Thú vị hoạt động xem phim ngoài trời tại Liên hoan phim Quốc tế TP.HCM
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Nhiều ca mắc Covid-19: người trẻ miễn nhiễm với tin giả bằng cách nào?
"Chúng tôi vui mừng khi giới thiệu Grok 3, sản phẩm có khả năng vượt trội hơn Grok 2 gấp nhiều lần trong thời gian rất ngắn", tỉ phú Elon Musk chia sẻ tại buổi ra mắt Grok 3, được phát trực tiếp trên mạng xã hội X vào đầu tuần này.Grok 3 có "sức mạnh tính toán gấp 10 lần" so với bản tiền nhiệm. Lần này, đội ngũ kỹ sư xAI dùng thêm bộ dữ liệu đào tạo mở rộng, trong đó có hồ sơ từ các vụ kiện tại tòa án. Quá trình tiền huấn luyện vừa được hoàn thành vào đầu tháng. "Chúng tôi cải thiện mô hình mỗi ngày. Bạn sẽ cảm nhận được sự thay đổi rõ ràng mỗi 24 giờ", Musk nói. Theo tỉ phú, Grok 3 có thể lập trình game, xử lý các câu hỏi khoa học ở cấp độ tiến sĩ. Chatbot này cũng đang được dùng trong nội bộ xAI, giúp tiết kiệm hàng trăm giờ lao động. Trong các bài thử nghiệm ban đầu, Grok 3 có sức mạnh vượt trội so với mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) GPT-4o của OpenAI, Gemini của Google và V3 của DeepSeek. Đáng chú ý, chatbot của Musk còn có khả năng "lý luận nâng cao".Theo giải thích của các kỹ sư xAI, mô hình lý luận nâng cao của họ nhằm trả lời các câu hỏi phức tạp bằng cách chia nhỏ các hướng dẫn thành nhiều nhiệm vụ nhỏ hơn. AI sẽ tìm cách tự kiểm tra, đối chiếu thông tin thực tế trước khi đưa ra giải pháp, từ đó có thể đạt được kết quả tốt nhất. Các đối thủ như OpenAI, DeepSeek và Google cũng đã phát triển những mô hình tương tự. Grok 3 có hai cấp độ lý luận là Think và Big Brain. Ở cấp độ đầu tiên, chatbot sẽ hiển thị lý luận khi hiển thị các yêu cầu. Trong khi Big Brain yêu cầu các tác vụ phức tạp, cần nhiều sức mạnh tính toán hơn. Theo Musk: "AI tốt nhất phải suy nghĩ như con người. Nó phải tư duy về tất cả phương án khả thi, tự vấn, tìm tất cả giải pháp, sau đó lặp lại quy trình và tìm ra câu trả lời dựa trên những nguyên tắc cơ bản nhất. Đó là khả năng rất quan trọng".Ngoài ra, nhóm kỹ sư của xAI cũng giới thiệu "công cụ tìm kiếm thế hệ tiếp theo" - Deep Search. Musk gọi đây là "AI có thể truy vấn chân tướng mọi sự thật". Các phiên bản tìm kiếm trước đó của xAI đã bị chỉ trích vì phát tán thông tin sai lệch về bầu cử Mỹ, cho phép đưa ra các hình ảnh tạo sinh phản cảm, gây tranh cãi. Tỉ phú Elon Musk tiết lộ thêm rằng chatbot Grok sẽ sớm có tính năng giọng nói tổng hợp tương tự chế độ giọng nói nâng cao của ChatGPT. xAI cũng có kế hoạch mở mã nguồn Grok-2 trong những tháng tới.Grok 3 sẽ sẵn sàng phục vụ những người đăng ký X Premium Plus với giá khởi điểm 40 USD (khoảng 1 triệu đồng) mỗi tháng. Trước đó vào cuối năm ngoái gói cao cấp trên X tăng giá từ 16 USD lên 22 USD. xAI cũng giới thiệu một gói đăng ký mới là SuperGrok cho phép người dùng được truy cập sớm các tính năng mới nhất của chatbot. Dự kiến, gói này có giá 30 USD một tháng.Tuần trước, tại Hội nghị thượng đỉnh chính phủ thế giới diễn ra ở Dubai (UAE), ông Musk đã gọi Grok 3 là mô hình AI "thông minh đến đáng sợ" nhờ lượng dữ liệu tổng hợp dùng để đào tạo. Được biết, tỉ phú Musk là người thường xuyên cảnh báo về những nguy hiểm tiềm tàng của AI. Ông cùng Sam Altman là những nhà sáng lập đầu tiên của OpenAI. Sau những tranh cãi về cách vận hành, Musk rời tổ chức rồi thành lập xAI vào năm 2023 - khi ChatGPT của OpenAI đã làm mưa làm gió khắp thế giới. CEO Tesla cũng liên tục chỉ trích công ty cũ vì đã "hoạt động vì lợi nhuận", trái với lý tưởng ban đầu. Từ đó Musk và Sam Altman liên tục vướng vào các cuộc tranh cãi, kiện tụng. Gần đây, Musk tiếp tục đề nghị mua lại OpenAI với giá 97,4 tỉ USD nhưng bị từ chối. Trong khi đó xAI cũng liên tục đạt được nhiều thành tựu trong thời gian ngắn. Công ty có "siêu máy tính Colossus " để đào tạo AI. Năm ngoái họ tiết lộ siêu máy tính này dùng 100.000 GPU mới nhất của Nvidia. Trong buổi ra mắt Grok 3 hôm 17.2, các kỹ sư của xAI cho biết họ đã tăng gấp đôi cụm GPU để đào tạo Grok 3.
