tăng 3,1 triệu thùng. Tuy vậy, ngược với tình trạng tồn kho dầu, tồn kho xăng lại giảm 151.000 thùng, xuống còn 247,9 triệu thùng; tồn kho sản phẩm chưng cất cũng giảm 2,1 triệu thùng, xuống còn 116,6 triệu thùng.Các nhà phân tích cho rằng, nhìn chung, tổng lượng hàng tồn kho tại Mỹ ở mức ổn định, hỗ trợ giá dầu tăng nhẹ. Bên cạnh đó, nỗi lo rủi ro gián đoạn nguồn cung từ Nga đã và đang hỗ trợ giá dầu tăng. Vụ máy bay không người lái tấn công vào trạm bơm dầu ở Nga khiến lưu lượng dầu tại đường ống này giảm đến 30 - 40%.Các diễn biến cho thấy, tuần này, giá xăng dầu thế giới tăng nhẹ. Trong nước, chiều hôm qua (ngày 20.2), liên Bộ Tài chính - Công thương đã cho điều chỉnh giá bán xăng dầu có tăng, giảm. Cụ thể, giá xăng E5 RON92 tăng 257 đồng/lít, xăng RON 95-III tăng 257 đồng/lít, dầu hỏa tăng 40 đồng/lít, dầu diesel giảm 10 đồng/lít, dầu mazut giảm 183 đồng/kg. Tại kỳ điều hành này, liên Bộ tiếp tục không trích lập, không chi sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu đối với các mặt hàng xăng dầu.Liên quan đến giá xăng dầu, Bộ Công thương đang lấy ý kiến dự thảo thông tư quy định chi tiết một số điều của nghị định mới về kinh doanh xăng dầu.
Cứu sống du khách Singapore bị nhồi máu cơ tim dạng hiếm
Xem Gold Star V.League 2-2024/25 đỉnh nhất trên FPT Play, tại https://fptplay.vn
Tin giả tác hại thật
Những phụ nữ uống trà gừng trong vài ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt sẽ giảm được cơn co thắt ở bụng
Ngày 8.1, đoàn công tác Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an TP.HCM phối hợp Công an Q.Bình Tân tổng kiểm tra an toàn về PCCC, cứu nạn, cứu hộ tại Bến xe miền Tây.Báo cáo công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ, đại diện Công ty cổ phần Bến xe miền Tây cho biết, bến xe có tổng diện tích đất 47.398 mét vuông, trong đó diện tích bãi đậu xe là 42.290 mét vuông, diện tích văn phòng, quầy bán vé, phòng chờ là hơn 5.000 mét vuông, với tổng số 153 nhân viên.Theo báo cáo, từ lâu, Bến xe miền Tây đã xây dựng phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, hệ thống chữa cháy trong và ngoài nhà. Công tác kiểm tra PCCC tại văn phòng làm việc, điểm thuê mặt bằng được diễn ra hằng tháng. Bến xe cũng có một đội chữa cháy gồm 40 thành viên được đào tạo, có khả năng ứng phó tình huống cháy ban đầu...Sau khi thông qua báo cáo, lúc 9 giờ cùng ngày, đoàn công tác đã kiểm tra thực tế.Kết quả kiểm tra cho thấy, nhìn chung công tác PCCC tại Bến xe miền Tây được đảm bảo, nhưng tại khu vực bãi giữ xe còn tồn tại những hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.Cụ thể, đoàn công tác phát hiện bên trong bãi xe có nhiều xe máy do người dân đến gửi, rồi "bỏ quên" nhiều năm, hiện trạng đã cũ nát tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao; xe đậu san sát nhau thành 3 hàng, gây khó trong quá trình xử lý sự cố cháy nổ; xe điện và xe xăng xếp chung nhau, chưa có khu vực riêng; khách đến còn sử dụng nguồn nhiệt là thuốc lá vứt tàn tại chỗ; hệ thống chữa cháy tự động tại bãi xe chưa đạt tiêu chuẩn.Đại diện Công an Q.Bình Tân cũng yêu cầu công ty trang bị mặt nạ phòng độc, cải thiện hệ thống chữa cháy tự động; tập huấn về PCCC và cứu nạn cứu hộ cho tài xế đối với loại xe trên 29 chỗ ngồi.Đặc biệc, công ty cần tăng cường giám sát nhà xe, lái xe, tránh việc vận chuyển các mặt hàng nguy hiểm, trong đó có pháo.Đoàn công tác đề nghị công ty sớm khắc phục những hạn chế nói trên, phòng tránh nguy cơ cháy nổ, đặc biệt là trong dịp cận tết, lượng phương tiện và người dân tăng đột biến.
