Thời cơ quý báu của đất nước, cần có người tiên phong
Trong trận đấu với Singapore ở bán kết lượt về AFF Cup 2024, diễn ra tối 29.12 trên sân Việt Trì (Phú Thọ), đội tuyển Việt Nam có 2 tình huống được hưởng lợi khi trọng tài xem VAR. Cả 2 tình huống này đều mang ý nghĩa định đoạt số phận của trận đấu.Đầu tiên là tình huống ở phút 10, Faris Ramli bên phía Singapore đánh đầu đưa bóng vào lưới đội tuyển Việt Nam, nhưng trọng tài không công nhận bàn thắng vì lỗi việt vị của cầu thủ bên phía Singapore. Tiếp theo là tình huống ở phút 41, trọng tài xem VAR và quyết định cho đội tuyển Việt Nam được hưởng phạt đền, trước khi Xuân Son sút thành công quả phạt 11m này. Đây đều là những tình huống ảnh hưởng lớn đến cục diện trận bán kết lượt về nói riêng, ảnh hưởng lớn đến kết quả chung cuộc của cặp đấu bán kết giữa đội tuyển Việt Nam và Singapore nói chung. Nếu Singapore mở được tỷ số ngay phút thứ 10 của trận lượt về, họ chắc chắn sẽ lên tinh thần, trong khi đội tuyển Việt Nam có thể bị ảnh hưởng về tâm lý, ở phần thời gian còn lại của trận đấu.Còn về tình huống dẫn đến quả phạt đền và bàn thắng mở tỷ số trong trận lượt về của Nguyễn Xuân Son ở phút 41, bàn thắng ấy gần như đẩy trận đấu ra khỏi tầm với của đội bóng đảo quốc sư tử, vì cách biệt giữa 2 đội sau khi Xuân Son sút phạt 11m thành công lên tới 3 bàn.Chi tiết đáng chú ý tiếp theo, các cầu thủ Việt Nam giờ kinh nghiệm hơn hẳn trong các trận đấu có VAR. Các học trò của HLV Kim Sang-sik không còn có những tiểu xảo, nhất là không dại dột chơi tiểu xảo trong khu vực cấm địa của đội nhà. Họ hiểu rằng những tình huống tiểu xảo như thế này có thể bị VAR soi bất cứ lúc nào, có thể khiến đội tuyển Việt Nam bị phạt.Tiêu biểu cho sự thay đổi này là hình ảnh của trung vệ đội trưởng Đỗ Duy Mạnh. Cầu thủ của Hà Nội FC từ chỗ mắc sai lầm trong trận đấu ra quân gặp đội Lào ở AFF Cup năm nay, có pha phạm lỗi khiến đội tuyển Việt Nam chịu quả phạt đền trong trận đấu ngày 9.12, giờ thi đấu rất chững chạc, bình tĩnh hơn hẳn. Duy Mạnh thường xuyên là người đứng ra can các đồng đội, tránh cho những cầu thủ xung quanh mình tiếp cận quá gần với trọng tài, phản ứng quá hăng với trọng tài, dẫn đến có thể nhận thẻ phạt không đáng. Duy Mạnh giờ hiểu rằng những tình huống phản ứng và những pha phạm lỗi không cần thiết giờ không thể qua mắt được công nghệ VAR.Trái lại, chính các đối thủ của đội tuyển Việt Nam mới là những người ít kinh nghiệm khi đối diện với VAR. Trung vệ Lionel Tan của Singapore kéo áo rất nghiệp dư nhằm vào Nguyễn Xuân Son, trong một tình huống bóng thậm chí còn không đến được vị trí của tiền đạo bên phía đội tuyển Việt Nam. Thông thường, những pha kéo áo như thế này qua được mắt các trọng tài, nhưng đây là giải đấu có VAR. Lionel Tan không thể thoát khỏi VAR.Cần phải nói thêm rằng việc công nghệ VAR được áp dụng tại giải V-League ở 2 mùa giải gần nhất, đã cho các cầu thủ Việt Nam kinh nghiệm khi đối diện với công nghệ này. Từ chỗ thường bị VAR phạt nguội ở các giải quốc tế trước đây, đội tuyển Việt Nam giờ đang hưởng lợi từ VAR.Mua xe 'lướt' gặp rủi ro gì?