Dân khổ khi công trình sửa đường quá ngổn ngang
Ngày 19.3, ông Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau, có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh đoàn Cà Mau. Tại đây, nhiều nội dung quan trọng về công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi đã được thảo luận, định hướng cho năm 2025 với chủ đề "Tuổi trẻ Cà Mau tự hào, vững tin theo Đảng".Tại buổi làm việc, anh Nguyễn Hoàng Đạo, Bí thư Tỉnh đoàn Cà Mau, báo cáo những kết quả nổi bật trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi thời gian qua. Năm 2025, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn xác định 3 nhiệm vụ trọng tâm, tổ chức 12 hoạt động phong trào cấp tỉnh, đồng thời tham gia 8 hoạt động cấp khu vực và toàn quốc.Đại diện lãnh đạo các ban, ngành của tỉnh đánh giá cao những kết quả đã đạt được, đồng thời đề xuất Đoàn thanh niên cần chủ động nghiên cứu, định hướng các mô hình tổ chức hoạt động phù hợp với xu thế mới.Kết luận buổi làm việc, ông Nguyễn Hồ Hải ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của Đoàn thanh niên tỉnh Cà Mau. Đồng thời, yêu cầu tập trung thực hiện hiệu quả chủ đề công tác năm 2025, chú trọng triển khai các công trình, phần việc có ý nghĩa thiết thực, có tính lan tỏa cao trong xã hội. Các hoạt động cần được chọn lọc để đảm bảo tính hiệu quả, lâu dài và có sản phẩm cụ thể.Bí thư Tỉnh ủy kỳ vọng tuổi trẻ Cà Mau tiếp tục phát huy tinh thần tiên phong, sáng tạo, đoàn kết, đóng góp tích cực vào sự phát triển của địa phương, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Tuy vậy, do trong tuần có nhiều phiên giảm nhẹ, nên tính cả tuần này, giá dầu tăng chưa tới 1%. Cụ thể, giá dầu WTI chỉ tăng khoảng 0,5%, dầu Brent chuẩn toàn cầu tăng gần 0,8%.
Kỳ nghỉ hạnh phúc của Taylor Swift trước chuyến lưu diễn 'The Eras Tour'
Xem nhanh 12h ngày 10.1.2025 có những nội dung chính sau: Ông Lưu Bình Nhưỡng bị đề nghị mức án từ 3 năm - 3 năm 6 tháng tù về tội cưỡng đoạt tài sản và 10 - 12 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Tổng hợp hình phạt từ 13 năm - 15 năm 6 tháng tù.Ông Nhưỡng bị cáo buộc lợi dụng tư cách đại biểu Quốc hội, giúp đỡ Phạm Minh Cường (Cường "quắt") "bảo kê" khai thác cát và tác động thay đổi phiên tòa phúc thẩm theo hướng có lợi và giúp các doanh nghiệp có dự án. Đổi lại, ông Nhưỡng nhận lợi ích vật chất là tiền mặt và đất đai.Trình bày trước tòa, ông Nhưỡng nói, trong 43 năm làm việc đã phấn đấu, chiến đấu "không mệt mỏi" cho đất nước và quyền lợi nhân dân. Ở vụ án này, các doanh nghiệp đều trong tình trạng "bên bờ tuyệt vọng", bị cáo vì thế "cố gắng cứu vớt" họ, cũng là giúp sức cho phát triển địa phương.Ông Nhưỡng cho hay, những lập luận trên không nhằm biện hộ cho việc nhận tiền. Bị cáo thừa nhận đây là sai phạm, đã thực sự ăn năn. Hơn 1 năm trong trại tạm giam, cựu đại biểu Quốc hội đã "cải tạo bản thân rất quyết liệt, cố gắng tu sửa, đặc biệt về tâm can".Ông cũng bày tỏ rất mong được Đảng và nhân dân lượng thứ, được hưởng khoan hồng. Ông Nhưỡng xin hội đồng xét xử cân nhắc yếu tố sức khỏe suy giảm, tuổi cao để quyết định mức án nhẹ.Ngày 9.1.2025, mạng xã hội lan truyền đoạn clip dài 1 phút ghi lại cảnh người đàn ông mặc thường phục, chỉnh đèn tín hiệu tại giao lộ Võ Trần Chí - Trần Đại Nghĩa (quận Bình Tân, TP.HCM) làm đèn tín hiệu thay đổi đột ngột.Vụ việc làm một số phương tiện di chuyển trên đường không kịp xử lý. Đoạn clip được người dùng mạng xã hội chia sẻ, bình luận với nhiều ý kiến trái chiều.Liên quan đến đoạn video clip này, cơ quan chức năng xác định đã xảy ra từ ngày 25.6.2024. Người đứng chỉnh đèn là thanh niên xung phong của quận Bình Tân, đến chỉnh đèn tín hiệu để hỗ trợ điều tiết giao thông qua khu vực.Đoạn clip này xuất hiện trong lúc người dân đang quan tâm đến các vấn đề liên quan xử phạt hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, trong đó có lỗi vượt đèn đỏ. Dù vụ việc đã xảy ra từ lâu nhưng đến những ngày gần đây thì bị "đào lại", tạo dư luận xấu.Cơ quan chức năng hiện đang củng cố hồ sơ, tiếp tục xác minh, mời người đăng tải clip lên để làm rõ vụ việc.Tất cả sẽ có trong bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Xem nhanh 12h của Báo Thanh Niên sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 11.1.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác.