Jennie vắng mặt, Kim Go Eun được dịp chiếm spotlight với váy ren
Chính sách học phí đặc biệt này dành cho thí sinh tham gia xét tuyển và trúng tuyển đại học vào HUTECH năm 2025 cũng như tất cả sinh viên các khóa đang theo học tại trường.Nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập (26.4.1995 - 26.4.2025), Trường còn thực hiện xét tặng Học bổng HUTECH trị giá 25% học phí toàn khóa cho tất cả thí sinh trên cả nước có tổng điểm trung bình 3 môn của học kỳ 1 năm lớp 12 đạt từ 20 điểm trở lên. Để nắm bắt cơ hội, thí sinh có thể thực hiện đăng ký theo hình thức trực tuyến ngay tại website Trường: hutech.edu.vn/hoc-bong-tuyen-sinh đến hết 31.5.2025.Sau khi áp dụng Học bổng HUTECH, mức học phí của khóa 2025 đối với các ngành đào tạo Cử nhân (3.5 năm, 14 học kỳ) là 11 triệu đồng/học kỳ, toàn khóa là 154 triệu đồng; các ngành đào tạo Kỹ sư (4 năm, 16 học kỳ) là 10 triệu đồng/học kỳ, toàn khóa là 160 triệu đồng; các ngành đào tạo đặc thù gồm Kiến trúc, Dược học, Thú y (4.5 năm, 18 học kỳ) là 12 triệu đồng/học kỳ, toàn khóa là 216 triệu đồng. Học bổng giá trị này cùng chính sách học phí đặc biệt giúp giảm áp lực tài chính đáng kể, tạo động lực để sinh viên yên tâm học tập, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong trong việc tạo dựng môi trường giáo dục tiên tiến, nhân văn và bền vững.Trúng tuyển vào HUTECH năm 2025, sinh viên sẽ thụ hưởng chương trình đào tạo được thiết kế hiện đại mỗi năm có 4 học kỳ (mỗi học kỳ khoảng 10 tuần), đảm bảo cung cấp chất lượng đào tạo vượt trội với chi phí học tập hợp lý. Học phí được thu theo từng học kỳ. Học phí mỗi học kỳ được tính theo số tín chỉ sinh viên đăng ký trong học kỳ đó (khoảng 9 tín chỉ), giúp giảm áp lực tài chính cho mỗi lần đóng, yên tâm trang bị kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, kỹ năng mềm trong môi trường hiện đại.Được biết, năm nay HUTECH dự kiến tuyển sinh 61 ngành nghề ở đa dạng lĩnh vực đào tạo theo 03 phương thức gồm xét tuyển kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, xét tuyển học bạ theo tổng điểm trung bình 3 môn năm lớp 12 và xét tuyển kết quả kỳ thi Đánh giá năng lực 2025 của ĐHQG TP.HCM hoặc kỳ thi VSAT 2025. Trong đó có những ngành hot thu hút sự quan tâm của đông đảo thí sinh như Công nghệ thông tin, Công nghệ kỹ thuật ô tô, Quản trị kinh doanh, Logistics và quản lý chuỗi cung ứng, Marketing, Digital Marketing, Truyền thông đa phương tiện, Thiết kế đồ họa, Ngôn ngữ Anh, Ngôn ngữ Nhật,…Xuất phát từ chiến lược đào tạo gắn liền với thực tiễn, ở từng ngành cụ thể, HUTECH đầu tư trang thiết bị, máy móc hiện đại để sinh viên thực hành, làm quen và làm chủ nghề nghiệp. Như ngành Truyền thông đa phương tiện có HUTECH Studio với phòng điều khiển trung tâm, phim trường phông xanh, phòng dựng với thiết bị, kho đạo cụ quay - dựng hình; khối ngành ô tô có xưởng thực hành động cơ, khung gầm, xưởng diesel, điện - điện tử ô tô, phòng thí nghiệm hệ thống điều khiển ô tô;…Trong quá trình học, ngay từ năm nhất, sinh viên được tham gia các chuyến kiến tập, thực tập thực tế tại những doanh nghiệp hàng đầu lĩnh vực để tìm hiểu về môi trường làm