Giá trị của “nền kinh tế dưới ánh đèn điện” đã không ngừng tăng trưởng các năm qua. Trong khi tại Việt Nam, đây vẫn là mỏ vàng chưa được khai thác triệt để và hiệu quả. Khái niệm “kinh tế đêm” (night-time economy) từng được nhắc đến vào những năm 1970 ở Anh - quốc gia tiên phong trong phát triển kinh tế ban đêm, với một tổ chức chuyên trách theo dõi và phát triển ngành này mang tên NTIA (Night Time Industries Association). Theo NTIA, nền kinh tế đêm ở Anh hiện là ngành công nghiệp lớn thứ năm, chiếm 8% số việc làm và đạt doanh thu 66 tỷ bảng Anh mỗi năm, tương đương 6% GDP.London là trung tâm của nền kinh tế này, đóng góp 40% doanh thu toàn quốc, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm trong các lĩnh vực như khách sạn, nghệ thuật, giải trí. Để thúc đẩy kinh tế đêm, London đã triển khai các chính sách như bổ nhiệm chức danh "Night Czar" (Thị trưởng ban đêm), mở tuyến tàu điện ngầm "Night Tube", tạo ra hàng trăm triệu bảng Anh mỗi năm, thử nghiệm "Khu doanh nghiệp ban đêm" tại Walthamstow, hỗ trợ các doanh nghiệp mở cửa muộn…Một điển hình khác về phát triển kinh tế đêm là Trung Quốc. Vào đầu thập niên 90, “kinh tế đêm” đã manh nha xuất hiện tại đất nước tỷ dân này. Đến cuối năm 2020, quy mô thị trường kinh tế đêm tại Trung Quốc ước đạt 2.400 tỉ USD. Để kích hoạt thị trường, các tỉnh, thành phố tại Trung Quốc sẵn sàng giảm giá tiêu thụ điện, mở thêm nhiều hàng quán, dịch vụ.Không chỉ là phố đi bộ, khu ẩm thực, để phát triển kinh tế đêm, Trung Quốc còn đào sâu "mỏ vàng” bằng “mũi khoan” văn hóa. Ví dụ điển hình là “Tám phường mười ba ngõ”, khu du lịch - văn hóa - thương mại - giải trí trọng điểm của thành phố Lâm Hạ (tỉnh Cam Túc), tiếp đón hơn 12 triệu lượt khách khi đi vào vận hành. Mô hình này xác định đẩy mạnh phát triển văn hóa và kinh tế đêm, với việc tối ưu hóa thiết kế quy hoạch không gian, làm phong phú thêm các loại hình dịch vụ, đưa nghệ thuật ánh sáng vào kiến trúc của toàn khu, để ánh đèn lung linh huyền ảo tôn lên vẻ đẹp của đền đài miếu mạo, những ngôi nhà cổ, cây cầu và dòng suối... Qua đó thu hút du khách đến trải nghiệm, chi tiêu mua sắm. Trong khi đó, Thái Lan, “đối thủ” hàng đầu của du lịch Việt Nam, lại vận hành vô cùng hiệu quả mô hình du lịch dựa trên các hoạt động tổ chức sự kiện, tiệc tùng. Theo Tổng cục Du lịch Thái Lan, doanh thu du lịch đã tăng 44% chỉ trong tháng cuối năm 2023, thu về tới 1,6 tỉ USD sau khi quốc gia này nới thời gian mở cửa cho các địa điểm giải trí đến 4 giờ sáng. Thực tế, kinh tế đêm là “phao cứu sinh” cho ngành du lịch Thái Lan kể từ sau đại dịch SARS năm 2003. Năm 2016, Bangkok đã vượt qua London và New York để đứng đầu danh sách "Thành phố đáng tham quan nhất" của Euromonitor, với gần 35 triệu lượt khách và doanh thu 71,4 tỉ USD. Theo Bloomberg, mỗi du khách trung bình ở lại Bangkok 4,8 ngày và chi tiêu 184 USD/ngày, vượt xa các thành phố như New York và London. Chi tiêu của du khách