việc, văn hóa doanh nghiệp, kỹ năng nghề, yêu cầu nhân sự,... Sự tham gia của chuyên gia đến từ doanh nghiệp tại những hội thảo chuyên đề, chương trình đối thoại cùng CEO, các cuộc thi khởi nghiệp, cũng là dịp để sinh viên tiếp cận kiến thức giá trị, bài học kinh nghiệm sâu sắc và đón đầu nhiều cơ hội hấp dẫn. Từ những kiểu học thú vị giàu tính ứng dụng này, sinh viên sẵn sàng ứng tuyển và săn việc tốt tại các ngày hội việc làm ở nhiều lĩnh vực khác nhau được tổ chức quy mô lớn ngay tại trường.Song song đó, HUTECH còn kiến tạo môi trường "Đại học Gen Z" năng động, sáng tạo với đa dạng hoạt động ngoại khóa sôi nổi để sinh viên phát triển toàn diện. Hơn 60 câu lạc bộ, đội nhóm từ học thuật, văn hóa, nghệ thuật, thể thao đến các hoạt động tình nguyện cộng đồng, các sân chơi lớn như Miss HUTECH, HUTECH's Got Talent, HUTECH Startup Wings, lễ hội văn hóa đa quốc gia, giao lưu quốc tế là môi trường để những bạn trẻ phát huy năng khiếu, rèn kỹ năng mềm, khả năng hội nhập, phát triển toàn diện.
Đồng Nai: Hỗn chiến trong đêm, 2 người tử vong
‘Việc phụ’ trên quần đảo Hải Tặc
Theo Cục Hàng không Việt Nam, năm 2024, hoạt động hàng không phục hồi tích cực, đặc biệt là vận tải hành khách quốc tế cũng như sản lượng vận chuyển hàng hóa. Cao điểm là dịp tết Nguyên đán 2025 vừa qua, ngành hàng không đã điều hành an toàn 25.328 chuyến bay với trên 2,5 triệu hành khách, tăng 17,8% so với cùng kỳ năm 2024.Năm 2024, đoàn Thanh sát an toàn hàng không toàn cầu USOAP của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) đã đánh giá năng lực đảm bảo an toàn của toàn ngành hàng không Việt Nam. Theo đó, điểm trung bình chỉ số thực hiện hiệu quả (EI) trong công tác đảm bảo an toàn của toàn ngành hàng không Việt Nam đạt 78,14%, tăng 12,58% so với năm 2016 (65,56%). Liên quan đến yếu tố an ninh an toàn, Hội đồng kiểm soát rủi ro an toàn hàng không (ASRMC) đã phân tích các nguyên nhân và nhấn mạnh yếu tố gây uy hiếp an toàn có nguyên nhân từ con người.Do đó, Cục Hàng không Việt Nam đã có văn bản yêu cầu các đơn vị nghiêm túc thực hiện các giải pháp, khuyến cáo của Hội đồng ASRMC. Cụ thể, phải đảm bảo duy trì đầy đủ số lượng và chất lượng nhân viên trong dây chuyền khai thác, tuân thủ thời gian làm nhiệm vụ nghỉ ngơi đối với tất cả nhân viên trong hệ thống. Triển khai hiệu quả công tác huấn luyện (huấn luyện ban đầu, định kỳ, nâng cao).Tăng cường kiểm tra giám sát nội bộ, nhận diện và đánh giá rủi ro nhằm kịp thời phát hiện tồn tại, hạn chế trong hệ thống, các yếu tố ảnh hướng đến an toàn (như chướng ngại vật tại cảng hàng không sân bay)...Các hãng hàng không, tổ chức bảo dưỡng máy bay hạn chế tối đa việc phê chuẩn các sai lệch hoặc kéo dài thời gian trì hoãn sửa chữa hỏng hóc liên quan đến lĩnh vực khai thác và bảo dưỡng máy bay. Đặc biệt, tăng cường rà soát vật phẩm có chứa pin lithium để khuyến cáo hành khách.Các cảng vụ hàng không tăng cường công tác kiểm tra giám sát an toàn khu bay, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm liên quan đến an toàn khai thác khu bay. Thanh tra cục xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm quy định an toàn.