là yếu tố quan trọng để đo lường tác động của ngành du lịch đối với nền kinh tế. Mặc dù du lịch Việt Nam có tốc độ tăng trưởng ấn tượng trong khu vực và được xếp vào top quốc gia phục hồi du lịch nhanh nhất sau đại dịch, nhưng mức chi tiêu của du khách quốc tế tại Việt Nam vẫn còn thấp. Cụ thể, trong vòng 9 ngày, du khách chi tiêu 96 USD/ngày tại Việt Nam, trong khi con số này ở Thái Lan là 163 USD. Một trong những nguyên nhân khiến chi tiêu du khách tại Việt Nam chưa cao là “lỗ hổng” kinh tế đêm.Sự thiếu hụt các dịch vụ và cơ sở hạ tầng phục vụ cho hoạt động đêm khiến du khách rời đi sau khi kết thúc các tour du lịch ban ngày. Điều này không chỉ làm giảm thời gian lưu trú của họ mà còn ảnh hưởng lớn đến mức chi tiêu. Các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Nha Trang đều sở hữu tiềm năng phát triển kinh tế đêm nhờ văn hóa phong phú, ẩm thực đặc sắc và kết nối giao thông thuận tiện. Tuy nhiên, các hoạt động kinh tế đêm tại đây vẫn chưa được phát triển đồng bộ và bền vững, nguồn thu mang lại chưa cao, dù các tuyến phố đi bộ nổi tiếng như Hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội), Bùi Viện (TP.HCM) đã thu hút khá đông du khách. Theo các chuyên gia, kinh tế đêm tại Việt Nam hiện vẫn còn manh mún và thiếu quy hoạch rõ ràng. Nếu coi kinh tế đêm là "các hoạt động kinh doanh từ 18 giờ đến 6 giờ sáng trong lĩnh vực dịch vụ", thì hiện tại, nhiều chợ đêm chỉ bán hàng vặt, các khu vực đô thị thường vắng vẻ sau 22h, các dịch vụ công cộng như xe buýt, nhà vệ sinh công cộng cũng dừng hoạt động sớm. Hơn nữa, việc thiếu cơ chế kiểm soát và quản lý bài bản, không quy hoạch khu vực riêng, không có tổ chức chuyên trách quản lý kinh tế đêm… khiến hoạt động này chưa thể phát triển như kỳ vọng.Trong khi thế giới đã thu về hàng tỉ USD từ kinh tế đêm, thì tại Việt Nam, mô hình này vẫn phát triển manh mún, chưa được quan tâm đúng mức. Trên phương diện chính sách, phải đến tận năm 2020, Chính phủ mới ban hành "Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam". Tiếp đó, năm 2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch mới ban hành đề án "Một số mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm". Tuy nhiên, việc triển khai còn gặp nhiều khó khăn do thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và thiếu chiến lược phát triển lâu dài.“Thắp sáng” kinh tế đêm không chỉ là cơ hội thúc đẩy ngành du lịch mà còn là cơ hội để nâng cao giá trị văn hóa, xây dựng thương hiệu quốc gia. Để kinh tế đêm bừng sáng, Việt Nam cần thúc đẩy mạnh mẽ cơ chế, chính sách, quy hoạch. Qua đó, sẽ tạo ra sự phát triển bền vững cho ngành du lịch, góp phần tăng thu ngân sách và cải thiện hình ảnh đất nước trong mắt bạn bè quốc tế. Hướng đến mục tiêu đưa du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, phấn đấu đến năm 2030 đón 35 triệu khách quốc tế, tốc độ tăng trưởng từ 13 - 15%/năm, đóng góp trực tiếp từ 13 - 14% trong GDP.