Rosé (BlackPink) và Shuhua (G)I-DLE đụng hàng chiếc váy của thương hiệu Việt
Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, rất nhiều đoàn khách quốc tế tìm đến làng rau Trà Quế để du xuân.Làng rau Trà Quế (xã Cẩm Thanh, TP.Hội An, Quảng Nam) yên bình bên dòng sông Cổ Cò, cách phố cổ Hội An 2,5 km về phía đông bắc.Đến với làng du lịch nổi tiếng nhất thế giới này, du khách không chỉ ngắm cảnh, xem người dân trồng rau mà có thể giao lưu với nhà nông để được trải nghiệm về cách chăm sóc, tưới rau, thu hoạch... Khách có thể đạp xe dạo trên những con đường quanh làng rau để được tận hưởng bầu không khí mát mẻ, yên bình...Nhiều năm qua, làng rau Trà Quế trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng. Tháng 4.2022, Bộ VH-TT-DL công nhận nghề trồng rau Trà Quế là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cuối năm 2024, Tổ chức Du lịch Liên Hiệp Quốc (UN Tourism) cũng đã công nhận làng rau Trà Quế là làng du lịch tốt nhất thế giới.Những danh xưng này đang mang đến cho làng nghề truyền thống cơ hội nâng cao thương hiệu, phát triển du lịch bền vững.Đây là làng nghề trồng rau truyền thống được hình thành cách đây hơn 400 năm. Theo các bô lão, danh xưng đầu tiên của làng là Nhự Quế (nghĩa là mùi thơm của rau như mùi hương cây quế), sau đổi thành Trà Quế (rau có vị cay giống quế và thơm như hoa trà).Trà Quế có đến hơn 40 loại rau, trong đó nổi bật phải kể đến rau thơm. Vẫn là hành, rau răm, tía tô, húng, rau mùi... như ở nhiều làng quê khác, nhưng rau Trà Quế thơm và có vị đặc trưng không thể lẫn vào đâu được.Ông Nguyễn Lên (65 tuổi), người có thâm niên 46 năm trồng rau ở làng rau Trà Quế, cho biết những năm qua khách du lịch tìm đến Trà Quế tham quan tương đối đông, đặc biệt là trải nghiệm công việc làm nông. Trung bình mỗi ngày ông phụ trách "cầm tay chỉ việc" cho hàng chục du khách quốc tế, từ xới đất, bón phân cho tới tưới rau."Những ngày giáp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, du khách quốc tế tìm đến làng rau Trà Quế rất đông. Đến với làng rau này, hầu hết du khách đều muốn "hóa thân" thành những nông dân thực thụ để trồng, chăm sóc, tưới nước cho cây rau. Từ khi làng rau được công nhận làng du lịch tốt nhất thế giới, du khách đến đây mỗi ngày một đông hơn, thậm chí đứng trưa vẫn có khách đặt tour trải nghiệm làm nông dân", ông Lên nói.Cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, vườn trải nghiệm trồng rau của ông Lên hiếm khi nào vắng khách.Đang hào hứng gánh nước tưới đều luống rau mới vun trồng, bà Siobhan (du khách Australia) vui vẻ cho hay thông qua kênh thông tin đại chúng, vợ chồng bà biết được làng rau Trà Quế vừa được công nhận là làng du lịch tốt nhất thế giới.Vì vậy, ngay khi sang Việt Nam những ngày giáp tết, địa điểm đầu tiên vợ chồng bà muốn đến tham quan là làng rau Trà Quế."Thật thú vị khi được hóa thân thành nông dân để thực hiện các công đoạn của việc trồng rau. Đây chắc chắn là kỷ niệm không thể nào quên", bà Siobhan chia sẻ.Dưới đây là một số hình ảnh PV Thanh Niên ghi nhận du khách quốc tế du xuân ở làng rau di sản hơn 400 năm tuổi ở TP.Hội An:
bóng đá trực tuyến
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