Xúc phạm trọng tài, Văn Thanh nhận án phạt nặng, nghỉ thi đấu 3 trận
Tuy nhiên, những ai thích xe nhập khẩu, tiết kiệm chi phí… Toyota Raize sẽ là lựa chọn hợp lý. Trong khi những người đề cao trang bị, tính năng sẽ phù hợp hơn với hai mẫu xe Hàn - Kia Sonet hoặc Hyundai Venue. Kia Sonet sở hữu thiết kế thời trang và đã chiếm được sự tin tưởng của số đông khách hàng, trong khi Hyundai Venue lại mang đến sự mới lạ cùng khả năng vận hành ấn tượng.
"Các em đá căng cứng, không thoải mái" – đó là nhận xét của HLV Thái Bình Thuận về áp lực tâm lý mà các cầu thủ của ông mang theo khi bước vào trận đấu với Trường ĐH Trà Vinh. Dù đã ghi ba bàn thắng và chỉ để thủng lưới một lần, vị thuyền trưởng vẫn cho rằng đội cần cải thiện tâm lý thi đấu."Mục tiêu quan trọng nhất của ban huấn luyện là giúp các em giải tỏa áp lực và chơi bóng tự tin hơn. Chúng tôi quyết tâm không để thua ở trận tiếp theo" – HLV Bình Thuận khẳng định. Đội Trường ĐH Trà Vinh và tân binh Trường ĐH Quy Nhơn có màn so tài hấp dẫn, ở trận đấu thuộc lượt thứ 2 của bảng A, giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam - 2025 cúp THACO, diễn ra vào chiều 4.3. Chung cuộc, đội Trường ĐH Quy Nhơn giành 3 điểm khi thắng 3-1.
Dọa gần, đe xa
Trong đợt tập trung U.22 Việt Nam để chuẩn bị cho chuyến tập huấn tại Trung Quốc, ông Kim Sang-sik và quyền HLV trưởng Đinh Hồng Vinh thống nhất gọi 5 tiền đạo: Nguyễn Đình Bắc (CLB Công an Hà Nội), Nguyễn Quốc Việt (Ninh Bình), Nguyễn Thanh Nhàn, Nguyễn Lê Phát (PVF-CAND) và Nguyễn Hà Anh Tuấn (Bà Rịa - Vũng Tàu).Trong số này, Anh Tuấn và Lê Phát được triệu tập để tích lũy thêm kinh nghiệm. Cả hai hoặc còn quá trẻ, hoặc chưa có dấu ấn ở các cấp độ trước đây. Chỉ có Đình Bắc, Thanh Nhàn và Quốc Việt từng khoác áo đội tuyển Việt Nam. Cộng thêm Bùi Vĩ Hào, chân sút trẻ đang dần tìm được chỗ đứng ở đội tuyển quốc gia, U.22 Việt Nam nhiều khả năng dự vòng loại U.23 châu Á 2026 và SEA Games 33 với 4 tiền đạo. Tín hiệu tích cực với ông Kim Sang-sik, là 3 trong số 4 tiền đạo U.22 Việt Nam đã hoặc đang chơi ở V-League. Đình Bắc đã chơi 15 trận cho CLB Công an Hà Nội từ đầu giải (9 trận đá chính), ghi 1 bàn. Với cầu thủ còn chưa tròn 21 tuổi, đó là con số đáng khích lệ. Chuyển từ tập thể tầm trung (Quảng Nam) đến đội bóng giàu tham vọng bậc nhất V-League không phải lựa chọn dễ dàng. Đình Bắc chấp nhận thử thách đi kèm nguy cơ cao phải ngồi dự bị. Một lựa chọn dù có phần... "ngông" đúng với cá tính Đình Bắc, nhưng đến lúc này, lại giúp chân sút quê Nghệ An được nhiều hơn mất.Đình Bắc dù vẫn có những pha xử lý rườm rà, lạm dụng tốc độ và kỹ thuật thay vì tập trung vào tính hiệu quả, song đến thời điểm này, cầu thủ trẻ của đội Công an Hà Nội cũng đã tiến bộ. Được tập luyện và thi đấu với những hảo thủ như Quang Hải, Leo Artur, Alan Grafite, Văn Đức... là món quà với Đình Bắc. Đến thời điểm này, cựu sao Quảng Nam vẫn nỗ lực để nắm lấy cơ hội. Vĩ Hào đã chứng minh năng lực ở V-League, với 79 trận và 10 bàn thắng sau 4 mùa giải. Tiền đạo sinh năm 2003 được ông Kim tin dùng ở AFF Cup 2024, sau đó nhanh chóng đáp lại niềm tin với 1 bàn thắng sau 6 trận (5 trận đá chính). Trước đây, Vĩ Hào cũng thuộc mẫu tiền đạo cậy tốc, nhưng hiện tại đã chơi khôn ngoan, điềm tĩnh hơn. Sự năng nổ và nhiệt huyết trong khâu pressing giúp Vĩ Hào được HLV Kim Sang-sik tin dùng. Tại U.22 Việt Nam, Vĩ Hào có khả năng trở thành thủ lĩnh hàng công. Quốc Việt cũng là gương mặt tiềm năng, khi anh từng mang danh "vua giải trẻ" với danh hiệu vua phá lưới U.17, U.19 và U.21 quốc gia và U.19 Đông Nam Á. Bước ngoặt với Quốc Việt đến vào năm 2023, khi anh tới HAGL. Con số 2 bàn sau 40 trận cho thấy con đường từ giải trẻ đến V-League còn gian nan với Quốc Việt, nhưng dẫu sao, kinh nghiệm ở sân chơi này cùng tấm vé lên tuyển cũng ghi nhận sự tiến bộ của tiền đạo 22 tuổi.Tiền đạo U.22 duy nhất chưa từng đá V-League là Thanh Nhàn, nhưng anh lại là chân sút hiếm hoi của đội từng đá kỳ SEA Games trước. HLV Kim Sang-sik từng nhấn mạnh: các cầu thủ trẻ thiếu chỗ đứng ở V-League. Với các tiền đạo, vấn đề còn trầm trọng hơn. Ngay cả đội tuyển Việt Nam cũng thiếu tiền đạo giỏi và phải "nhập ngoại" Nguyễn Xuân Son để giải quyết khâu ghi bàn, khó trách U.22 Việt Nam chật vật.Cả 4 tiền đạo U.22 Việt Nam hiện tại đều đá cánh hoặc đá lùi ở CLB. Dễ hiểu, bởi suất tiền đạo vốn được trao cho các ngoại binh. Ở SEA Games 32, HLV Philippe Troussier từng tin dùng Nguyễn Văn Tùng. Dù ít được ra sân ở đội chủ quản Hà Nội, nhưng Văn Tùng vẫn ghi 5 bàn tại giải đấu trên đất Campuchia, giúp U.22 Việt Nam giành hạng ba. Bởi Văn Tùng vẫn có bản năng của tiền đạo cắm. Anh chạy chỗ và đánh đầu tốt, biết làm tường cho tuyến sau.Trong tay ông Kim Sang-sik lúc này không có một trung phong thuần túy như vậy. Một cầu thủ khác có thể đá trung phong như Nguyễn Văn Trường thực ra sở hữu tư duy của tiền vệ hơn là tiền đạo. Anh có xu hướng rê dắt và che chắn bóng, hơn là săn tìm khoảng trống để dứt điểm.Khi chưa tìm được "sát thủ" đảm nhiệm khâu ghi bàn, ông Kim phải tạm hài lòng với những gì mình có. Tìm ra lối chơi phù hợp sẽ tốt hơn là chờ đợi nhân sự tối ưu.
